Üzüntüden Muzdarip Yaşlı Yakınlarınıza Yardım Etmek

Üzüntü hayatın bir parçasıdır ve kimse bundan kaçamaz. Bununla birlikte, yaşamın üzüntüye karşı daha savunmasız olduğumuz bazı aşamaları vardır. Bu aşamalardan biri yaşlılık, yani gençliği uzun zaman önce ardımızda bıraktığımız uzak bir ufuk olarak gördüğümüz dönemdir. Eğer hayatınızda depresif ya da “sadece” üzgün olan yaşlı bir kişi varsa, ona nasıl yardımcı olabileceğinizi merak ediyor olabilirsiniz.

Yaşlılıkta moral bozukluğunun birkaç nedeni vardır. Ergenlikte olduğu gibi, vücudunuz aniden değişir ve sizin kontrolünüz dışındadır. Aile üyeleriniz ve çevrenizle olan ilişkileriniz de değişir. Bu aşamada, pek çok kişi düzenli olarak çalışmayı bırakırken, diğerleri muhtemelen eş ve arkadaşlarının kaybıyla ya da asla gerçekleşmeyecek hayallerle uğraşmak zorundadır.

Morali bozuk bir yaşlı yakınınıza yardım etmek, göründüğü kadar zor değildir. Onları sınırlayan ciddi fiziksel sınırlamaları olabilir. Ancak genellikle hayatlarını değiştirebilecek ve daha mutlu edebilecek birçok seçenek vardır.

“Yaşlanma sanatı, umudu koruma sanatıdır.”

– André Maurois

Depresyon için risk faktörleri

Yaşlı bir kişiye yardım etmenin en iyi yolu, depresyon için risk faktörlerini belirlemektir. Hayatlarının bu aşamasında kayıpların yaygın olduğunu ve “kazanımların” daha nadir olduğunu aklınızda bulundurun. Çocuklukta olanların tam tersi. söz konusudur

• Sağlık durumu. Özellikle kronik rahatsızlıklar olmak üzere sağlık sorunları olanlarda depresyon riski daha yüksektir. Bu özellikle dejeneratif hastalıklar veya sürekli fiziksel ağrıya neden olan hastalıklar için geçerlidir.
• Kişisel özellikler. Öz güveni veya saygısı düşük kişiler, yaşlandıkça üzüntüye kapılmaya daha yatkındır.
• Sosyo-ekonomik durum. Hem ekonomik bağımlılık hem de bu aşamadaki kaynak eksikliği, bir kişinin depresyon riskini artırır.
• Yalnız yaşamak.
• Çok az sosyal etkileşime sahip olmak.

Artık bu risk faktörlerini bildiğinize göre, bunlara dikkat etmeniz gerek. Daha sonra bunları her zaman bireyin aktif katılımıyla değerlendirebilirsiniz. Unutmayın, hedef her zaman depresyonu önlemektir.

Üzüntüden muzdarip yaşlı yakınlarınıza yardım etmek

Üzüntüden muzdarip yaşlı yakınlarınıza yardım etmek üzüntülerinin sorumluluğunu almakla aynı şey değildir. Depresif bireylerin ihtiyaç duydukları şey, onlara ”acıyacak” ya da ”evlat edinecek” biri değildir. İhtiyaçları olan şey motivasyon, sevgi, arkadaşlık ve destektir. Ama en çok ihtiyaç duydukları şey de saygıdır.

Bu onların zamanlamalarını, kararlarını ve tercihlerini kabul etmeniz gerektiği anlamına gelir. Onlara tavsiyede bulunabilir ve cesaretlendirebilirsiniz, ancak aynı zamanda kendi kararlarını da verdiklerini bilmeniz gerekir. Bunu yaparsanız, değişikliklerin kalıcı olması daha olasıdır.

Akıllı, kişiselleştirilmiş yardım, dürüstlük ve şefkatten kaynaklanıyorsa daha da etkilidir. Yardımınız, yardımda bulunduğunuz kişiyi gerçekten kendi yararınıza yaptığınız şeyden çok önemsediğinizde, daha büyük bir etkiye sahiptir.

Şimdi, duygusal olarak iyi hissetmeyen yaşlı bir kişiye yardım etmek için neler yapabilirsiniz, öğrenmeye hazır mısınız?

Kurallar:

• Tıpkı ruh hâlleri nedeniyle pozitif düşüncelerini sorguladıkları gibi olumsuz düşüncelerini de sorgulatmaya çalışın. Bunu sevgiyle yapın. Hiçbir şeyi doğru yapamadıklarını söylerlerse, bu durumu değiştirmek için bir şeyler yapıp yapamayacaklarını sorun. Artık hiçbir şeyin onları ilgilendirmediğini söylerlerse, onlarla karşı karşıya gelmemeye çalışarak bunun nedenleri hakkında özgürce konuşmalarına izin verin.
• Bütün gün boyunca hiçbir şey yapmadan durmalarına izin vermeyin. Kendilerini yararlı hissettiren küçük üretken görevleri bulmalarına yardımcı olun.
• Olumlu duygular besleyin. Hayatlarında ve tüm başarılarında iyi zamanları hatırlamalarına yardımcı olun.
• Düşüncelerini sorun ve onların bilgelik ve deneyimlerine değer verdiğinizi bildirin.
• Ne kadar küçük olursa olsun, faaliyette bulunmalarını teşvik edin. Bir sabah yürüyüşüne çıkmak, kitap okumak, bahçecilik yapmak… her türlü etkinlik iyidir.
• İyi bir rutine girmelerine yardım edin. Üzüntü ve depresyon, bazen insanların yatakta veya televizyon seyrederek çok fazla zaman geçirmesine neden olur. Onlarla oturmayı ve programlarını yeniden düzenlemeyi deneyin. Ama unutmayın ki, bazı fikirler önerseniz bile son söz onlarındır. Aksi halde, önerinizi yaptıklarından emin olmak için onları sürekli denetlemeniz gerekir.

Kırılgan insanları desteklediğinizde asıl kazananın kendiniz olduğunu fark edebilirsiniz. Bu sayede hayatınızı amaç ve daha büyük bir anlamla doldurabilirsiniz. Bu deneyimden bilgleik kazanırsanız, hiç şaşırmayın.

* Editörün notu: Üzüntü, bir duygu olarak tanımlanır ve bu nedenle çok uzun sürmez. Bu yazıda ise üzüntüden kastımız melankoli, çaresizlik ve hüznün hâkim olduğu bir durumdur.