Dolores Claiborne: Bir Annenin Gücü

Yazan ve doğrulayan psikolog Cristina Roda Rivera

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Gri ve melankolik bir gökyüzü altında, Stephen King, Dolores Claiborne isimli hikayesinde, labirent benzeri bir trajediyi daha ortaya koyuyor. Bu yapıt pek çok yönden Oyun (Gerald’s Game) ile bağlantılı ve bazı kaynaklara göre, aslında, her ikisi de, In the Path of the Eclipse (Tutulma Yolunda) başlığı altında tek bir kitabın birer parçası olarak tasarlanmıştı. İlk olarak Gerald’s Game yazılmış olmasına rağmen, bu kitap 2017’de piyasaya sürüldü.

Bu bir korku hikayesi, ancak doğaüstü bir hikaye değil. Filmdeki tüm unsurlar alkolizm, cinsiyet temelli şiddet, aşağılama, insanlıktan çıkma, işgücü sömürüsü ve çocuk istismarı gibi günlük dehşet örnekleri ile ortaya çıkıyor.

Filmde, Dolores Claiborne (Kathy Bates), merdivenlerden düştükten sonra ölen zayıf bir yaşlı kadın olan Vera Donovan’ın (Judy Parfitt) bakıcısı. Dedektif Mackey (Christopher Plummer) ise, Dolores’in suçluluğunu kanıtlamaya çalışan kişi.

Dedektif, Dolores’in suçluluğunu kanıtlamak için örnek oluşturan başka bir durumdan yola çıkıyor. Yani, dedektif, ayrıca Dolores’in kocasının (David Strathairn) “kaza sonucu” ölümünü de araştırıyor. Bir bakıma, onu yirmi yıl önce öldürdüğünden neredeyse emin.

Annesinin tutuklandığını öğrenen Selena (Jennifer Jason Leigh), çocukluk evine ve hem kendisi hem de Dolores için birçok travmatik anıların bulunduğu ortama geri dönüyor.

Dolores Claiborne ve konusu

Dolores Claiborne, Vera Donovan’ın, kendisi için 20 yıldan fazla çalışan bakıcısı. Bu yirmi yıl boyunca işi hiç de kolay değildi. Örneğin, Vera, her defasında, çarşaflar yıkandığında, beş yerine altı mandal ile ve her zaman bahçenin en üst kısmına asmasını isterdi. Bu ritüel tam yirmi yıl boyunca tekrarlanmak zorundaydı.

Selena’nın dönüşünden sonra anne ve kızı, harap olmuş durumda olan aile evine giderler. Bu mekanda, Selena’nın stresini kontrol etmek için sigara içtiğini ve alkol ve hap kullandığını görüyoruz.

İçinde bulunduğu bu yeni çevre, annesine karşı duyduğu kızgınlığı besleyen büyük bir endişeye de neden oluyor. Selena, annesinin, tam tutulmanın olduğu gün öğleden sonra saatlerinde terk edilmiş bir kuyuya düşen babasının ölümüyle bir ilgisi olduğundan şüpheleniyor.

Tam tutulma gecesi Dolores Claiborne

Selena annesine “kendi yolunda” yardım ederken, Dolores de, kızının çocukken babasının elinde yaşadığı cinsel istismarla ilgili anıları çözümlemeye yardımcı oluyor. Bu istismarın ve Selena’nın üniversitede okuyabilmesi için yaptıkları tüm birikimlerinin çalınmasının sonucunda, babanın aslında Dolores tarafından öldürüldüğünü görüyoruz.

O gün, Dolores, tam tutulmadan da yararlanarak, polisin onun katil olduğunu anlayamayacağı mükemmel bir plan yapar.

Şimdi, yirmi yıl sonra, onu o dönemde neredeyse yakalamak üzere olan dedektif, Vera’nın ölümünü araştırmak için geri döner. Dedektif, bu sefer doloresi içeri tıkmaya kararlıdır. Emekliliğe yaklaşan dedektif hiçbir vakayı yarım bırakmak istemeyen bir karakter olarak resmediliyor.

