TikTok Ne Gibi Psikolojik Etkilere Sahiptir?
Z jenerasyonu (1997 ile 2005 yılları arasında doğmuş genç nüfus) TikTok’a adeta bağımlı hale geldi. Bu sosyal medya uygulaması hakkında pek bir şey bilmiyorsanız şunu bilmelisiniz; bir TikTok kullanıcısı, uygulama üzerinden Tulsa Oklahoma’daki Trump mitingine karşı bir boykot planını hazırladı ve hatta gerçekleştirmeyi de başardı.
Kampanya son derece başarılı oldu. Mitingin olduğu gece mekandaki 20,000 koltuktan yaklaşık 14,000’i boştu. Trump da mitingini neredeyse boş bir stadyumda yapmak zorunda kaldı. Bu, Trump ve destekleyicilerine güçlü bir mesaj vermiş oldu ama aynı zamanda TikTok’un popülaritesinin de bir göstergesiydi. Bu popülarite kullanıcıların Twitter, Instagram ve Facebook gibi mecralara olan güvenin gittikçe azalmasıyla da körüklenmiş olabilir.
Sadece 4 yıldır piyasada olan bu Çin yapımı uygulamanın ne özelliği var? Dinamik, hızlı ve yaratıcı olduğunu biliyoruz. Hiçbir şeyin kalıcı olmadığı bu geçici şeylerin çağına mükemmel bir şekilde ayak uyduruyor. TikTok, tam da bu görsellik ve hızlı değişime dayalı tüketim toplumu için dizayn edilmiş.
Kısacası, TikTok kullanıcılarına 15 ila 60 saniyelik benzersiz videolar yaratma şansı sunuyor. Hem de etiket kullanarak insanları etiketleyebilir, yorum ve beğeni bırakabilirsiniz. En çekici yanı ise sadece birkaç takipçisi olan hesapların bile bir anda popülarite kazanabilmesi.
TikTok sosyal medyanın yeni bağımlılığı oldu
TikTok’u video oynatılan basit bir uygulama sanıyorsanız çok yanılıyorsunuz. YouTube’dan çok farklı bir işleyişi olan bu uygulamanın Instagram gibi alışkın olduğumuz diğer uygulamalarla da pek bir ortak yanı bulunmuyor. Bu, içerisinde ne olduğunu bilemediğimiz ve her şeyin çok hızlı değiştiği bir dünyaya açılan bir pencere gibi; oldukça büyüleyici bir dünya. Dikkatimizi hemen ele geçiriyor.
Videolar siz tıklamasanız bile otomatik olarak oynamaya devam ediyor. Uygulama başka bir şeye vakit ayırmanıza izin vermiyor. Elbette stratejik olarak böyle tasarlanmış; sizin kesintisizce video izlemenizi istiyor. Facebook ve diğer sosyal medya platformlarından farklı olarak sabit bir anasayfası da yok. Profilinizi aktifleştirdiğiniz andan itibaren video oynatma otomatik olarak gerçekleşiyor. Video biter bitmez başka bir video oynamaya başlıyor.
Adeta bir içerik kasırgası gibi: orijinal danslar, partiler, egzersizler, şakalar, sevimli hayvanlar, şarkıcılar, öğretici videolar ve film sahneleri gibi birçok farklı içerik bulabilirsiniz. TikTok hepsini ve daha fazlasını size sunuyor. Olasılıkların ucu bucağı yok, hepsi kullanıcıların orijinalliğine ve yaratıcılığına kalmış.
Birçok insan bu tarz bir formatın izleyici üstündeki etkisini merak ediyor. Özellikle de uygulamaya neyin girip çıktığına aşina olmayan ebeveynler için ergenlik çağındaki çocuklar arasındaki popülaritesi endişelendirici bir hal aldı. Haydi, TikTok’un psikolojik sonuçlarından bazılarına beraber bakalım.
Gizli bir bedeli olan yaratıcılığı yüksek ürünler
Bu uygulama kullanıcılarının yaratıcılıklarını arttırıyor, buna hiç şüphe yok. Orijinal videolar yaratabilir ve müzik, filtre, özel efekt gibi şeyler ekleyebilirsiniz. Uygulama pleybek, ağır çekim, videoları hızlı ve kolay bir şekilde düzenleme gibi imkanlar da sunuyor.
