Hiperaktif Çocuklar: Travma Mı Yoksa Çocukluk Stresi Mi?

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Valeria Sabater

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Hiperaktif çocuklar, hassas gerçekleri saklıyor olabilir. Ancak bazen bu davranışları sadece ilaçla tedavi ediyoruz. Üstelik çocuklarda belli davranışları tetikleyen faktörleri anlamadan yapıyoruz bunu. Bazı çocuklar stresten muzdaripler, işlevsiz ailelerde büyüyorlar ya da bağlanma sorunları yaşıyorlar.

Bunun çok hassas bir konu olduğuna işaret ederek başlayacağız yazımıza. DEHB tanısı alan çocukların aileleri için bu karmaşık bir durum, sağlık profesyonelleri için ise hassas bir mesele. Öncelikle, hiperaktivite eşliğinde olsun veya olmasın, dikkat eksikliği bozuklukları diye bir şeyin var olmadığına inanan birçok psikolog, psikiyatrist ve nörolog vardır.

Bu davranış sendromu geniş şekilde tezahür eder. Murphy ve Gordon’a (1998) göre, çocukların% 2-5’ini etkileme eğilimindedir. 7 yaşından önce tezahür edebilir. Doğru bir şekilde teşhis edilip tedavi edilmezse, bu çocukların yetişkinler gibi kaygı bozuklukları veya depresyondan muzdarip olmaları çok muhtemeldir.

19. yüzyıldan bu yana, dikkat sorunları yaşayan hiperaktif çocuklar hakkındaki erken vakaları biliyoruz. İngiliz çocuk doktoru Sir George Frederic Still (1868 – 1941) bu durumu açıklayan ilk kişiydi. Bu güne kadar hem klinik psikologlar hem de psikiyatrlar DEHB’nin varlığını savunmaya devam ediyorlar.

Bununla birlikte, her şeyden önce vurguladıkları bir şey var: doğru bir teşhisin önemi.

Hiperaktif çocuklar her zaman DEHB tanısı almaz

Okulda zorlayıcı, şiddetli ve yıkıcı davranışlar gösteren gergin çocuklar vardır. Aynı şekilde, eğitim ihtiyaçlarına uygun olmayan sınıf koşulları nedeniyle huzursuz olan ve bilişsel potansiyellerini tam olarak ortaya koyamayan çocuklar da vardır.

Dolayısıyla DEHB terimi altında sınıflandırılamayan iki farklı gerçeklik söz konusu. Tembel, asi, yıkıcı veya öfke nöbetine eğilimli olan öğrencilerin tümü aynı kategoriye girmez. Bu çocuklar, davranış sendromları için özel bir müfredat uyarlamasından büyük ölçüde faydalanacaktır.

Bununla birlikte, diğer çocukların başka türden yardıma ihtiyacı vardır. Bazı durumlarda, hiperaktif bir çocuğun arkasında bir tür travma olabilir. Örneğin, istismar, kaos veya işlevsizliğin olduğu aile ortamları olabilir. Bu gibi durumlarda, müfredat uyarlamaları veya ilaçlar yardımcı olamaz.

Ünlü bir çalışma

Nicole Brown, Johns Hopkins Hastanesinde çalışan bir çocuk psikiyatrdır. Hiperaktif çocuklar konusunda yürüttüğü çalışması, çok özel bir amaç için çeşitli medya organları tarafından yayınlandı: daha kesin, hassas ve yeterli tanıya duyulan ihtiyaç konusunda farkındalığı artırmak.

Pediatric Academic Societies’in yıllık toplantısında Dr. Brown topladığı bilgileri sundu. DEHB tanısı alan birçok çocuğun hiperaktif olmadığını bildirdi. Bu çocuklar gerçekte aşırı duyarlı ve stresliydi. Başka bir deyişle, travma belirtileri gösteriyorlardı.

Bu durumlarda, ne davranış terapisi ne de uyarıcılar işe yarıyordu. Bunlar daha hassas durumlardı. Bu çocuklarda hiperaktivitenin, bu çocukların yaşadığı işlevsiz ailelerden veya travmatik olaylardan kaynaklandığını keşfetti.

Doğru teşhisin önemi

Doktorlar Marc Ferrer, Oscar Andión ve Natalia Calvo ilginç bir çalışma yürüttüler. Amaçları erişkinlikteki semptomatolojiyi travma, borderline kişilik bozukluğu ve DEHB’den ayırmaktı. Travmanın hiperaktiviteye benzer davranışlara neden olduğunu biliyoruz. Çocuk büyüyüp bir yetişkine dönüşürken, bu durumun etkileri çok daha olumsuz olur.

• Bu nedenle, bu tür gerçeklikleri erken yaşta tespit etmek esastır.
• Dikkatsizlik, dürtüsellik ve gergin davranışlar her zaman DEHB’nin bir işareti değildir. Bu, öğretmenlerin yanı sıra, günlük olarak çocuklarla çalışan herkesin bilmesi gereken bir şey.
• Bazen, hiperaktivitenin arkasında sıkıntı, aile içi sorunlar ve çocukluk stresi yatar.
• Bu nedenle, iyi profesyoneller, çocuk psikiyatrları ve klinik psikologlar, çocuğun ailesini ve içinde yaşadığı karmaşık ortamı da değerlendirmeleri gerektiğini bilir.

Aynı şekilde, başka bir önemli yönü de belirtmeliyiz. Doğru şekilde DEHB tanısı konmuş çocukların ebeveynleri bu sendromdan sorumlu olmadıklarını bilir. Ancak önlerinde zor bir süreç var. Öğretmenlerin de yardımıyla, hiperaktif çocuğun özel ihtiyaçlarıyla ilgilenmeleri gerekir.