Kapatma İhtiyacı Testi: Belirsizliğe Katlanabilir Misiniz?

Yazan ve doğrulayan psikolog Elena Sanz

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Hayatımız boyunca her birimiz pek çok belirsizlikle başa çıkmak zorunda kalırız. Beklenmeyen durumlar ya da olaylar karşısında o ana dek elde ettiğimiz tecrübeler pek işe yaramaz. Bununla birlikte her birimiz bu sisli durumlara aynı şekilde tepki vermeyiz. Bazı insanlar bu bilişsel bilinmezlikler karşısında daha rahat bir tutum sergilerken bazıları ise mümkün olan en kısa sürede önlerini görmek isterler. İşte Kapatma İhtiyacı Testi tam olarak bu farklılıkları ölçmek için kullanılan bir yöntemdir.

Çevremizde bulunan insanları analiz edersek, ciddi kararlar verme, geleceğe yönelik tahminlerde bulunma ya da bir fikre bağlı kalma konusunda zorluklar yaşayan kişilerin bulunduğunun farkına varabiliriz. Diğer taraftan, düzenli ve rutin bir yaklaşımları bulunan ve sağlam fikirlere sahip bir diğer grup insanın olduğunu da keşfederiz.

Bu iki gruptan hangisine dahil olduğunuzu öğrenmek isterseniz, aşağıda detaylarını vereceğimiz testi kullanarak bir fikir sahibi olma şansını yakalayabilirsiniz.

Bilişsel Kapatmaya Neden İhtiyaç Duyulur?

Bu kavram, bir problem ya da olayla ilgili açık bir cevap arama ve bulma endişesi ile ilgilidir. Yani belirsizlik, kafa karışıklı ya da muğlaklık durumlarından hoşlanmama olarak da nitelendirilebilir.

Her ne kadar dış etkenler tepkilerimiz üzerinde etkili olsa da, kendimizi her zaman için görece istikrarlı bu devinim içine yerleştirmek için bir eğilim içinde bulunuruz.

Kapatma ihtiyacı iki farklı yönelim tarzında ortaya çıkar:

• Aciliyet yönelimi: Belirsiz bir duruma acilen bir cevap bulma ihtiyacı olarak açıklanır. Örnek olarak, “İş görüşmesinin başarılı olup olmadığı konusunda ne zaman bilgi vereceksiniz?” gibi. Bu bağlamda, acil olma konusunda belirgin bir eğilime sahip kişiler genellikle karar alma aşamasında da hızlı davranırlar. Bu yapıya sahip insanlar, somut olmayan durumlardan çok ciddi bir biçimde rahatsızlık duyarlar.
• Süreklilik yönelimi: Tamamlanmış olan bilişsel kapalılığı korumak ve devam ettirmek için çok güçlü bir istek duymak olarak açıklanır. İstikrarlı  ve sağlam bir biçimde kalmak için elde edilmiş olan bilgilere ihtiyaç ve bu istikrarı bozabilecek her türlü bilgiden uzak durma davranışı olarak da tanımlanabilir.

Kapatma İhtiyacı Testi

Kapatma İhtiyacı Testi, her insanın bu süreçte hangi noktada bulunduğunu ölçmek için kullanılan bir araçtır. Başlangıçta testte 42 madde bulunsa da, günümüzde daha sadeleştirilmiş bir versiyonu kullanılmaktadır.

Testte bulunan 14 soruya en fazla kendimizi hangi tarafa yakın hissediyorsak 1’den (hiç katılmıyorum) 6’ya (tamamen katılıyorum) kadar uzanan ölçekte bir cevap vermemiz beklenmektedir.

Kapatma İhtiyacı Testi Soruları

• Belirsiz bir durumla karşı karşıya kaldığımda, ne olursa olsun derhal bir karar vermeyi tercih ederim.
• Birden fazla olası geçerli alternatifler bulunduğunda, bunlardan birini hızlı bir biçimde ve hiç tereddüt etmeden seçerim.
• Hangi kararı vermem gerektiğine dair derinlemesine düşünmek yerine, geçerli olan ilk çözüme göre karar vermeyi tercih ederim.
• Etrafımda bulunan şeyler yerli yerinde olmadığında kendimi çok rahatsız hissederim.
• Muğlak ve tartışmalı konularla ilgili konuşmalardan genellikle uzak durmaya çalışırım.
• Bir sorunla yüzleşmek durumunda kaldığımda, o sorun üzerinde uzun uzadıya düşünmeden ve hiç tereddüt etmeden kararımı veririm.
• Bir problemi çözmem gerektiğinde, genellikle o problemle ilgili farklı görüşleri dikkate alarak vakit kaybetmem.
• Benimle aynı görüşlere ve aynı zevklere sahip olan insanlarla birlikte olmayı tercih ederim.
• Çözümünü zaten bildiğim sorunlar için genellikle alternatif çözüm arayışlarına girmem.
• Karşı karşıya kaldığım bir probleme hızlı bir biçimde reaksiyon gösteremediğim durumlarda kendimi oldukça rahatsız hissederim.
• Bir probleme herhangi bir biçimde çözüm getirmek, belirsizlik içinde beklemekten daha iyidir.
• Her zaman için ne yapılacağı ve nasıl hareket edileceği açık olan aktiviteleri tercih ederim.
• Bir probleme çözüm bulduktan sonra diğer olası çözümleri gözden geçirmenin tamamen bir zaman kaybı olduğunu düşünürüm.
• Bilmediğim ve tahmin edemediğim şeyler yerine zaten alışkın olduğum şeyleri tercih ederim.

Değerlendirme

Bu testin sonucunu hesaplamak için her soruya verilen yanıtların (1’den 6’ya kadar) toplanması yeterli olacaktır. Böylece sonuçta, 0 ile 84 arasında bir rakam elde edilecektir. Skor ne kadar yüksek olursa bilişsel kapatma ihtiyacı da o denli yüksek anlamına gelmektedir.

Bu kavram, ortaya çıkan durumlara karşı varsayımlar ve alternatifler üretmemiz gerektiğinde etkili olabilecek bir özelliktir. Aynı zamanda belirli bir yargıya varma ya da bir fikir oluşturma aşamasında empati kurmayı başarma, hoşgörülü olma ve esnek davranma konularında da ne kadar başarılı olup olmadığımıza yönelik iyi bir fikir verecektir.