Amerika Birleşik Devletlerindeki Opioid Epidemisi
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
2012’den beri, Amerika Birleşik Devletlerinde bir uyuşturucu epidemisi patlamıştır. ABD, şu anda dünya genelindeki en yüksek sayıdaki opioid kullanıcısına sahiptir.
Hastalık Kontrol Merkezinin (Center for Disease Control – CDC) bir raporuna göre, 2017 yılında ortalama 72.000 insan aşırı dozda opioid aldığı için öldü (çoğunlukla fentanil ve eroin). ABD’de, uyuşturucudan ölen insan sayısı, HIV’den, ateşli silahlardan ve hatta araba kazalarından dolayı ölen insan sayısından daha yüksektir.
Bu büyüyen krize karşı, Kuzey Amerika’nın uyuşturucu karşıtı politikası yıllardır kullanılan ve yüksek derecede etkisiz olan “insanlara onların iyiliği için sert davranma” yaklaşımından uzaklaşmaktadır. Kanun yapıcılar, uyuşturucu kullanımı ile ilgili çerçeve ve diyalogda bir reforma gitmektedir.
Yasaklama ve suç olarak saymaya dayanan bir uyuşturucu karşıtı politika yerine, bu yaklaşım kamu sağlığına, psikolojiye ve insan haklarına dayanacak. Bu yaklaşım nasıl görünecek ve ABD için ne anlama gelecek? Hadi bunu bulmak için bu konuya biraz daha yakından bakalım.
ABD’deki Opioid Epidemisi
ABD’deki uyuşturucu karşıtı savaş hiç bitmedi, sadece zaman içerisinde şekil değiştirdi. 1984’lerde taş kokain tüm ülkeyi sardı, ancak kentsel alanların çevresinde yaşayan siyahi ve Latin asıllı insanları daha fazla etkiledi.
O dönemlerde, yetkililerin bu duruma yanıtları “sıfır tolerans” idi. Emniyet yetkilileri uyuşturucu ile ilgili olan ancak şiddet içermeyen suçları bile son derece sert bir şekilde cezalandırdı.
“Siyahi ve fakir gençler esrarı seviyorlar ama genelde eroin kullanmıyorlar. Yaşadıkları sokaktaki uyuşturucu bağımlılarını izleyerek büyüdüler ve 90’larda taş kokain yüzünden anne babalarının başına gelenleri biliyorlar, ve bunların tekrarlanmasını istemiyorlar.”
Diğer yandan, eroin kullanımı tüm demografik gruplarda artmış olsa da, güncel opioid epidemisi çoğunlukla orta ve üst sınıf beyaz insanları etkiliyor.
Sanki bu yetmiyormuş gibi, sentetik bir ağrı kesici olan fentanil kullanımı da yükselişe geçmiş durumda. Bunun ana sebebi bu ilacın bir laboratuvarda yapılması ve bir yerden diğer yere iletilmesinin daha kolay olması. Ancak, diğer uyuşturuculardan çok daha tehlikeli, çünkü morfinden hatırı sayılır seviyede daha zehirli ve eroinden daha güçlü bir madde.
Opioidler Duygusal ve Fiziksel Acıyı Uyuşturur
Opiodid epidemisinin sebeplerinden biri, oksikodon ve diğer reçete ile verilen ağrı kesici tiplerinin uygunsuz şekilde kullanılmasıdır. Dört eroin kullanıcısının üçü, opioid almaya reçeteli ağrı kesiciler ile başlamıştır.
ABD’deki birkaç eyalet iddialara göre bu ilaçların kullanılmasına teşvik etmeyi sebep göstererek ilaç şirketlerini dava etti. Dahası, bu eyaletler şirketleri doktorları etkilemeye çalışmakla da suçluyor.
Ancak, bu problemin büyüklüğü ile ilgili farkındalık arttıkça, doktorlar bu tip güçlü ilaçlar için reçete yazmak konusunda daha da ihtiyatlı hale geliyor.
“Kamu sağlığındaki eksiklikler, ergenler ve genç yetişkinlerde görülen psikiyatrik problemler, acılı problemlerden oluşan bitmeyen listeler, hayal kırıklığına karşı tolerans gösterememe durumu, opioidlere önceden bağımlı olmak ve benzeri. Kuzey Amerika’daki bu kalp kıran durumdan sorumlu olan o kadar çok etken var ki. Sanki insanlar, sonuçları ölümcül olsa bile etraflarında olup biten olayların seslerini kesmeye çalışıyor gibiler.”