Çıkan sonuçlar da etkileyici olabiliyor. Ayrıca, artık her video takipçi sayısından bağımsız olarak bir anda çok izlenebildiği için, gençler arasında yeni hedef TikTok yıldızı olmak haline geldi.
Bu durum kullanıcıların akıl sağlığı üzerinde nasıl bir etkiye sahiptir? İşte bunun cevabı sandığınızdan daha komplike ve derin.
- 12 yaşının üstündeki herkes bu uygulamaya kolayca ulaşabildiği için, genç kızların takipçi ve etkileşim kazanma umuduyla kendilerini cinsel bir obje haline getirdiğini görmeye başladık.
- Çoğu ebeveynin bu uygulamanın varlığından bile haberi yok. Sonuç olarak, çocuklarının TikTok’ta saatler geçirdiğini ve kendilerini kameraya çektiğini bile bilmiyorlar. Bu uygulama herhangi başka bir aktiviteden, özellikle de okuldan çok daha cazip geliyor.
- Ergenlik çağındaki çocukların çoğu TikTok’a karşı bağımlı bir davranış biçimi sergilemeye başladı. Seyircilerinin olmasına, beğeni ve izlenme toplamaya bağımlı hale geldiler. Ancak TikTok’un doğası gereği, bu hedeflerine ulaşsalar bile kazandıkları zafer de çok geçici. İçeriğin bu denli hızlı olması, birkaç saniye içinde başka bir videoya geçeceği ve eskilerin hemen unutulacağı anlamına geliyor.
- Esas amacı sosyal medyadaki içeriğine beğeni ve etkileşim toplamak olan böylesine devasa bir grup genç insan varsa, toplumumuzda bir sorun var demektir.
- TikTok’un fazla kullanılmasının psikolojik sonuçlarından biri de gençlerin öz saygılarını ve kişiliklerini bu uygulamada sergiledikleri şeyler üzerinden kurmaya çalışması.
TikTok bağımlı insanlar yaratmak için mükemmel bir platform
Her teknoloji, uygulama, program ya da sanal ortam müthiş avantajlarının yanında tehlikeli dezavantajlara da sahip. Her şey nasıl kullandığınıza bağlı. TikTok gibi sosyal ağlar, son derece akıllı yapay zeka teknolojilerinden faydalanarak gittikçe daha fazla genci kendine çekip bağımlı kitleler yaratıyor.
Bunların stratejisi, kullanıcılarını hipnotize ederek dikkatlerini saatlerce zaptetmekten başka bir amaç gütmüyor. Belki de en sevdiğiniz sanatçının cover yaptığı bir şarkıyı dinlemekle başlayıp kendinizi dans eden bir kedi, bilimsel deney yapan bir öğretmen ve dans eden ikizleri izlerken buluyorsunuz. Bu uygulama sonra da size yemek tarifi, komik bebek videosu ve birine eşek şakası yapan bir grup insanın videolarını gösteriyor.
Video akışının ucu bucağı yok ve hiçbir şeyi kendiniz arayarak bulmanıza bile gerek yok. Algoritmalar ve platformun yapay zekası bunu sizin yerinize zaten yapıyor. Bütün bunlar tahmin edebileceğiniz üzere, pasif ve bağımlı kullanıcılar yaratıyor. Sonuç olarak insanlar plan yapmak, odaklanmak ya da TikTok’tan başka bir şey düşünmekte zorlanıyor.
Öyle bir çağda yaşıyoruz ki artık birçok genç kendi dünyasını ve gerçekliğini bu ekran üzerinden yaratıyor. Bu devamlı değişen dinamik bir dünya olsa da onlara sadece çok kısıtlı bir bakış açısı sunuyor. İnsanlar etrafında olan şeyleri umursamıyor, hatta çoğu zaman fark etmiyorlar bile. İşte asıl tehlike de burada yatıyor.
Bu teknolojinin doğru kullanımı da işte bu yüzden çok önemli. Orijinal ve sağlıklı eğlence ile ızdırap ve bağımlılık arasındaki çizgi de buradan çizilmeli. Hepimiz bunu aklımızın bir köşesinde bulundurmalıyız çünkü hiçbirimizin henüz buna karşı bir bağışıklığı yok. Özellikle de ebeveynler çocuklarının sosyal medya kullanımına çok dikkat etmeli.