Yüksek Fonsiyonlu Otizm - Nasıl Bir Şey?

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

On yıldan biraz daha uzun bir süre önce Anthony Hopkins’e, onu çok da fazla şaşırtmayan bir teşhis konuldu. Doktorlar ona Asperger sendromuna sahip olduğunu söylediler. Bu, Hopkins’in yüksek fonksiyonlu otizm spektrumuna girdiği anlamına geliyor. Kendi deyimiyle, yüksek fonksiyonlu otizme sahip olmak bir avantajdır. Neden mi? Çünkü hafızası harika ve oynadığı karakterleri analiz edip parçalara ayırabiliyor.

Albert Einstein, Tim Burton, Bill Gates ve Steven Spielberg gibi daha birçok ünlü otizm spektrum bozukluğu sınırlarına dahil olabilirler. Bu son derece yaratıcı insanları referans olarak alırsanız, yüksek fonksiyonlu otizme sahip olmanın bir nimet ya da şans olduğunu düşünebilirsiniz.

Ancak, görünüşe aldanmayın. Bunun nedeni, bu insanların çoğunun sanatsal, teknik veya bilimsel alanlarında öne çıkmalarıdır. Ancak çoğu zaman sosyal düzeyde ve hepsinden önemlisi duygusal düzeyde birçok sınırlamaları vardır. Bu zorluklar genellikle sosyal olarak bir sorun ve sınırlama kaynağıdırlar.

Anthony Hopkins, hayatının iyi bir döneminde olmasına rağmen öfke sorunu yaşadığını ve insanlarla bağlantı kurmada zorlandığını olduğunu itiraf ediyor. Aslında, alkolizmle ilgili de problemleri vardı. Günümüzde müzik ve resimle rahatlıyor. Bu aktiviteler onun duygusal evreni ile uyumlu olmasına yardım ediyorlar.

Çok şaşırtıcı olsa da, bilim adamlarının otizm hakkında hala bilmedikleri çok şey var. Daha da önemlisi, özellikle semptomların çok belirgin olmadığı durumlarda, henüz erken teşhis için hala kaynaklarımız ve önlemlerimiz yok.

Yüksek Fonksiyonlu Otizmi Olan İnsanların Özellikleri

Yüksek fonksiyonlu otizmi olan çoğu insanın tanısı yetişkinlikte konuyor. Bunun nedeni, zorlukların üstesinden gelmelerini sağlayan keskin bir zekaya sahip olma eğiliminde olmaları olabilir.

Bununla birlikte, aileleri ve sosyal çevreleri belirli sınırlamalara maruz kalmaktadır. Böylece, bu tür eksiklikleri, bu insanların kişiliklerine atfetme eğilimindedirler. Bu nedenle, nadiren bu davranışlarının arkasında otizm spektrum bozukluğu olmasından şüphelenirler.

İleri sözel akıl yürütme yeteneği ve uzay-mekan becerileri

Yukarıda belirttiğimiz gibi, yüksek fonksiyonlu otizme sahip insanlar kendilerini kolayca ifade edebilirler. Etkili ve ustaca konuşur, akıl yürütür ve iletişim kurarlar.

Dikkat çekici bir özellikleri de, sadece IQ’larının ortalamanın üzerinde olması değil, uzay-mekansal zekadaki yeterliliklerinin de ileri olmasıdır. Çünkü hayal etme ve görselleştirme yeteneği olarak gözlemlenir. Çeşitli boyutları olan farklı nesneleri ayırt edebilirler. Ayrıca, kavramları dönüştürebilir ve verilerini değiştirebilir ve yeniden tanımlayabilirler.

Doyumsuz merak

Yüksek fonksiyonlu otizmi olan insanlar meraklıdırlar ve birçok ilgi alanına sahiptirler. Belirli alanlara fazla odaklanırlar ve neredeyse onlara takıntılı hale gelirler. Ayrıca, sürekli bilgi ararlar. Zamanlarının çoğunu özel ilgi alanları hakkındaki sorularına ve araştırmalarına ayırırlar.

Sosyal sınırlamalar

Entelektüel yeterliklerine rağmen, bu insanları sınırlayan bir şey var: sosyal beceriler. Sosyal durumları okumakta iyi değildirler ve çoğu zaman kendi içlerine dönüp orada kaybolurlar.

Diğer insanlarla bağlantı kurmakta zorlanırlar ve göz temasından kaçınırlar. Farklı hissederler ve yalnız kalmayı tercih ederler. Etkileşimler sırasında, çift anlamın hakim olabileceği rahat bir sohbetten ziyade net tartışmaları tercih ederler.

Kaygı sorunları

Ne yazık ki, yüksek fonksiyonlu otistik çocuklara hiperaktivite teşhisi konur. Bunlar her şeye dokunan ve sürekli sorular soran huzursuz çocuklardırlar. İngiltere’deki Nottingham Üniversitesinde Dr. Alinda Gilliot tarafından yürütülen bu gibi çalışmalar dikkat çekici bir şeye işaret ediyor.

Yüksek fonksiyonlu otizmi olan kişilerin genellikle kaygı problemleri ve hatta obsesif kompulsif bozuklukları olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca duygularını yönetmekte de zorlanıyorlar.

Yüksek fonksiyonlu otizm ve oksitosin

Çoğu nörolojik durumda olduğu gibi, otizm spektrumu da karmaşık kombinasyonlardan oluşur. Temel özellikleri, gerçekliğe farklı bir yaklaşımı içerir. Her şeyden önce, bazı türleri o kadar şiddetlidir ki, onlara sahip olanlar etkili bir şekilde iletişim kuramazlar.

Asperger sendromunun en üst düzeyde ortaya çıktığı başka durumlar da vardır. Savant sendromlu kişilerde fiziksel, zihinsel veya motor sakatlıklar olabilir, ancak genellikle sanat ve matematik alanında olağanüstü bir yeteneğe sahiptirler.

Yüksek fonksiyonlu otizm ne olacak? Neden bazıları onu hafif otizm olarak tanımlarken diğerleri Asperger sendromu olarak tanımlıyor? Bu kategori resmi olarak Mental Bozuklukların Tanımsal Ve Sayımsal El Kitabı’nın (DSM-V) bir parçası değildir ancak varlığı inkar edilemez bir gerçektir.