Narsist Biriyle İlişki Yaşamak
Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater
İnanmazsınız ama narsist kişiler de herkes gibi aşık olabilir. Fakat bir ilişkide narsisizm varsa, elle tutulur bir şekilde anksiyete ve korku da vardır. Çünkü aşkları, her geçen gün bir kement gibi git gide daralır. Yavaş yavaş haklarınızı, iradenizi ve hatta sesinizi kaybedersiniz.
Muhtemelen narsis insanlar için bir “mıknatıs” görevi gören birini tanıyorsunuzdur. Ya da belki bu kişi siz olabilirsiniz. Bunun nedeni nedir? Narsistleri saptayamıyor ve kötü tecrübeleri engelleyemiyor olmanızın bir açıklaması var mı? Bazı teoriler, genel olarak daha hassas ve empatik olan insanların narsistlere daha fazla ilgi duyduğunu savunur.
Bunun sebebi, bu iki kişilik tipinin bir şekilde karşılıklı yarar sağlaması olabilir. Öte yandan elimizde bu tezle ilgili nihai bir veri olmadığını belirtmek gerekir. Sonuçta narsistler başta karizmatik ve cazibeli olabilir. Tuzaklarına kolayca düşebilirsiniz.
Narsistler çoğu zaman başlangıçta aşırı nazik ve hayat dolu görünür. İyi bir mizah anlayışına sahip ve çok zeki ve kendilerinden emin olabilir. Dışa dönük yapıları, insanlar üzerinde bir iz bırakır. Bununla birlikte gerçek kişilikleri yüzeyin altında sessizce gizlenir. Çünkü sonuç olarak narsistler temelde diğer insanlarla pozitif duygusal bağ kurma becerisinden yoksundur.
Narsist Biriyle İlişki Yaşamak: Aksiyon Almak İçin İpuçları
Narsisizmin bir ilişkide kendini belli etmesinin pek çok yolu vardır. İki çok yaygın ihtimal vardır: İlki iki kişinin de narsist olması. İkinci ihtimal de bir kişinin diğerine karşı açıkça zarar verici ve yıkıcı davranmasıdır. Hadi gelin iki ihtimale de bir göz atalım.
Her İki Kişi De Bencilse
Konuda daha derine inmeden önce, narsist davranışla narsistik kişilik bozukluğu arasındaki farkı anlatalım. İkincisi Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı’nda (DSM-5) geçen klinik bir hastalıktır.
Bazen bu hastalığa sahip iki kişi romantik bir ilişki yaşamaya başlar. Nadiren yaşanır, ama yaşanabilir. Bir ilişkinin hayat döngüsü boyunca bazen yaşanabilen bir diğer sorunsa şudur:
- Kendi ihtiyaçlarınızı, sevgilinizin ihtiyaçlarının önüne koyarsınız.
- Kontrol sahibi olma ihtiyacı hissedebilir ya da partnerinize yakın olmakla biraz mesafe istemek arasında kararsız kalabilirsiniz.
Yani iki kişi de narsist olursa ne olur? Aslında, aralarındaki ilişki bir gün mutlaka parçalanacak bir boşluğun üstüne kurulmuştur. Birbirini artık sevmeyen fakat ilişkiyi sağlıklı bir şekilde bitiremeyen çiftler vardır. Bunun yerine kayıtsız, ilgisiz ve bağımlı davranırlar. Bir zamanlar “onlara ait” olan şeyden vazgeçemezler.
Sevgilim Bir Narsist – Ne Yapabilirim?
Genelde bir ilişkide bir adet narsist vardır. Yani zamanla diğer kişi sevgililerini tanıdıkça gerçek yüzünü görür. İşte o zaman gözlerindeki perde kalkar ve bir narsistle romantik bir ilişki yaşıyor olmanın ne anlama geldiğini anlar.
