Taoistlere Göre Suyun Bilmemiz Gereken 3 Özelliği

“Su gibi ol, dostum,” der Bruce Lee meşhur bir sözünde. “Su akar ama yıkabilir de.” Kendini gerçekleştirmek süreciyle ilgili bu yorumda Taoistlere göre suyun özellikleri, bilhassa üç tanesi özetlenmektedir. Bu felsefe Lao-Tze’nin şiirlerinden çıkarılmıştır. Bu metindeki bilgelik modern zamanlar için gerçekten ilham verici.

On yıldan uzun bir zaman önce ünlü filozof Zygmunt Bauman, bizi akışkan toplum kavramıyla tanıştırdı. Bu kavramla akıcı değerlerin, değişen sosyal model ve yapıların, belirsizlikle şekil bulan bir gerçekliğin modernitesini tanımlıyordu. Paradoksal bir şekilde, bu değişken resimle ve herhangi bir şeye tutunma güçlüğüyle yüzleşildiğinde tek doğru gerçek, korkudur. 

Üstün iyilik, su gibidir.
Su, istisnasız her şeye fayda sağlar.
İnsanların tiksindiği yerlerden akıp geçer.
Böylece Yol’a yaklaşır.

İyi bir ev, sağlam temel üzerine kurulur.
İyi bir zihin, derindir.
İyi bir armağan, nezaketle sunulur.
İyi bir söz, samimidir.

İyi bir hükümdar, âdildir.
İyi bir işçi beceriklidir.
İyi bir iş, zamanında yapılandır.
Çatışmanın olmadığı yerde, kusur da yoktur. 

– Lao Tze

Çok az şeyin istikrarlı olarak tanımlanabileceği bir dünyada yaşıyoruz. Dolayısıyla, hızlı hareket etmeli ve esnek kalmalıyız. Ayrıca istihdam, politika, sosyal talepler ve yeni, çeşitli ilişki türlerindeki ani değişikliklere uyum sağlayabilmeliyiz.

Tüm bu dinamikler bağlamında, bir miktar rahatsızlık veya güvensizlik yaşamanız anlaşılabilir. Bu durumlarda, Raymond Tang (Guangzhou Üniversitesi öğretim üyesi ve profesörü) gibi büyük Doğulu düşünürler, Tao felsefesi hakkında biraz daha fazla şey öğrenmeye bizi teşvik ediyorlar.

Bu uygulamalar sayesinde kaos içinde sakin kalabiliriz. Bu belirsiz akışkan dünyada ölçülülük ve güvenlik elde edebiliriz. 

1. Tao’ya göre suyun özellikleri: tevazu

Taoistere göre suyun özelliklerinden ilki, tevazudur. İlk bakışta psikolojik boyutlar ve su dünyası arasında bir ilişki görmek zor. Ancak böyle bir ilişki var ve gerçekten ilham verici. Bir nehir boyunca sakin, akıcı ve uyumlu bir şekilde akan su, etrafındaki toprağı besler.

Su seviyesi normal olduğunda, kıyıya uzanır, hayvanları besler ve tüm yaşamın işlevini yerine getirebilmesi için çevrenin ideal bir denge oluşturmasına yardımcı olur. Nehir, su konusunda açgözlü olduğunda her şey değişir. Yarattığı selin gücü ciddi hasara yol açabilir. Toprağı alıp götürür, habitatları yok eder ve tüm canlıları etkiler.

Suyun huzur ve alçakgönüllülüğü yansıtan özelliğini içselleştirmeliyiz. Bunu iyi anlayan ve olduğundan başkası gibi görünmeye çalışmayan kişiler olmalıyız. Böyle biri daima sakinliği, şiddete yeğleyecektir. Her birimiz yaşamımızda sükuneti seçip doğal dengeyi teşvik edebiliriz.

2. Su, fırsata karşı dikkatlidir

Zor zamanlarında, her zaman bir fırsat ışığı görebileceğiniz küçük bir köşe vardır. Çevremizde neler olup bittiğinin, hangi değişikliklerin gerçekleştiğinin, hissettiğimiz baskıların ya da bizi yolumuzdan alıkoyan duvarların önemi yoktur. Bizler de su gibi olabiliriz. Rakiplerimizdeki çatlağı, zayıflığı ya da yeni bir yola yani yeni bir fırsata açılan problemi bulabiliriz.

Taoistlere göre suyun bu özelliği, bu hayati maddenin ne kadar uyum sağlayıcı olduğunu bize hatırlatır. Bizi kısıtlayan ya da yolumuzu tıkayan bir şey olduğunda iki şeyden emin olabiliriz: Bastırılamaz güç ve zayıf noktayı bulmak.

Suyun büyük bir oportünist olduğunu aklımızdan çıkarmamalıyız. İlerlemek için şekil, ayar veya pozisyon değiştirmekten asla tereddüt etmez. İstediği yere gitmek için en ufak bir seçenek olduğu sürece su bunu yapacaktır.

3. Korkmadan değişmek

Taoistlere göre suyun özellikleri içinde üçüncüsü değişimden korkmamaktır. Su kadar değişime uyumlu çok az unsur vardır. Bir düşünün: Aşırı sıcaklık derecelerinde kendini buz ya da buhara dönüştürebilir. Su, çevresine bağlı olarak değişmekte tereddüt etmez. Bir vazoya konduğunda onun şeklini alır ve kaya yarığında ise küçük ve önemsiz kalır. Okyanusa döndüğünde kocaman olur ve bir canlı susayıp ihtiyaç duyduğunda hayati besin hâlini alır.

Suyun gücü ve karakteri vardır. Hiçbir şeyin gerekli olan her türlü değişikliği geçirmek kadar önemli olmadığını bilir ve anlar. Doğa o kadar sıklıkla düşmancadır ki, uyum sağlamayanlar hayatta kalmaz. Suyun bu niteliklerini üstlenmek sadece bize ilham vermekle kalmayıp hayatımızın farklı alanlarında da yardımcı olacaktır.

Su gibi olun. Bruce Lee hepimiz için gerekli cevaba sahipti ancak Tao’ya göre suyun özelliklerini güzel bir metafor olarak görmekle kendimizi sınırlamamalıyız. Nihayetinde, bizler de tabiatın parçasıyız. Ve tabia ise Tao’nun bir ifadesidir.