Olumlu Yeniden Çerçeveleme: Hayatı Yeni Bir Perspektiften Görmek

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Bazen olayları farklı bir bakış açısından görebilmek zor durumlar ile başa çıkma becerimizi iyileştirebilir. Olumlu yeniden çerçeveleme bunu yapmanın sadece bir yoludur. Yaşamlarımızın belirli yanlarını tekrar düşünerek günlük bir bazda hissettiğimiz kafa karışıklığı, rahatsızlık ve gerginlik miktarını azaltabiliriz. Bu, herhangi bir insanın kullanabileceği gerçekten kullanışlı bir tekniktir.

Ancak, bu tekniği gerçek hayatta uygulamanın genellikle kulağa geldiğinden daha zor olduğunun farkında olmak da önemlidir. İnsanlar genellikle dünyayı yorumlama şekilleri ve farklı durumları, koşulları ve ilişkileri değerlendirme şekilleri hakkında inatçıdır. Örneğin, sürekli olarak kötü bir ruh halinde olan bir iş arkadaşı ile karşılaştığımızda o kişiyi hemen toksik olarak etiketleriz. Eğer biri düzen ile ilgili takıntılıysa, onların kontrolcü olduğunu söyleriz.

“Toksik” iş arkadaşımızın zor bir zamandan geçiyor olabileceğini ve sessiz bir şekilde ıstırap çekiyor olabileceğini, ya da düzen ile takıntılı olan diğer insanın ondan bir şeyler öğrenebileceğimiz kadar parlak bir zekası olabileceğini düşünmek için nadiren dururuz. Gerçekliğimizin pek çok yüzü vardır ve sadece negatif şeylere odaklanmak genel olarak faydadan çok zarara neden olur.

Bir şeyleri perspektife koyabilmek ve gözlerimiz farklı, daha nazik bakış açılarına karşı açabilmek yaşam kalitemizi hatırı sayılır derecede arttırabilir.

Olumlu Yeniden Çerçeveleme Nedir?

Olumlu yeniden çerçeveleme terapide yaygın olarak kullanılan bir tekniktir. İnsanların bir şeyleri daha farklı görmesine yardım etmeyi ve belirli durumlara ya da olaylara atfettiğimiz anlamları değiştirmeyi hedefler. Ana fikir, zor durumlar ile ilgili bakış açımızın bir filtre olarak hareket edip her şeyi bulanıklaştırdığını ve duygularımızı, düşüncelerimizi ve davranışlarımızı değiştirdiğini anlamamıza yardımcı olmaktır.

Hadi bir örneğe göz atalım. Belki de belirgin bir burnunuz var, ya da diğer insanlardan daha kısa ya da daha zayıfsınız. Basitçe benlik saygınız üzerinde çalışmak ya da kendinizi kabul etmeyi öğrenmenin ötesinde, her durumu daha pozitif bir açıdan görebilmenin de bir yolunu bulmalısınız. Eğer bir partiye giderseniz herkesin size dik dik bakacağını düşünmek yerine biraz perspektif kazanmalı ve farklı bir şeye odaklanmalısınız: eğlenmek, herkesin kendi farklılıklarına sahip olduğunu ve bunun bizleri özgün kılan şey olduğunu kabul etmek.

Yani, gerçekten bu kadar yüzeysel bir şey yüzünden sosyal etkinliklere gitmekten kaçınacak mısınız? Elbette hayır. Hayatı bu tür bir zihinsel çerçeveden görmek sadece sınırlayıcı olmak ile kalmaz, sizi mutlu olmaktan da alıkoyar. Ayrıca, pek çoğumuzun bu aynı zihinsel süreçlerden geçtiğinin farkında olmak da önemlidir. Sadece bir perspektif ve olayları görmek için bir özgün yol olduğunu düşünmek son derece insancıl bir şeydir.

