Barselona'da Terörizm: Kötü Şeyler İyi İnsanların Başına Geldiğinde

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Haksızlıklar ve sıkıntılar iyi insanların başına geldiğinde hayatın ritmini ve mantığı kaybolur. Ancak iyi kalpli insanların hiçbir zaman kaybetmediği şey umutlarıdır.

Kötülük onları alt etse de iyilik her zaman ayağa kaldıracaktır. Bizi er ya da geç daha güçlü, cesur insanlara dönüştüren altın bir zincir etrafımızı sarar.

Terörizmin can almak ve kaos yaratmanın ötesinde bir silah olduğunu söylerler. Bu silah ise insanlara psikolojik olarak aşıladığı korkudur. 

Bu korku ile kurbanları üzerinde üstünlük kurar. Terörün görünmez zinciri, yaşam şeklimizi değiştirir ve güvende hissetme ihtiyacımızı açığa çıkarır.

“Teröristler toplumda korku, belirsizlik ve ayrışma ortamı yaratarak bizi manipüle etmeye ve davranışlarımızı değiştirmeye çalışır.”

– Patrick J. Kennedy

Geçtiğimiz Ağustos ayının 17’sinde, İspanya’daki Barselona ve Cambrils’de gerçekleşen iki yeni terörist saldırısından sonra tekrar aynı duyguları yaşadık. 

Son verilen yaşamlar için yeniden yasa boğulduk. Güzel ve iyi insanların yaşamları için. Küçük çocukların. Anne ve babaların. Yaşlıların, arkadaşların ve dünyamızın en güzel sokaklarından birinde her zamanki gibi öğlen saatinin tadını çıkaran 18 milletin vatandaşlarının kaybettikleri yaşamları için.

Kötülük bizi bir kez daha ziyaret etti. Ve bu yeni ya da daha önce görülmemiş bir olay olmasa da, tüm dünyada aynı şartlar altında her gün onlarca insan yaşamını kaybediyor olsa da, bu apayrı bir kötülüktür.

Böyle durumlara nasıl tepki göstermeliyiz? Terörizm alanında uzmanlaşmış psikologların bir fikri var. Jeff Greenberg, Sheldon Solomon ve Tom Pyszczynski bütün bunların bizi çok spesifik bir yönden değişime uğrattığı konusunda uyarıyor… 

İyi İnsanlar Kötü Durumlarda Bir Araya Gelir

O günlerde sosyal medya kedi fotoğraflarıyla dolup taşmıştı. Neden mi? Twitter kullanıcılarının büyük bir kısmı tek bir amaç uğruna birleşmişti: kurbanların fotoğraflarının yayılmasını önlemek. Haydi bunun yerine kedi fotoğrafları paylaşalım.

Ayrıca teröristlerin işine yarayabilecek istihbarat bilgilerinin filtrelenmesini yavaşlatmak da istiyorlardı. Ve bu bir saldırıdan daha fazlasıydı; insanlar komşuları için endişe duyarak dayanışmaya girdi.

Barselona vatandaşları ihtiyacı olan kişilere kalacak bir yer sundu, ulaşım ücretsiz oldu ve iş yerleri de üzerine düşeni yaptı.

Bunun gibi durumlar bir şeyi görmemize yardımcı olur. Kaos, trajedi ve dehteşe rağmen bizi onurlandıran cömertlik göstergeleridir. Dünyada düşündüğümüzden daha fazla iyi insanın yaşadığını gösterdi.

Bu ve yukarıda bahsettiklerimiz tam olarak uzmanlar tarafından söylenen şeylerdir.

Arizona Üniversite’sinde bir psikolog olan doktor Jeff Greenberg, bunun gibi terörist saldırılarının sonucunda kültürel bir hayatta kalma mekanizması harekete geçirdiğimizi söylüyor.

Bu olaylar dışında bu şekilde hassas ve kırılgan hissettiğimiz zamanlar çok nadirdir. Güvenlik duygusunun bir aldatmaca olduğunu hissetmekten daha yıkıcı bir şey yoktur. Ya da terörizmin beklenmedik olduğu kadar rastgele gerçekleştiğini bilmek de aynı şekilde. 

Fakat bu tür ortamlarda, insanlar arasında nefret ya da intikam duygusundan çok daha farklı bir şey doğar. Toplum olma bilincini daha çok hissederiz.

İnsan her şeyden önce güvenliğini tekrar sağlamanın bir yolunu arar ve bu, yıkılmış bir binayı onarmaktan daha fazlasıdır. 

Hepsinden önemlisi ise duygusal dengesini ve kendisine olan güvenini geri kazanmak ister. Hala barış ve saygıya inanan bir toplum olmak.

İnsan korkunç bir kötülükten yara almış olsa bile insanlığın iyiliğine olan inancını korur.

Terörizme Verdiğimiz Tepkiyi En Aza İndirmeyi ya da En Üst Düzeye Çıkarmayı Öğrenmek

Terörizm psikolojisinde uzmanlaşmış psikologlar ve psikiyatristler bu tür durumlarda iki çeşit tepki ortaya koymamız gerektiğini savunur.

Bunların ne olduğunu öğrenmek için okumaya devam edin.

Haydi En Aza İndirmeye Çalışalım…

• Bu saldırılarla ilgili fotoğraflara mümkün olduğunca az maruz kalmaya çalışalım; fakat edindiğimiz bilgiler için aynı şey geçerli değildir. Medyanın çoğunluğu katliamın en rahatsız edici görsellerine erişimi kontrol etmeye çalışacaktır. Fakat er ya da geç bizi son derece etkileyecek bir görüntüyle karşılaşırız. Bu yüzden bunlara maruz kalmamaya çalışalım. Haydi kedi fotoğrafları paylaşalım.
• Ayrıca nefret içeren düşünceleri de en aza indirmeliyiz. Hissettiğimiz korkuyu da mümkün olduğu kadar en hafife indirgemek çok önemlidir. Terörün bize karşı galip gelmesine izin veremeyiz.

Haydi En Üst Düzeye Çıkaralım

• Haydi destekleyici ve cömert davranışlarımızı en üst düzeye çıkaralım.
• Bağışlarımız. Sosyal medya aracılığıyla ya da destek mesajlarıyla, veya hatta sadece varlığımızla bile olması fark etmeksizin, yardım ederek (kalacak yer teklif etmek, kan bağışlamak…).
• Pozitiflik. Kurban olmayı bırakıp bunun yerine gerçek anlamda bir destek, dayanışma ve toplum algısı oluşturmak.

Ne yazık ki iyi insanların da başına kötü şeyler geliyor. Ancak, şiddetin bir kendini ifade etme ve baskı kurma biçimi olduğunu bilen kişiler için bu durum daha farklıdır.

İyiliğin teslim olmayacağını ve asla pes etmeyeceğini anlamışlardır. Değerlerimizi muhafaza etmek için yeniden ayağa kalkacağız ve salladığımız bayrak barış olacaktır.