Duygusal Problemler: Çocukları Da Etkileyen Bir Tehlike
Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González
Çocukluk döneminin mutlu geçtiğine dair yaygın bir inanış vardır. Hepimiz, çocukluk döneminin olumlu duygularla geçmesi gerektiğini düşünürüz. Çocukların başına hiçbir kötülük gelmemeli, değil mi? Fakat gerçekte, yetişkinler gibi çocuklar da duygusal problemler yaşayabilirler.
Peki, bazı çocuklar oldukça mutluyken, diğer çocukların mutsuz olmasının sebebi nedir? Yaşlılarda olduğu gibi, çocukların da onları savunmasız hale getiren birçok kişisel ve sosyal özellikleri vardır, ve bu özellikleri sorunları zararlı hale getirebilir.
Şimdi, çocuklarımıza yardımcı olabilmek için yaşayabilecekleri duygusal problemlere bir göz atalım:
“Yaşamdaki en şanslı şeylerden birisi sanıyorum ki mutlu bir çocukluk geçirmiş olmaktır.”
– Agatha Christie
Çocukları duygusal problemlere karşı savunmasız yapan şey nedir?
Öncelikle, olumsuz duygularda dahil olmak üzere tüm duyguların çok önemli bir rol oynadığını unutmamalıyız.
Bu nedenle, bazen bir haksızlığa uğradığımızda kendimizi savunmak amacıyla öfkelenmemiz dahi gerekli bir duygudur. Ya da tehlikede hissettiğimiz zaman korkmamız… veya çok sevdiğimiz birini kaybettiğimiz için yas tutmamız…
Ayrıca bakınız: Kaybınızın üstesinden gelmeniz için size yardım edebilecek 5 alıntı
Asıl sorun, olumsuz duygular çok yoğun veya sürekli aklımızda olduğu zaman oluşur. Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, negatif duygularımızın enerjisini ve mesajını yapıcı olarak kullanamadığımız zaman hem biz, hem de etrafımızdakiler zarar görür.
Bu süreç biz yetişkinler için bile çok zorken, çocuklar için ne kadar zor olabileceğini düşünün… Çocukların yardımımıza ve sabrımıza ihtiyaçları var.
Ayrıca, çocukların duygusal problemlerini yönetmesiyle ilgili bazı risk faktörleri vardır. Bu faktörler arasında, zor bir mizaca sahip olmak ve fazla içe kapanık olmak bulunur.
Diğer faktörler; düşük farkındalık, dürtülerine hakim olamama, etkisizlik, dikkat problemleri, hiperaktitive, ciddi güvensizlik sorunları ve bilgi işlemede eksiklik olabilir.
Çocukların duygusal problem yaşama riskini artıran faktörler nelerdir?
Yukarıda belirtmiş olduğumuz kişisel özelliklere sahip çocuklar, duygusal problemler yaşamaya karşı daha savunmasızdırlar. Ayrıca, aile ortamı, sosyal ortam ve okul ortamı da bu riski arttırabilen faktörlerdir.
Ayrıca bakınız: Depresyonla Yaşayan Annelerin Çocukları
Aile, bir çocuğun hayatının en temel ögesidir. Eğer, aile içinde şiddet ve huzursuzluk varsa, çocuğun ruhsal durumu olumsuz yönde etkilenir. Kendini sevgisiz ve ihmal edilmiş hisseder.
Kontrol eksikliği, anlaşmazlıklar, ya da maddi problemlerin yanı sıra ebeveynlerin yaşadığı psikolojik rahatsızlıkların da çocuk üzerinde olumsuz etkisi vardır.
“Çocuklar yetişkinlere daima büyük bir hoşgörü göstermeli.”
Konu sosyal ortam olduğunda ise düşük gelir seviyesi ve sosyal kaynakların eksikliği önemli bir rol oynar.
Son olarak, okul ortamına dair şunu söyleyebiliriz ki, daha küçük okulların çocukların duygu yönetimini daha iyi yapmasını sağladığını biliniyor. Fakat, öğretmenlerin olumsuz beklentileri, okula katılım ölçeği, işbirliksiz öğrenme, ya da sınıf arkadaşları tarafından dışlanma çocukların duygusal problemler yaşamasına neden olabiliyor.
Çocukların duygusal problemler yaşadığını gösteren bazı belirtiler
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz karakteristik özellikler risk faktörleridir, ve bu özelliklere sahip çocukların duygusal problemler yaşama ihtimali daha yüksektir. Fakat, bu özelliklere sahip olan her çocuğun duygusal problemleri olmadığını aklınızda bulundurmalısınız.
Peki, bir çocuğun duygusal problemler olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?
Öncelikle, kendini kötü hisseden bir çocuk yardım isteyebilir, fakat bu fazla yaygın değildir. Bu nedenle, yetişkinlerin iletişim kurması gerekir. Hem ebeveynlerin hem de öğretmenlerin çocuğun herhangi bir duygusal problem yaşama ihtimaline karşı tetikte olması gerekir.
Fiziksel seviyedeki stres belirtileri arasında kalp atış hızında artış, halsizlik, mide bulantısı, ağız kuruluğu ve kas gerilimi bulunur.
Çocuklar, duygusal problemleri olduğu zaman, kendini soyutlama, tırnak yeme, ağlama, titreme, bağırma, nesneleri kırma veya kavga etme gibi belirli davranışlara sahip olma eğilimindedirler.
“İyi bir çocukluk geçirmek için hiç bir zaman çok geç değildir.”
– Tom Robbins
Son olarak, çocukların düşüncelerini dinlemeyi öğrenmeliyiz. Bu düşünceler arasında zararlı düşünceler, öz eleştiriler, suçluluk ve korku duyguları olabilir.
Ayrıca, bazen hastalık derecesinde bir hayal gücüne sahip olabilirler veya başka şeyler hakkında düşünmeleri zor olabilir. Ayrıca, fazla savunmacı olabilirler veya konsantre olmakta zorlanabilirler. Tüm bu belirtiler, çocuğun duygusal problemleri olduğunu işaret eder. Böyle bir durumda, yetişkinlerin çocuğa yardımcı olması gerekir.
Görsel kaynağı: Andrik Langfield, Chinh Le Duc and JJ Thompson
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.