Problem Odaklı Düşünmeden Hedef Odaklı Düşünmeye Geçiş

Olayları daha pozitif bir ışık altında yeniden çerçevelemek için son derece spesifik bir süreç takip etmeli ve negatiflikten uzaklaşarak daha açık, yapıcı ve umutlu bir düşünce yapısına doğru ilerlemelisiniz. Bunu daha iyi anlamanıza yardımcı olmak için hadi bir örneğe bakalım. Şimdi kendimizi çok spesifik bir tanı almış bir kişinin yerine koyacağız: multipl skleroz.

Bu kişilerin ilk tepkisi yaşamlarının bittiği olur. Bir daha asla çalışamayacaklardır ve gelecekleri neredeyse bitmiştir.

• Sorun odaklı bir düşünce yapısından bakıldığında durum şu şekildedir: kişi bunun kronik ve dejeneratif bir hastalık olduğunu kabul eder. Her şey kaybedilmiştir ve bunun son olduğunu kabul etmek haricinde başka bir seçenek yoktur.
• Olumlu yeniden çerçeveleme terapötik sürecin önemli bir parçasıdır. Burada bizim için erişilebilir olan diğer seçenekleri de görmemize yardımcı olması için hedef odaklı bir düşünce yapısı kullanabiliriz. Problemin kendisine odaklanmak yerine spesifik bir hedefe odaklanabiliriz. Bu bizlere umut ve negatif düşünce döngülerinin dışına çıkabilmek için bir yol verir.
• Bu durumda odak hastalığı anlamak ve ilerlemesini durdurup iyi bir yaşam kalitesini sürdürebilmek için yardımcı olacak ne gibi seçenekler olduğunu öğrenmektir.

Olumlu Yeniden Çerçeveleme Aşırı Optimizm İle Aynı Şey Değildir – Çözüm Bulmak İçin Deneyimleri Tekrar Düşünmek Anlamına Gelir

Olumlu yeniden çerçeveleme Martin Seligman’ın 90’lı yıllarda başlattığı pozitif psikoloji hareketinin bir parçasıdır. Bu tekniğin her zaman hayatın parlak tarafını görmek anlamına gelmediğini anlamak önemlidir. Bu, bağlam ve her bireyin kendi gerçekliği içerisinde, bir durum ile başa çıkmak için farklı yolları değerlendirmenin ve yaşamlarımızı iyileştirmek için yollar bulmanın mümkün olduğu anlamına gelir.

Bu da başımıza gelenleri her zaman değiştiremeyeceğimizi anlamak anlamına gelir. Eğer işinizi kaybettiyseniz, işinizi kaybetmişsinizdir. Eğer yakın zamanda ciddi bir tanı aldıysanız bunu değiştirmek için yapabileceğiniz hiçbir şey yoktur. Ancak, olumlu yeniden çerçeveleme farklı yaklaşımları değerlendirmenize ve zorlayıcı durumlarla başa çıkabilmek için yeni yollar bulmanıza yardımcı olabilir.

Bu teknik olumsuz ve yenilgiyi kabul eden düşünce yapılarını zayıflatmayı ve sizi bakışlarınızı diğer olasılıklar ve bakış açılarına çevirmeye teşvik etmeyi hedefler. Bu da size yenilenmiş bir motivasyon hissi verecek ve zor durumlar ile başa çıkmak için daha iyi hazırlanmış hissetmenize yardım edecektir. Bu duygusal sakinlik ve zihinsel açıklık bulmanıza yardımcı olabilecek ve farklı durumlara atfettiğiniz anlamları yeniden tanımlamanıza olanak tanıyacak bir tekniktir.

Sonuç olarak, bu teknik düşünce süreçlerimizi yeniden tanımlamamıza ve yeniden yapılandırmamıza yardımcı olur. Hepimizin adapte edebileceği ve kendimizin haline getirebileceği bir yaşam aracıdır, ve ilerlememize ve bizi bekliyor olan herhangi bir zor günü atlatabilmemize olanak tanır. Eğer bunun kendi başınıza ustası olabileceğiniz bir pratik olmadığını düşünüyorsanız her zaman bir uzmana danışabilirsiniz.