Düşünme ve Karar Verme için İpuçları
Livesley, Jang, Jackson, and Vernon’ın çalışmasına göre narsistik kişilik bozukluk vakalarının %64’ü genetiktir. Bu sebeple değişim kolay olmaz.
Benzer şekilde bu tip kişiliğe sahip insanlar da spektrumda bir yere denk gelir. Bazı narsistler oldukça hiddetli olabildiği gibi bazıları yalnızca birkaç tane narsist davranış gösterir.
Akılda tutmamız gereken bazı önemli noktalar:
- Kendinizden şüphe etmeyin. Bir ilişkide narsisizm fark ettiğiniz zaman, sadece iki seçenek vardır: tepki vermek ya da duygusal terk edilişle yaşamayı öğrenmek. Eğer ikincisini yaparsanız devamlı olarak kendinizden, öz saygınızdan ve hatta kimliğinizden şüphe edersiniz.
- Ayrılıklar ve barışmalar. Gerçekten buna değer mi? Sevgiliniz narsist ise ayrılık ve barışma git gelinde yaşarsınız. Belki bir noktada ilişkiyi bırakacak gücü kendinizde görürsünüz. Fakat narsistler cazibeyi tekrar etkinleştirme ve sizi geri kazanma konusunda çok iyidir. Bunun sizin itibarınız için ne anlama geldiği üzerine düşünün.
- Onların öz saygılarını onaylamanıza ihtiyaç duyarlar. Fakat ya sizinki? Narsist kişiler merkezi egoya sahip olmadıkları için öz imgelerini kurmak ve güçlendirmek için bir başkasına ihtiyaç duyar. Bir başkası üzerinden beslenerek doğrulama alır. Buna gerçekten değip değmediğini bir düşünün. 5 ila 10 yıl içinde ne yapıyor olduğunuzu bir düşünün.
Sonuç
Eğer sevgiliniz narsistse size verebileceğimiz en iyi tavsiye, ondan ayrılmanız yönünde olur. Fakat bu oldukça kişisel bir karar ve narsistler iyi bir sevgili olamaz demek, kimse değişemez ya da kişilikleri hakkında hiçbir şey yapamaz demek gibidir.
Yapılacak en iyi şey her vakayı ayrı değerlendirmektir. Büyük bir genelleme yapmak her zaman için tehlikelidir. Her durum birbiriyle aynı değildir ve her narsist kişi birbirinin aynısı değildir.
Deneyebileceğiniz ve narsistik kişilik bozukluğu olan insanlara yardım edebilecek bazı psikolojik stratejiler vardır. Örneğin iletişim terapisi. Fakat narsisizmi değiştirmenin kendisi çok kompleks bir süreçtir, pek çok narsistin terapiye gitmeye direneceğini saymıyoruz bile.
Sonuç olarak bir ilişkide narsisizm, kendinizi savunmak ve karar vermek açısından çok zaman ve enerji isteyen bir şeydir. Fakat kendinizi böyle bir durumun içinde bulursanız önceliğinizi değiştirin ve kendinizi gözetin. Kendi refahınızı ve bütünlüğünüzü öncelik halina getirin.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Sedikides, C., Rudich, E. A., Gregg, A. P., Kumashiro, M., & Rusbult, C. (2004, September). Are normal narcissists psychologically healthy?: Self-esteem matters. Journal of Personality and Social Psychology. https://doi.org/10.1037/0022-3514.87.3.400
- Judge, T. A., LePine, J. A., & Rich, B. L. (2006). Loving yourself abundantly: Relationship of the narcissistic personality to self- and other perceptions of workplace deviance, leadership, and task and contextual performance. Journal of Applied Psychology, 91(4), 762–776. https://doi.org/10.1037/0021-9010.91.4.762
- Masterson, JF (2004). Guía de un terapeuta para los trastornos de la personalidad: el enfoque de Masterson: un manual y un libro de ejercicios. Phoenix, Az .: Zeig, Tucker, & Theisen, Inc.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.