Filofobi: Sevmekten Korkmak

Disney’in Karlar Ülkesi’ni izlediyseniz, Kraliçe Elsa’yı hatırlarsınız. Her şeyi buza çevirebilen özel bir genç kadın. Öfke, üzüntü, korku veya endişe hissettiğinde genellikle kontrolünü kaybeder. Bir gün, yanlışlıkla kız kardeşini yaraladıktan sonra, Elsa çekip gitmeyi ve kendini odasına kilitlemeyi seçer. Dış dünyayla tüm bağlarını koparır. Ayrıca, hissetmeyi bırakmayı seçer ve duygularını bir kenara bırakır. Aslında sevmekten korkuyordur.

Bunun tuhaf bir davranış şekli gibi göründüğünü ve böyle insanların gerçekten var olmadığını düşünebilirsiniz. Ancak, aslında varlar. Ayrıca, oldukça yaygınlar. Acı çekmemek için aşık olmayı reddeden insanların yaşadığı duruma Filofobi denir.

Hayatımızda duygulara duyulan ihtiyaç

Bir insan olarak, hissetmeniz gerekir. Acı çekmeniz, sevmeniz, incinmeniz, mutlu olmanız ve hatta kayıp yaşamanız gerekir. Bunlar yalnızca kendinizi korumanın imkansız olduğu olaylar olmakla kalmaz, aynı zamanda deneyimsel öğrenmenizin bir parçasını oluştururlar. Aslında, bugün kim olduğunuzu ortaya çıkarırlar. Kraliçe Elsa gibi sizi sevenleri uzak tutmak için bir buzdan kaleye sığınamazsınız.

Bunu yaparsanız, sonunda kendi mesafeniz ve ihtiyatınız size acı verir. Ancak, basitçe ‘hisleri durdurmayı’ seçen insanlar için bunu fark etmeleri o kadar kolay değildir. Peki, filofobi durumunun temeli neye dayanıyor? Uzmanlar, nedenlerin çeşitli olabileceğini söylüyor. Bunlardan bazılarına bir göz atalım.

Bazen hissetmeme ihtiyacının kökeni, aile ortamıyla ilgili çocukluk çağı travmalarından kaynaklanmaktadır. Ebeveynlerinizle olağan – ve beklenen – güvenlik, özen ve sevgi bağlarını bu erken aşamalarda kurarsınız. Ancak, bazı durumlarda, bunlar hiçbir zaman kurulmaz. Ya da acı veren bir olaydan zarar görürler ve kırılırlar. Çocuklukta yaşananlardan daha kötü bir travma yoktur. Aslında, çoğu durumda hem duygusallığınızı hem de yarının duygusal ilişkilerinizi belirlerler.

Geçmişteki ilişkiler de çoğu zaman birçok insan için son derece önemlidir. İhanete uğramak veya aldatılmak ve travmatik bir kırılma yaşamak kişiliğinizde izlerini bırakır. Örneğin, insanlara güvenmeyi bırakabilir ve acı çekmemek için tekrar başka bir ilişki yaşamamanın daha iyi olduğunu hissedebilirsiniz.

Göz önünde bulundurulması gereken bir husus daha, günümüzde ilişki uzmanlarının, insanların taahhüt veya bağımlılığın olmadığı, bağlılık içermeyen türden ilişkilere sahip olduklarını iddia etmeleridir. Partnerlerin kontrol duygularını kaybetmemeleri için bireysellik ve bağımsızlığın tercih edildiği ilişkilerdir. Aslında, bağımsızlıklarını korumak istiyorlar. Bu belki de filofobinin başka bir versiyonu olarak görülebilir.

Kabul ve kararlılık terapisi

Bu gibi durumlarda son derece yararlı olabilecek bir psikolojik yöntem var. Bir anlığına buzdan kalesinde gizlenmiş Kraliçe Elsa’ya dönelim. Duygularını ne kadar kontrol altına almak isterse, kız kardeşine ve kendi ülkesine o kadar çok zarar veriyordu. Aslında, onları sonsuz kışa sürükledi. Duygusal düzenleme ve kontrol, bir çözüm olarak değil, bir sorun olarak dikkate alınması gereken bir husustur. Gerçekten de, duyguları kontrol etmek hiçbir şeyi çözmez. Sorunu daha da büyütür ve acı ve tekrar incinme korkunuzu artırır.

Olanları kabul etmeyi ve deneyimlerinizi bütünleştirmeyi öğrenmelisiniz. Kayıplar, başarısızlıklar ve ihanetler, kişisel öğrenmenin bir parçası olarak kabul edilmeli ve bütünleştirilmelidir. Kendinizi onlara tutsak etmemelisiniz. Çünkü bu sadece o deneyimleri her gün yeniden yaşamanızı sağlar.

Kendinizle bir anlaşma yapmalısınız: yeni kapılar ve yeni fırsatlar açarak kabul etme, üstesinden gelme, bütünleşme ve yarına bakma ihtiyacı. Gevşeyin ve gönül rahatlığıyla yaşayın, yeni projeler, yeni dostluklar ve yeni ilişkiler hakkında heyecanlanın, şüphesiz daha akıllı olduğunuz için öncekilerden daha iyi olacaktır. Çünkü aşkın ne demek olduğunu biliyorsunuz.

Gerçekleri kabul etmek ve yüzleşmek

2015 yılında Viñas Poch ve araştırma ekibi, bir ergen popülasyonu ile izolasyonun etkilerine ışık tutan bir araştırma yaptı. Yazarlara göre, “sorunlar ve zorluklar karşısında suçlu veya sorumlu hissetmek ve kendinizi başkalarından izole etmek, onların endişelerini bilmeyi engellemek kişisel rahatsızlığı teşvik eder.” Gerçekten de yazarlar, izolasyonun yalnızca rahatsızlık hissini artırdığını keşfettiler.

Öte yandan, Viñas Poch ekibi, ” ergenlerde zorluklar karşısında iyimser ve olumlu bir vizyon sürdürmek […], spor yapmak, […] ve kişisel katılım, çalışma ve titizliğin daha fazla kişisel refahı desteklediğini buldu.“. Bu araştırmanın sonuçlarına baktığınızda yapabileceğiniz en iyi şey, gerçeklerle yüzleşmek ve kendinizi tecrit etmenize neden olan şey üzerinde çalışmaktır. Bunu yaparsanız, mutluluk ve refah seviyeniz artacaktır.

Bu çalışma ergenlerle yapılmıştır, ancak herkese uyarlanabilir. Hissiz bir kalple yaşamanın yaşamayı reddetmek olduğunu kanıtlıyor. İnsanlar duygulardan oluşur. Bu nedenle onları inkar etmek, saklamak ve kontrol etmek, insan olmanın özüne aykırıdır.