Doğru Cezayı Vermek Kolay Değil
Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González
İki yaşındaki çocuğunuz bağırıp vurmaya başladı. Peki nasıl tepki vermelisiniz? Aslında çoğu zaman böyle bir durumda anne babalar doğru tepki vermiyor. Bağırıp tehdit ediyor hatta fiziksel şiddete başvuruyor. Peki bu bir çözüm mü? Hayır.
Çocuğun böyle davranışlar gösterdiği zaman cezalandırılması gerektiği biliniyor. Ama nasıl bir ceza verilmeli? Doğru cezayı seçmek her zaman kolay değil. Bu yüzden yazının devamını okuyup bilinçlenin!
“Disiplinin kökleri acıdır ama meyvesi tatlıdır.”
– Aristo
Her uygunsuz davranışın bir bedeli vardır
Konu kötü davranışlara gelince her anne baba farklı tepki verir. Bir yandan devamlı kötümser davranıp hiç disiplin kuramayız. Bunu genelde çocuk istediğini alamadığı zaman olası bir kıyamet kopmasın diye yaparız.
Ancak uzun vadede bu işe yaramaz. Çünkü çocuk her istediğini almaya alışıktır. Önemli olan çocuklara her istediklerinin olmayacağını göstermek. Çocuklara doğru davrandıkları ve doğru iletişim kurdukları zaman ödüllendirileceklerini göstermek gerek.
Bu nedenle, bir çocuk kötü davrandığında, bunun bir sonucu olmalı. Bu, çocuğun göz ardı edilmesi veya ceza kullanımı şeklinde olabilir. Eğer onu kullanırsak, çocuğa fiziksel veya zihinsel zarar vermeyeceğinden emin olmalıyız. Dayak iyi bir fikir değildir. Çocuğu bağırmak, tehdit etmek ya da küçük düşürmek de yoktur.
“Eğitim hayata hazırlamaz, eğitim hayatın kendisidir.”
“İyi”ceza nedir?
Kırdıkları kural ya da yıkıcı davranış az ise, o zaman yokmuş gibi davranmak yeterli olabilir. Fakat çocuğun yaptığı şey daha ciddiyse ya da sürekli olarak itaat etmiyorlarsa, cezalandırma onların yaşına ve gelişimine uygun olmalıdır. Buradaki fikir, yanlış davranışların onları hiçbir yere götürmediğini anlamalarını sağlamaktır.
Ayrıca, ceza, çiğnenmiş olan kural ile ilgili olmalıdır. Bu şekilde çocuk neyi yanlış yaptığını düşünür. Çok uzun sürmemeli, aksi takdirde çok fazla dikkat çekecekler, ki bu tersine döndürür.
Beş veya altıdan başlayarak, cezayı rasyonel olarak açıklayabileceğiz ve kabul etmelerine yardımcı olacağız. Bu şekilde yapmanın bir olumlu etkisi, çocuğun iletişim ve müzakere becerilerini geliştirmesidir.
Çocuğa, ebeveyn olarak doğru tedavi edilmeye hakkı olduğunu da gösteririz. Evde kabul ettiğimiz kuralları anlamalarına yardımcı oluyoruz. Tabii ki, bu kurallar tüm taraflar için adil olmalı.
Son olarak, mümkün olduğu kadar, ceza bir restoratif karaktere sahip olmalıdır. Yani amaç, çocuğun bir şekilde yanlış yaptığını anlaması ve düzeltmesi için, ideal olarak, tekrar etmelerini istemediğimiz davranışlarla ilgili olacaktır. Bu, herhangi bir suçluluk duygusunu azaltacak ve aslında aileyi güçlendirecektir.
Doğru ceza nasıl verilir?
Şimdi neyin cezalandırma gerektirip gerektirmediğini biliyoruz. Sıra uygulamaya koymakta.
Cezayı bildirdikten sonra olması gerektiği gibi uygulamak çok önemli çünkü eğer çocuk edilen bu açık tehdidin yerine getirilmediğini görürse kötü davranışı yeniden yapmakta sakınca görmez. Bu nedenle kurallara uymanın gerçekten gerekli olduğunu anlatmak için kararlı davranmak şart. Ebeveynlerin tutarlı davranması ve dürtülerini kontrol etmesi gerekiyor.
Bunu yapmak için öfkemizi kontrol etmeye çalışmalı ve çocuğa zarar vermeyecek bir ceza vermeliyiz, ama onları düşünmelerini sağlayacağız. Olumsuz sonuçları sakin bir şekilde iletmeliyiz. Sonuç olarak, çocuk reddetmek yerine şefkat ve kabulü algılayacaktır. İyi bir ceza vermek zor bir iştir, ancak bu tavsiyeye uyuyorsanız doğru yoldasınız demektir!
“Kim öfkeyle bir ceza verirse düzelteceği yerde kendinden intikam alır.”
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.