Holotropik Nefes: Sağlıklı Bir Alternatif

Holotropik nefes, deneysel bir psikoterapi tekniğidir. Bu tür teknikler, temel olarak mental anlamda sağlıklı insanlar üzerinde uygulanırlar. Bu tür müdahalelerle kişilere belirli durumlarda kendilerinin kim olduklarını daha iyi anlamaları ve gerçek durumlarla karşılaştıklarında ne tür davranışlar sergilemeleri gerektiği konusunda destek sağlanır.

Deneysel psikoterapinin temellerinin aslında bireyin sınırlarını aşan ya da kişi ötesi psikolojiye dayandığının altını çizmek gerekir. Bu da 1960’lı yıllarda doğmuş olan hümanistik psikoloji akımının bir türüdür. Holotropik nefes ise Çek psikiyatr Stanislav Grof tarafından yaratılmış bir tekniktir.

Holotropik nefes çalışmasının ana hedefi, genişletilmiş ve daha ileri düzeylere ulaşan bir bilinç seviyesine ulaşmaktır. Bu yöntem, şamanlar ya da belirli spiritüel uygulamalarda kullanılan çeşitli psikotropiklerin tüketilmesi ile gerçekleştirilen bir deneyime benzemektedir. Bu uygulamadaki fark ise elde edilen her şeyin nefes alma yöntemiyle ve terapi amaçlarıyla başarılıyor olmasıdır.

“Hava hem yemeğiniz hem de ilacınızdır.”

– Aristoteles

Holotropik Nefes Nedir?

Holotropik nefes, farklı ve teorik olarak daha geniş bir bilinç düzeyine sahip olmak için kontrollü hiperventilasyon oluşturulan bir tekniktir. Bu tekniğin temel amacı kişinin kendini tanıma kapasitesini artırmak ve çeşitli psikoterapik etkileri harekete geçirmektir. Holotropik kelimesi Yunanca “bütünlük” anlamına gelen holos ile “ileriye gitmek” anlamına gelen trepein kelimelerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. Yani etimolojik olarak bakıldığında holotropik, “bütüne doğru gitmek” anlamına gelmektedir.

Hiperventilasyon, normalden daha hızlı ve daha derin nefes alıp verme yöntemidir. Normal bir nefes alma verme işleminde oksijen içeri çekilir ve karbondioksit vücuttan dışarı bırakılır. Hiperventilasyonda oluşan hızlı ve yoğun nefes alıp verme yöntemi ise oksijen miktarının artmasına ve karbondioksit miktarının azalmasına neden olur. Normal şartlar altında bu durum anksiyete, uyuşma, bayılma vb. rahatsızlıklara yol açar.

Holotropik nefes tekniğinde hiperventilasyon oluşturulur ve düzenlenir. Genel olarak bu yöntemin sadece kontrollü şartlarda ve grup halinde uygulanabileceğinin altını çizmek gerekir. Aksi takdirde panik atak gibi istenmeyen durumlara neden olabilir. Bu teknik, hipertansiyon, solunum problemleri, nörolojik sorunlar ya da mental sağlık problemleri olan kişiler için tavsiye edilmemektedir.

Holotropik Nefes Tekniği

Normal olarak bu tekniği açıklamak için başlangıçta bir temel eğitim verilir. Bu eğitimde, holotropik nefes yönteminden ne beklendiği ve uygulamada dikkate alınması gereken önlemler hakkında bilgilendirmeler yapılır. Holotropik nefes seansları genellikle dört saat ve daha fazla süren uzun zaman dilimlerini kapsar.

Bu yöntem uygulanırken sessiz ve rahat bir yer seçilmelidir. Uygulama “nefes alıcı”nın pratiğin yapılacağı yere gelmesiyle başlar. Hemen hemen her zaman ayakkabısız yapılan bu uygulamada kişi bir spor minderi üstüne uzanır. Daha sonra Tibet, Çin ya da Hint müziği gibi dinlendirici bir müzik açılır. Bu müzik seans boyunca hiç kesilmemelidir. Herkes rahat bir biçimde pozisyonunu aldığında hafif nefes alıp vererek uygulama başlar.

Gözler kapatılır ya da bir maske ile örtülür. Böylece hiperventilasyon uygulaması başlar. Hızlı bir biçimde nefes almalı ve uygulamanın ilerleyen saatlerinde hiç durmadan bu nefes alma şeklini değiştirmeden devam etmelisiniz. Bu uygulamayı yöneten bir kişi bulunur ve kimi zaman katılımcılar, “nefes alıcılar” ya da “bakıcılar” olarak sırayla rolleri değiştirirler.

Nefes alıp verme seansı bittiğinde her katılımcının bir mandala boyaması ya da o an hissettikleri duygular ne ise onunla ilgili sembolik bir resim çizmesi gerekir. En sonunda tüm grup bir arada toplanır ve kişisel olarak yaşadıkları tecrübeleri diğerleri ile paylaşır.

Holotropik Nefesin Faydaları Nelerdir?

Holotropik nefes seanslarından beklenen şey, belirli bir süre hiperventilasyon sonrası yeni bir tür bilinç durumu ortaya çıkmasıdır. Bu uygulamanın temel yaklaşımı, insan ruhunun en derin katmanlarına ulaşmayı başarmaktır. Bu gerçekleştiğinde ise her insanda bulunan ve büyük öneme sahip bilinçaltı içerikler ortaya çıkmaya başlar.

Genellikle kişinin geçmişindeki unuttuğu ya da baskıladığı detaylar gün yüzüne çıkmaya başlar. İnsanlar, durumlar, duygular ya da farklı algılar kişinin aklına gelir. Tüm bunlar her insanın zihninde bulunan çok değerli içerikler olarak görülür. Bunların ortaya çıkmasının en temel nedeni ise bunların aslında bir şekilde bloke edilmiş ve sadece bilinç düzeyinin genişletilmesini sağlayan bir teknikle ortaya çıkarılabilecek detaylar olmalarıdır.

Bilimsel açıdan bakıldığında holotropik nefes çalışmasının en başta rahatlama ve duygusal dengeyi yakalama anlamında faydalı bir teknik olduğu ifade edilmektedir. Ancak buna karşın bu uygulamanın bilinç düzeyini değiştirdiğine ya da bilinçaltının tamamen ortaya çıkmasını sağladığına yönelik bir kanıt bulunmamaktadır. Diğer yandan bu tekniği uygulayanlar ise bunların mümkün olduğunu ileri sürmektedirler.