Ne İstediğinizi Bilmek Yeterli Mi?

Yazan ve doğrulayan psikolog Maria Fabregat Giribet.

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

İlk önce şu iki soruya nasıl cevap verebileceğinizi düşünmek için birkaç dakikanızı ayırın, 1) Hayatınızdan memnun musunuz? 2)Başardığınız şeyler size tatmin veriyor mu? Bazen ne istediğinizi bilmek zordur. Belki de bu koşturma temposu içinde yaşadığınız hayattan memnun olup olmadığınızı düşünmeye vakit kalmıyor. Ulaşmak istediğiniz hedefler olup olmadığını düşünme şansınız olmadı. Ya da belki de net amaçlarınız var fakat sizi bu yöne götürecek yola nasıl başlayacağınızı bilmiyorsunuz.

Eğer durum böyleyse, aklınızda belirli hedefler varsa, bu yazımızda size hedeflerinize ulaşabilmenize yardımcı olacak faydalı ipuçları vereceğiz. Ancak ilk önce hayatınızı bir inceleyelim. Gittiğinizi yola ve kararlarınızı nasıl verdiğinize bakacağız. Çünkü ne istediğinizi bilmek, kendi yagılarınızı oluşturmak  ve “doğru” yolda olmak hayatınızdaki hedeflerinize tutarlı bir anlam katmanın temelidir. 

Gittiğiniz yolda size rehberlik eden bir pusulanız var mı?

Belirli hedefleriniz olsa da olmasa da genel bir hedefe odaklı kalmaya çalışın. Sizi yönlendiren bir pusulanız olsun ki yönünüzü her zaman bulabilesiniz. Tamamen engellerden kaçamıyor olabilirsiniz ancak bu, yine de kaybolmamanıza ya da yolunuzu kaybetmemenize yardımcı olacaktır.

Gittiğiniz yolda yönünüzü birçok kez değiştireceksiniz. Birçok inişli çıkışlı, engelli yollardan, fırtınalardan geçeceksiniz. Önemli olan şey “doğru” yolda olduğunuzu bilmektir. Buna ek olarak, bu yolda nasıl ilerlediğiniz, sizin için neyin değerli olduğunu ve hayatınızı zenginleştirmek için neler gerektiğini size gösterecektir. 

Doğru yolda olduğunuzu nasıl bilebilirsiniz?

İlk başta doğru kararı verip vermediğinizden ya da en iyisini yapıp yapmadığınızdan emin olamazsınız. Bu normaldir. Belirsizlik, verdiğimiz kararların çoğunda karşılaştığımız riskin bir parçasıdır. 

Size doğru yolda olduğunuzu kesin olarak söyleyebilecek kimse yoktur. Neyse ki birden fazla doğru yolunuz var. Her halükarda kendi yolunuzu seçebiliyor olmanız bile iyiye işaret.

Ne istediğinizi bilmek ve kendi yolunuzu bulmak o kadar da zor değil, fakat bunu yapmaya alışkın olmayabilirsiniz. Bu yüzden çoğunlukla başkalarının sizi yönlendirmesine izin verirsiniz. Belki de bunu daha kolay olduğu için yaparsınız çünkü beklediğiniz sonuçları alamamaktan korkarsınız. Bazen başkalarına güvendiğiniz kadar kendinize güvenmezsiniz. Ancak sizin için en iyi olanı sizden başka kimse bilemez.

Duygularınızı dinleyin, onlar size ihtiyacınız olan şeyler hakkında bilgi verecektir. Bu da kendi yargılarınıza ulaşmanıza yardımcı olacak, böylece size bağımsızlık kazandıracaktır. Bağımsızlık, Villegas’ın açıkladığı gibi (2011), ahlaki yönetim sisteminde birleştirici bir fonksiyona sahiptir.

Aklınızla mı kalbinizle mi karar veriyorsunuz?

Duygularınızı dinlediğiniz zaman bunların size gönderdiği sinyalleri takip etmek için aklınızı kullanın. Bu bir, bilgi kaynakları (duygular) ile duygularla hareket etme (akıl ve sezgi) arasındaki dengeyi bulabilme meselesidir. Başarılı olma şansınızı artırmaya yardımcı olacak şey budur.

Bu dengede motivasyonun önemli bir rolü vardır. M. Grad’ın (2015) da söylediği gibi, o şeyi yapana kadar yapabileceğinize inanmazsınız. Ancak diğer yandan da hedeflerinizin gerçekten mümkün olup olmadığını analiz etmekte fayda var.

Ne istediğiniz bilmek yeterli mi?

