Billy Elliot: Önyargıyı Dansla Yıkmak
Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González
Billy Elliot, çığır açan filmlerden biriydi. Aslında, Stephen Daldry’nin filmi bilmeden, yaklaşık 20 yıl sonra hala tamamen alakalı olan bir konuyu gündeme getirdi.
Daha doğrusu, kesinlikle geleceği belirleyen ve eskisinden kopan duygulara yol açtı. Kabul etmek gerekir ki, hoşgörü ya da kalıpları yıkma ile ilgili filmleri ilk kez görmüyoruz. Ancak Billy Elliot farklıydı. Sonunda dansçı olma hayalinin peşinden giden bir çocuğun gözünden çekildi.
Yine de bilmediği şey, toplumun ona karşı olacağıydı. Aslında, ona özdeşleşmediği bir etiket koymuşlardı. Ayrıca, dansa olan sevgisi, onu kendi ailesiyle bile çatışmaya soktu. Bu filmin en ilginç yanı, toplumun önyargılarını çok fazla gözlemlemek değil, bir çocuğun bu eski değerleri nasıl yok etmeyi başardığı ve ailesine kabul ve hoşgörünün gücünü öğreterek, önyargıları bir kenara bırakması.
Filmin başarısı, kahramanı Jamie Bell’i şöhrete kavuşturdu. Ayrıca, Elton John’un Electricity adlı şarkısına ilham verdi. Nitekim eserin kendisi de bir efsaneye dönüştürülmüştür.
Billy Elliot, harika bir mesajı olan basit bir film. Billy sonunda bireysel mücadelesi sayesinde zafer kazanır ve ailesini seçimlerini kabul etmeye zorlar. Film, baskıcı sistem ile aile ortamının kendisi arasında paralellikler kuruyor.
Tamamen ilgili bir oyuncu kadrosu ve basit ama duygusal bir hikaye sayesinde Daldry amacına ulaştı. Bugün bile bu film bir hayat dersi ve hoşgörülü olmaya bir örnek olarak görülüyor.
Billy Elliot
Billy Elliot, babası Jackie, erkek kardeşi Tony ve büyükannesi ile mütevazı bir bölgede yaşayan bir çocuktur. Babası ve erkek kardeşi, genellikle erkeklikle ilişkilendirilen değerleri temsil eder.
Annenin ölümünün ardından zor duruma düşen aile, madenci olan erkek kardeşi ve babasının maaşlarıyla geçiniyor. Büyükanne, ilerlemiş yaşına rağmen, geçmişini bir dansçı adayı olarak hatırladığı için sık sık gençlik sanrıları yaşıyor gibi görünüyor.
Billy Elliot, bizi önyargılarımızı bir kenara bırakmaya davet eden bir film. Bize, çocuklar doğduklarında her türlü önyargıdan muaf olduklarını hatırlatır. Aslında, onları yerleşik kalıplara dönüştüren yalnızca toplumdur. Günümüzde ilerleme kaydettiğimizi ve cinsiyet rollerinin daha esnek hale geldiğini umuyoruz. Bununla birlikte, milenyumun başında, ön yargı çok yaygındı.
Bu sadece kızlar için yapılmış bir dünyada dans etmek isteyen bir erkek hakkında bir film değil. Aslında, taşıdığı etiketler ne olursa olsun hepimizi hayallerimizin peşinden koşmaya davet ediyor. Futbol sadece erkekler, bale sadece kızlar için değildir.
Onu boksa yazdıran bir babayla karşılaşan Billy isyan eder ve zamanını dansa adamaya karar verir. Bu, etrafındakilerin onunla alay etmelerine ve ayrımcılığa yol açar.
Önyargıları yıkmak
Filmin önyargıları yıkmakta nasıl ısrar ettiğini görmek özellikle ilginç. Ne de olsa Billy’yi sadece dansçı olmak istediği için eşcinsel olarak tasvir etmek kolay olurdu. Billy, mahallesinden ona her zaman destek olan bir çocuk olan Michael ile güzel bir arkadaşlık kurar. Billy’nin aksine, Michael kadın kılığına girmeyi sever ve eşcinseldir.
Bir kez daha, engelleri koyan, dostlukları bitiren ve gerçek benliklerimize maskeler takanların yetişkinler olarak bizler olduğunu anlıyoruz. Billy, Michael’ı asla yargılamaz. Aksine onunla eğlenir ve eşcinselliğini konuya değinmeden kabul eder. Bu tabu olduğu için değil, önyargı onu tanımlayan bir şey olmadığı için. Billy için Michael onun en iyi arkadaşıdır ve arkadaşlık her şeyden önemlidir.