Kızını korumak isteyen bir anne olan Dolores Claiborne

Dolores, kendini kızının mutluluğu olarak gördüğü şeylere adamış bir anne. Bununla birlikte, aynı zamanda, bunu kendisine iletmek adına, doğal anlamda herhangi bir yeteneğe sahip olmadığı gerçeğiyle de yüzleşmek zorunda. Aslında, bu duygusal tıkanıklık ortaya çıktığında hikaye yoğunluk kazanıyor. Görünüşe göre, bu anne, duyduğu acıyı azaltmak için tüm duygularını hayatından çıkarmaya çalışıyor.

Baba ise pek de anlayamadığımız biri. Duyguları yok eden ve yok sayan biri olarak görünüyor. Onun karakteri sadece reddedilmeyi hak ediyor ve bize bazı kimselerin hala insanlaşma sürecini tamamlayamadığını gösteriyor. Aslında, filmde, bu karakter yalnızca izleyicinin anne ve kızı arasındaki ilişkiyi ve sonraki davranışlarını anlamasına yardımcı olmak için var.

Ekeklerin dünyasındaki kadınlar

Filmdeki kadınlar, onları parçalamaya ve onları susturmaya çalışan erkeklerle dolu bir dünyada var oluş mücadelesi veriyorlar. Ataerkil toplumun yorgun kadınları, görünüşte kötü bir şey yapana kadar görmezden gelinme şeklini temsil ediyorlar.

Bu kadınlar, yolun her adımında küçümseniyor ve arkalarında buldukları güç, genellikle onları çevreleyen kadınlarla olan ilişkilerinden geliyor. Film, gerçek hayatta da çevremizde belki de yüzlerce kez tekrarlandığını gördüğümüz bu dinamiğe odaklanıyor.

Böylece Dolores, sonunda kızına gerçeği söyleme şansı yakalıyor. Selena da, itirafını dinlerken annesinin gücünün farkına varıyor. Dolores, kızını kendisini taciz eden adamdan korumak için neredeyse her şeyini kaybeden bir kadın.

Bu dürüstlük ritüeli, Selena’nın kendisini annesinin içinde görmesini ve onların bir bütün olduğunu fark etmesini sağlıyor. Bu iki kadın, tüm taciz ve acılarla başa çıkmak için, yine aynı yere gelmiş oluyorlar.

Kathy Bates, Dolores gibi bir kadını canlandırmak için seçilmiş mükemmel bir oyuncu. Bates trajik olduğu kadar şiddet içerikli de bir performans sergiliyor. Jennifer Jason Leigh, Selena’nın yavaş yavaş düşüşünü ustalıkla ele alıyor. Selena ve Dolores’in çılgın ilişkisi filme yön veriyor ve bu, Vera ile Dolores arasındaki fırtınalı dostlukta da vurgulanıyor.

Vera’nın rolü de mükemmel ve kadınların her türlü duruma kendilerini kaptırabildiklerini hatırlatıyor. Her üç kadın da kendilerini kurban yapan bir dünyaya karşı bir direniş cephesi sergiliyor. Ancak Vera’nın da belirttiği gibi, “bazen bir kadının dayanak olarak kullanması gereken tek şey biraz kaltak olmak“.

Taşan duyguların doruk noktası

Film, Selena’nın duygularını kucaklayacağı farklı bir son ile karşımıza çıkıyor. Burada, izleyicinin ihtiyacı olan şey büyük ve yoğun bir duygu dalgasıyken, bunun yerine, anne ve kız arasındaki mesafenin bir şekilde kısaldığı biçimde hafifçe yumuşayan sürekli bir soğukluk atmosferine ulaşıyoruz.

Bu duygusal olarak tatmin edici bir son olmasa da aslında oldukça gerçekçi bir son. Ama bu film, kalplerimizde ve duygularımızda iz bırakacak bir biçimde, aile içinde yaşanan korkularla ilgili. Farklı bir sonu daha çok sevebileceğimizi düşünüyor olsak da, elde ettiğimiz şey gerçekçi ve samimi.