İyi Bir Hayat İçin Belirsizlikle Nasıl Başa Çıkacağınızı Öğrenin

Hayatta emin olduğumuz tek şey, hiçbir şeyin ya da en azından çok az şeyin kesin olmasıdır. Öyle olsa bile, Batı toplumu her şeyi kontrol altında tutabilmenin mümkün olduğu fikrini aşılayıp duruyor. Sadece bu da değil, her şeye çabucak çözüm bulmanız gerekmektedir. Toplumumuz adaptasyon için gerçekten çok önemli olan bir şeyi teşvik etmiyor: belirsizliğin nasıl üstesinden gelineceğini öğrenmek.

“Belirsizlikle başa çıkmak” demek, tam olarak şu anlama gelir: Kesinlik ve anlık çözüm eksikliğiyle başa çıkabilme yeteneği. Her şeyi düzeltmeye ve her şeye bir cevap bulmaya çalışabilirsiniz. Ancak günün sonunda, bu imkansızdır.

Bazen cevaplar ve çözümler sadece zamanla gelir. Diğerlerini bulmak ise imkansızdır. İnsanlık her şeyi bilemez. Aslında bilmediklerimiz, bildiğimiz şeyleri aşıyor.

Böyle söylediğinizde, herkes bunun doğru olduğunu kabul eder. Fakat pratikte, başka bir şey olur. Bazı insanlar neredeyse belirsizlikle uğraşmaktan acizdirler. Bu durum onları endişeli ve huzursuz hissettirir. Yürüyecek sağlam bir zeminin olmaması gerçeğiyle baş edemezler.

“Huzuru ancak her türlü bilgiyi küçümseyip bir kenara attığımda tanıdım ve hiçbir şeyi onaylama ya da reddetmenin mümkün olmadığı sonucuna vardım.”

– Omar Khayyam

Belirsizlikle baş edemediğiniz zaman

Belirsizlikle baş edemeyen kişiler bilişsel kapatma dediğimiz bir şeyi deneyimleme ihtiyacına sahiptir. Bu kavram genellikle “son sözcük” olarak adlandırdığımız şeydir. Her şeyin açıkça tanımlanmasına ihtiyaç duyan insanlar vardır. Evet veya Hayır. Siyah ya da beyaz.

Bu özelliğe sahip insanlar, kesin cevaplar olmadığında çok fazla stres yaşarlar. Bilişsel kapatma, kesinlik anlamına gelir. “Beni seviyor musun… Yoksa sevmiyor musun?” Cevabın kesinlikle evet veya hayır olmasını istiyorlar. En gerçekçi cevabın “Şey… hem evet hem hayır” olduğunu anlamaları zor.

Belirsizlikle baş edemeyen insanlar için belirsizlik ve paradoks dayanılmazdır. Onları, dünyada bir yeri olan gerçek şeyler olarak değil ama yalan, aldatma, gerçeği örtmenin bir yolu olarak görürler. Bu tür insanlar için kötü haber şu ki insana dair neredeyse her şeyin belirsiz olduğunu (neredeyse bir kesinlikle) söyleyebiliriz.

Belirsizlikle baş edememenin sonuçları

İnsanlar belirsizlikle baş edemediklerinde bunun nedeni muhtemelen gerçekliği basitleştirmeleridir. Olanlar hakkında sınırlı hipotezleri var. Ya biri ya da diğeri. Dünyayı bu şekilde gören insanlar belli konularda tahmin yürütmede zorlanırlar. Gördükleri hakkında yeni hipotezler yürütmeleri zordur. Aynı şekilde, en azından şimdilik, bir şeyin anlaşılmasının imkansız olabileceğini kabul etmeleri çok zordur.

Örneğin, aynı olayın birçok farklı durumun sonucu olabileceğini anlayamıyorlar. Bir kişi okumakla ilgilenmiyorsa, bunun nedeni illa ki umursamaz ya da kültürsüz olmaları değildir. Bu şekilde davranmalarının binlerce nedeni olabilir.

Sonuç olarak, belirsizlikle baş edememek genellikle empati eksikliği anlamına gelir. Bu eksikliği yaşayan insanlar dünyayı sadece kendi şartları çerçevesinde görür. Bu farklılıkları kabul etmeyi çok zorlaştırıyor, çünkü neyin “doğru” olduğu konusunda fikir birliği olduğuna inanıyorlar. Ayrıca ilişkiler, aileler ve toplulukların doğru işleyebilmesi için her zaman her şey üzerinde aynı fikirde olmaları gerektiğine inanıyorlar.

Belirsizlikle başa çıkmak nasıl görünür?

Belirsizliğe karşı toleranslı olmak, doğru bir cevap olmadığını kabul etme yeteneği olarak ortaya çıkar. Belirsizlikle başa çıkabilen kişiler, sorularına hemen cevap alamadıklarında endişeli veya huzursuz olmazlar.

Sadece kabul eder ve sahip oldukları bilgilerle ilerlerler. Anladıklarını çözmeye odaklanırlar. Yeni öğeler söz konusu olursa , bunların farkında ve dikkatli olurlar ve gerçekte neler olup bittiğini anlamaya yardımcı olmak için bunları kullanırlar.

Belirsizlikle başa çıkabilen insanların yaptıkları başka bir şey de gerçekleri derinlemesine analiz etmektir. Yüzeyde kalmazlar; daha derine inmeye çalışırlar. Sonuç olarak, işlerin göründüğünden daha karmaşık olduğunu keşfederler. Bu, kesin cevaplara sahip olmanın ne kadar zor olduğunu anlamayı kolaylaştırır.