Gizemli “Mandela Etkisini” Daha Önce Duydunuz Mu?

tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Pedro González Núñez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Daha önce bir şey duymuş gibi hissediyorsunuz…yoksa bu Mandela Etkisi mi? Bu ilginç fenomen bir grup insanın aslında olmamış bir şeyi “hatırlamasına” sebep olan bir hafıza bozukluğu. Peki, bu beyin sürçmesinin “eğitim dünyayı değiştirmek için kullanabileceğiniz en güçlü silahtır” diyen adamla ne ilgisi var?

Aslında göründüğünden çok daha basit. Mandela Etkisi bu şekilde isimlendirilmiş çünkü Güney Afrikalı büyük liderin evinde solunum enfeksiyonu nedeniyle öldüğü bilinse de, önemli sayıda insan bu olayı başka türlü hatırlıyor. Hatta, asıl ölümünden çok önce, Robben Adasında bulunan hapishanedeki ölümünü detaylı bir şekilde tarif ediyorlar.

Mandela etkisinin kökeni

Doğa üstü olayları araştıran Fiona Broome bu ismi koyan ilk kişilerden biri. Çünkü bu kadın kesin bir şekilde Mandela’nın asıl ölüm tarihi olan 2013’ten yıllar önce öldüğüne inanıyordu. Hatta kendinden oldukça emin bir şekilde cenazenin detaylarını hatırladığını söyleyebilirdi.

Mandela’nın ölümüyle ilgili capcanlı anılarının  tamamen asılsız olduğunu keşfeden Broome da çok şaşırdı. Daha sonra, konuyla ilgili araştırma yaparken, yalnız olmadığını fark etti. Onun düşündüğüne benzer şeyleri düşünen pek çok kişi vardı. Bu garip etkiyi gördüğümüz tek durum Nelson Mandela’nın ölümü olmasa da, en bilinen olay bu. Bu nedenle bu adı almış.

“Bazı politikacılardan farklı olarak ben hata yaptığımda bunu itiraf edebilirim.”

– Nelson Mandela

Mandela Etkisi’ne ne sebep oluyor?

Bu fenomeni açıklayabilmek için pek çok girişimde bulunuldu. Hatta olay büyük bir tartışmanın fitilini yaktı ve oldukça çeşitli teorilerin ortaya çıkmasına neden oldu. Soru işaretlerine son verebilmek için psikolojiye hatta kuantum evrenine bakılsa da, kimse herkesi ikna edebilecek bir sebep bulamadı. Teoriler şöyle sıralanıyor:

• Çoklu evren teorisi. İster inanın ister inanmayın, bazı insanlar kesişen farklı zaman çizgileri tarafından farklı gerçekliklerin yaratıldığına inanıyorlar. Böylece kendi gerçekliğimizde olmayan olayları hatırlıyoruz.
•  Kuantum Teorisi. Bu teoriye inananlar etkinin, insan bilincinin başka evrenler nedeniyle yeri değiştiğinde ortaya çıktığını düşünüyorlar. Hafıza ve aslında olan olay arasındaki kopukluk nedeniyle aklımız karışmış gibi hissediyoruz. Hatta bazıları etkinin Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın aktivitesi nedeniyle ortaya çıktığına inanıyor.
• Bilgi Manipülasyonu Teorisi. Bazı insanlar ise suçlunun hükümet tarafından yapılan manipülatif deneyler olabileceğine inanıyor. Komplo teorileri söz konusu olduğunda, hayal gücü ve paranoya önemli rol oynuyor.

• Psikolojik Teori. Psikolojik bir yaklaşımla bakıldığında, bozulmaya ve tahribata sebep olan Mandela etkisinin hafızayla ilgili bir yetersizlikten ileri gelebileceği düşünülüyor. Gerçekten olmuş anılardan alınan kırıntılar ya da bilinçsizce üretilen anılar boşlukları dolduruyorlar. Bu teori de komplolarla ilgili. Bu bozukluğun bunama, hafıza kaybı ya da şiddetli travma yaşamış insanlarda ortaya çıktığı söyleniyor.
• İnşa etme hipotezi. Fenomeni açıklayan başka bir teori de hipnotik ya da telkin edici süreçlerle ilgili. Psikolog Elizabeth Loftus tarafından ortaya konduğu gibi bu tip süreçlerin insanlar için yeni anılar üretme ya da onların anılarını değiştirme gücü var.
• Yeniden belirme teorisi. Bu teori bir anının kökeni karmaşık olduğunda onun canlı bir şekilde yeniden deneyimlenebileceğini söylüyor. Böylece, okuduğumuz, duyduğumuz ya da gördüğümüz olayları, sanki bizim başımızdan geçmişler gibi kaydediyoruz.

Mandela Etkisine rastlanan başka olaylar

Gördüğünüz gibi Mandela Etkisini açıklamak güç. Bilim bile neyden kaynaklandığı konusunda bir görüş birliğine varamıyor. Nelson Mandela’nın ölümünün bu fenomenin tek “kurbanı” olmadığını biliyoruz.

Aynı olay, 1989 yılında, Çin’de Tiananmen Square isimli genç adamın da başına geldi. Pek çok kişi tankların önünde duran Square’e bir tankın çarptığına inanıyordu. Halbuki böyle bir şey olmamıştı. Aynı fenomene, henüz olaylar gerçekleşmemişken, Rahibe Teresa’nın kutsanmasında ve Muhammed Ali’nin ölümünde de rastlandı.

“Değişmeden kalmış bir yere, kendini değiştirmenin yollarını bulmuş olarak dönmek gibisi yoktur.”

– Nelson Mandela

Mandela Etkisi oldukça tuhaf ve açıklanması zor bir fenomen. Hiç sizin başınıza böyle bir şey geldi mi? O kadar da sıra dışı bir şey değil. Paralel evrendeki alternatif benliğimiz bizimle dalga geçiyor olabilir mi?