Yaşam Koçu Nedir ve Psikologdan Nasıl Ayrılır?

Yaşam koçu nedir? Koç kelimesi İngilizce’de antrenör (coach) anlamına gelmektedir. Koç denilen kişi, başkalarını motive etme ve tekniklerini onlarla paylaşmak için kendini hazırlamış biridir. Hedef ve hayallerini gerçekleştirmeleri için onlara yardım eder. Mesela futbol antrenörleri, oyuncuların becerilerini artırıp güçlendirmesine yardımcı olur.

Sanırım şunu vurgulamak önemlidir: “Bir antrenör, futbolcunun sivrilmesini sağlayabilir ve halihazırda sahip olduğu becerileri geliştirmesine yardımcı olabilir. Ama iyi oynayamayan bir futbolcu için bir şey yapabilir mi?” Aynısını söz konusu soruna göre başka durumlar için de düşünebiliriz. Bir kişi hedeflerine ulaşmak için gerekli araçlara sahipse, bir koç sayesinde gelişebilir, potansiyellerini etkili biçimde kullanmalarına yardımcı olabilir. Fakat kişi gerekli araçlara sahip değilse ya da kendine güvenmiyorsa yaşam koçu, zihne ve zihnin iç işleyişine dair daha derin bir anlayışa sahip olan psikolog kadar faydalı olamayacaktır.

Bunu söylerken, asla yaşam koçluğunu küçültmeye çalışmıyorum. Çünkü insanlara yardım ve rehberlik etmede son derece yetenekli pek çok profesyonel mevcut. Her birey, karşılaştıkları duruma bağlı olarak kendisi için en çok işe yarayan şeyi bulmalıdır.

‘Koç’ kelimesinin anlamı neden önemli? 

Kendinizi iyi hissediyor ama hayallerinizi gerçekleştirmek için hangi yolu seçeceğinizi bilmiyorsanız iyi bir seçenektir. Bu, eşit konumdaki kişilerin ilişkisi olacaktır. Yaşadıklarınızın farkındasınızdır, başarmayı dilediğiniz hedefi bilirsiniz ve bunun için rehberlik, motivasyon ve arkadaşlık alırsınız. Ama varlıksal şüphelerinize yanıt bulmayı ya da duygusal çatışmalarınızı çözmeyi beklemeyin çünkü yaşam koçları öncelikle şu ana ve becerilerinizle yeteneklerinizi en etkili biçimde nasıl kullanacağınıza odaklanır.

Yaşam koçu ve psikolog arasındaki fark nedir ve bunu anlamamız niçin önemlidir? 

Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, duygularınızla başa çıkamıyorsanız ya da sağlığınızın bir şekilde kötüleşmeye başladığını fark ettiyseniz, psikologa danışmalısınız. Bir psikolog size sorular sorarak kendinizi iyileştirip daha iyi tanımanıza yardımcı olacaktır. Psikologların ne yaptıklarını açıklamak karmaşıktır zira çok farklı türleri var ve söz konusu soruna göre yöntemler değişmekte.

Geçmişe odaklanan psikologlar vardır, bazı psikologlar şu ana bazıları ise her ikisine de odaklanır. Ayrıca psikoloji okumanın yanı sıra yaşam koçu olmak üzere eğitim almış kişiler de vardır. Bir psikologla kurulan ilişki çoğu zaman doktor-hasta ilişkisi olacaktır. Yalnızca size iyileşmeniz için yardım edecek birini değil, kendinizi daha iyi tanımanıza ve sorunlarınızı çözmenize de yardımcı olacak birini arıyorsunuzdur.

Unutmamanız gereken bir kaç şey: Son birkaç yıldır , yaşam koçluğu yaparak para kazanan kişilerin sayısı önemli oranda arttı. Bu yüzden, bir yaşam koçuyla görüşmeye karar verirseniz, bu kişinin kendine yaşam koçu diyebilmek için gerekli eğitime sahip olduğundan emin olun.Profesyonel yaşam koçu gibi görünen bir çok kişi var. Bu konuda eğitimi olmayan ya da çok az eğitim almış bu kişiler, ekstra gelir elde etmek için fırsat arıyor ve ‘hizmetlerini’ halka sunuyor olabilir.

Yaşam koçu tanımını doğru anlamak, gerçek profesyonelleri teşhis ve ayırt etmenize yardımcı olur. Bir psikologla görüşmeyi seçerseniz, bu kişinin gerekli belgelere ve tecrübeye sahip olduğundan, ilgili kursları tamamlamış ve diplomaları almış olduğundan emin olun. Psikoloji çok yaygın bir meslek olması sebebiyle kişinin eğitime devam etmesi ve daha somut bir konuda uzmanlaşmış olması gerekir.