Tarihsel ve kültürel bağlam
Billy Elliot 2000 yılında çıktı ve bize hoşgörüyü anlattı. Aynı zamanda bize çok ilginç bir siyasi ve kültürel söylem de sundu.
Billy’nin babası bir madencidir ve 1980’lerde İngiltere’nin kuzeyindeki County Durham’daki bir kasabadadır. O zaman, Margaret Thatcher Birleşik Krallık Başbakanıydı. Kısa süre önce ülkenin kuzeyini ve daha özel olarak işçi sınıflarını sarsacak bir politika başlatmıştı.
Thatcher hükümeti sert ekonomik önlemler aldı. Bunlar, daha spesifik olarak, ülkenin en sanayi bölgelerinde yüksek işsizlikle sonuçlandı. Kısa süre sonra madenciler, özelleştirme ve sendikalardan iktidarı alma çabasıyla hedefleri haline geldi.
Bu sayede Thatcher, işçi sınıfının yeminli bir düşmanı haline geldi. Bu, filmin geçtiği 1985 yıllarında madencilerin grevine yol açtı. Ayrıca, özelleştirme ve Londra’da iktidarın yığılması konusunda ısrar etti.
Kararı, bugüne kadar Birleşik Krallık’ta bölünmeye neden olmaya devam eden sonuçlar doğurdu. Ancak gerçek şu ki grev başarısız oldu ve bunun sonucunda Thatcherizm galip geldi.
Filmin ortak noktası Billy’nin dans tutkusu olsa da, Thatcher’ın gücüne düşen madencilik hareketi de derinden damgasını vurdu.
Grevin önemi film boyunca mevcuttur. Billy’nin babası gibi bazı madencilerin gururlarını bir kenara bırakıp işe gitmek zorunda kaldıklarını görüyoruz. Film boyunca açıkça görülen, ezen ve ezilen arasındaki bu ilişkidir.
Bahsettiğimiz gibi, Billy’nin babası çok üzülerek işe gitmeye karar verir. Hoşgörü perspektifinden bakıldığında, bir babadan oğluna olan sevginin bir işareti olduğu söylenebilir, ancak artık sadece oğlunun geleceği için mücadele eden bir baba görmüyoruz. Billy’ye daha iyi bir gelecek sağlamak için işe geri dönme kararı nedeniyle grevci meslektaşları tarafından kendisine bir şeyler fırlatılan bir baba görüyoruz. Önyargıları bir yana, oğlunun onun yardımı olmadan bir geleceği olmayacağının farkında olan bir baba. Bu nedenle, kendisine rağmen ve haksız bir durum karşısında, başka seçeneği olmadığı için zalime teslim olur.
Eşitsizlik ve İnsanlık
Bu eşitsizlik durumu, Billy ve babası bale okulu denemeleri için Londra’ya geldiklerinde mükemmel bir şekilde yansıtılır. Şu anda, Billy’nin onunla aynı dünyadan gelmeyen bir jüri önünde yargılandığını görüyoruz.
Zengin Londra toplumunu, unutulmuş kuzeyle yüz yüze görüyoruz. Sadece oğlunun erkekliği için endişelenen babada değil, dans dünyasının en üst kademelerinde de önyargılar görüyoruz.
Kuşkusuz bunlar, hayalleri sona erdirebilecek ve birçoğunun arzularını yok edebilecek önyargı türleridir. Yine de Billy’nin dans ederken kendini ateş gibi, elektrik gibi hissettiği iddiasıyla bu önyargıları bir anda yıktığını görüyoruz. Gerçekten de dans sevgisi doğduğu yerin, cinsel yöneliminin ve yaşadığı evin büyüklüğünün çok ötesindedir.
Kısacası Billy Elliot, henüz yozlaşmamış olanlardan, yani çocuklardan gelen bir insanlık dersidir.
“Ama bir kez yola çıktığımda, her şeyi unutuyorum. Bir şekilde ortadan kayboluyorum. Tüm vücudumda bir değişiklik hissedebiliyorum. Ben sadece oradayım… Tüm vücudumda bu ateş var. Uçuyorum… bir kuş gibi, elektrik gibi… Evet, elektrik gibi.”
-Billy Elliot-
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.