Altı yıl önce, aşırı dozdan dolayı gerçekleşen ölümlerin %80’inden reçete ile verilen opioidler sorumluydu. Ancak, bu günlerde, eroin ve fentanil bu ölümlerin neredeyse yarısından sorumlular.
Ayrıca, bu kimyasal maddelere bağımlı olan insan sayısı 2 milyondan fazla. Hatta, 2017 yılının Ekim ayında gerçekleşen opioid krizi dolayısıyla ABD Başkanı Donald Trump bir kamu sağlığı acil durumu ilan etti.
Eroin ABD’nin Tamamı Üzerinde Yıkıcı Etkiler Yaratıyor
Başkanlık yaptığı dönem sırasında Obama da reçeteli ağrı kesicilerin kötüye kullanımı ile savaşmıştır. Sağlık uzmanlarının reçeteledikleri opioid sayısını azaltmalarını istemiştir, ancak bu bağımlıların Meksika eroini kullanmaya başlamalarına sebep olmuştur.
“Batı Virginia’daki Cabell ilçesinde, doğan on bebekten biri opioid bağımlısı olarak doğmaktadır. Florida, epidemi tarafından en kötü etkilenmiş olan eyaletlerden biridir. Florida’da, gayri resmi ön raporlara göre, 2016’da opioid aşırı dozundan dolayı 4000’den fazla insan öldü.”
Batı Virginia’da, 2007 ve 2012 yılları arasında ilaç şirketleri 780 milyon civarında ağrı kesici satmıştır. DEA’ya göre, bu bir kişi başına 421 haptan fazlasına tekabül etmektedir. Büyük ilaç şirketleri bir araya gelmiş durumdadır ve bu iddiaları reddetmeye devam etmektedirler.
Maryland gibi diğer eyaletlerde, kanun yapıcılar normal şartlar altında doğal afetlerde kullanılmak üzere saklanan bütçeleri bu durumla savaşmak için kullanıma açmaya başlamışlardır. Kentucky’de, polis, itfaiye ve hatta normal vatandaşlar bile aşırı doz alımına karşı savaşmaktadır. Kentucky’deki problem son derece ciddi bir durumdadır. Eğer bir işveren bir ilaç testi de isteyen bir iş ilanı verirse, potansiyel adayların çoğu görüşmeye bile gitmeyecektir.
Görebileceğiniz gibi, opioid epidemisi dolayısıyla ABD toplumu üzerinde oluşan etkiler son derece dramatik boyutlara ulaşmıştır.
Opioid Epidemisine Yaklaşımı Değiştirmek
Daha önce de bahsettiğimiz üzere, bazı eyaletler 90’larda sigara üreticilerine karşı verilen savaş tarafından oluşturulan örneği takip ederek, bazı ilaç şirketlerine dava açmışlardır. Dolayısıyla, odak, uyuşturucu kullanıcılarını suçlu tutmaktan, uyuşturucuları üreten şirketleri suçlu tutmaya doğru değişmiştir.
Kullanıcıların yeni demografisi de probleme daha fazla dikkat çekilmesine yardımcı olmuştur. Bu spesifik bağımlı grubunun ebeveynleri ve aileleri konuya dahil olmaya ve çocuklarının lehine konuşmaya daha eğilimlidir. Nasıl olduysa, yetkililerin bu krize daha fazla anlayış ve merhamet ile yaklaşmasını sağlamışlardır.
Şimdi, bütçenin %15’i “zararı azaltmaya” ayrılmış durumdadır. Eyaletler temiz şırıngalara ve aşırı doz alırsanız hayatınızı kurtarabilecek bir ilaç olan Nalokson’a erişimi arttırmaya odaklanacaktır.
Bu geniş kapsamlı opioid epidemisi uyuşturucu bağımlıları ile ilişkili olan acımasız ve zorlu stigmayı pratik anlamda yok etmiştir. Bu pozitif bir gelişmedir, ancak bu problemi tamamen çözebilmek için hala yapılması gereken çok fazla şey vardır. Okumaya ve bu çabaya katılmanın yollarını aramaya devam edin. Değişimin, yavaş yavaş gerçekleşmesi gerekecek.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.