Artık genel anlamda kendi yolunuzu izlemenin ne kadar önemli olduğunun farkındasınız. Ayrıca muhtemelen aklınızda ulaşmak istediğiniz bazı pratik hedefleriniz vardır. Bunlar pratik fakat aynı zamanda da sizi iyi ve tamamlanmış hissetmeye yaklaştıracak hedeflerdir. Bu hedefler çok çeşitli olabilir: daha fazla egzersiz yapmak, bir dil öğrenmek, odanızı ya da evinizi düzenlemek, her gün meditasyon yapmak gibi ufak şeyler olabilir.

Yine de sadece ne istediğinizi bilmek yetmez. Genel anlamda “daha fazla egzersiz yapmak istiyorum” demek fayda etmez. Neredeyse hiçbir hedef koymamakla aynı şeydir. Hedeflerinize gerçekten ulaşmak istiyorsanız motivasyonunuza ek olarak atacağınız ilk adım plan yapmak olmalıdır. Bu, Dr. Diaz’ın “Hayat Döngüsü Boyunca Geleceği Düşünmek” adlı makalesinde anlattığı bir konudur.

Bu şekilde koyduğunuz belirgin hedefler ilk başta bahsettiğimiz genel hedefleri biçimlendirecek olan şeylerdir. Toja ve Bravi, (2015) “daha fazla egzersiz yapacağım” demek yerine “her gün on set mekik çekeceğim” demek gibi daha belirgin hedefler koymanın daha iyi olacağını söylüyor. Böylece soyut bir ifadeyle kalmak yerine yapacağınız şeyi kesinleştirmiş olacaksınız. Gördüğünüz gibi ne istediğinizi bilmek de yeterli değil.

Hedeflerinize nasıl ulaşabilirsiniz?

Bazen göreviniz çok daha zordur. Örneğin, “bir maraton koşmak istiyorum” gibi. Bu hedefi düşünmek bile size fazla gelebilir ve bunu sadece ertelemekle kalırsınız. Bu yüzden hedeflerinizi parçalara bölmek önemlidir. Örneğin, “her gün 30 dakika antrenman yapacağım.” Buradaki asıl mesele ulaşılabilir hedeflerle başlamaktır. Bunları yerine getirdiğiniz takdirde daha zor olanlarla yola devam edebilirsiniz.

Hedefleriniz üzerine çalışacağınız zamanı kesinleştirmekte de fayda var. Bunları belki de sabah uyandıktan sonra ya da gece eve geldikten sonra yaparsınız. Bunun oldukça önemli bir nokta olmasının sebebi, aksiyon alacağınız zaman kesin bir planınız yoksa buna ayıracak zamanı da hiçbir zaman bulamamanızdır.

Perez’e (2014) göre hedefleri gerçekleştirmenin anahtar stratejisi “sıfır tolerans” bir hedef koymaktır. Bu sizin ana hedefiniz değil, daha basit olanlarındandır. Ancak bunun basit olmasının bir sebebi var. Bunu istikrarı kaybetmemek adına istisnasız yapabiliyor olmalısınız. 

Örneğin, hedefiniz günde 30 dakika antreman yapmaksa ve bu size çok zor geliyorsa, sıfır tolerans hedefiniz günde 5 dakika olabilir. 5 dakikayı da artık kesin yaparsınız! Bu sizin istikrarlı olmanıza yardım eder.

Planlamaktan harekete geçmeye giden süreçte nelere ihtiyacınız vardır?

Ne istediğinize karar verdikten, duygularınızı dinledikten ve hedeflerinizi planladıktan sonraki adım harekete geçmek olacaktır. Hedeflerinizi başarmak istiyorsanız bu ipuçlarının hepsini izlemenizi tavsiye ediyoruz. Hepsinden önemlisi iyimser olmaktır. Daha iyi bir geleceğe inanırsanız hedeflerinizin peşinden koşarken daha sabırlı olabilirsiniz.

Son olarak, ne istediğinizi bilmenin de ötesinde bu hedeflere neden ulaşmak istediğiniz konusunda net bir fikre sahip olmalısınız. Bunun hakkında düşünmek size kuvvet verecek ve eforlarınıza da bir anlam katacaktır. Pes etmeyin, hedeflerinize ulaşmaya daha da yaklaştınız.

Kaynakça:

• Grad, M. (2015). La princesa que creía en los cuentos de hadas. Barcelona: Ediciones Obelisco.
• Pérez, A. (2014). Los 88 peldaños del éxito. Barcelona: Alienta Editorial.
• Toja, O. y Bravi, S. (2015). Actitud positiva para perezosas. Barcelona: Editorial Planeta.
• Villegas, M. (2011). El error de Prometeo: Psico(pato)logía del desarrollo moral. Barcelona: Herder.