Misokinezi, Giderek Yaygınlaşan Bir Psikolojik Fenomen

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Otururken parmaklarını masaya vurmaktan veya bacaklarını aşağı yukarı hareket ettirmekten vazgeçmeyen birinin etrafınızda olması sizi rahatsız ediyor mu? Eğer öyleyse, misokinezi adı verilen çok özel bir psikolojik fenomenden muzdarip olabilirsiniz. Bir çalışma sayesinde, her üç kişiden birini etkilediğini ve mizofoni (belirli sesleri duymada rahatsızlık) ile ilişkili olduğunu biliyoruz.

British Colombia Üniversitesi (Kanada) tarafından daha sonra daha ayrıntılı olarak tartışacağımız bir araştırma makalesinin yayınlanmasından bu yana, bu terim çoğu medya ortamında viral hale geldi. Hatta milyonlarca insan, yıllardır çektikleri bu sıkıntıya bir anda bir isim koyabilmişlerdir. Gerçekten de, yakın zamana kadar misokinezi bilinmeyen bir gerçekti. Ancak, birçok kişi tarafından yaşandı ve sonunda, şimdi durumu anlayabiliyorlar.

Misokinezi, çalışma ortamlarında birçok insanın yaşadığı bir sorundur. Ya da gergin partnerleri, yani kontrol edemeyecekleri bilinçsiz vücut tikleri olan eşleri olduğunda bu sorunu yaşarlar.

Misokinezi: Tanımı, belirtileri ve nedenleri

Misokinezi, hareket etmeyi bırakmayan birini gördüğünde ve duyduğunda kişide rahatsızlık, fobi ve sinirliliğe neden olan psikolojik bir durumdur. Örneğin, parmaklarıyla ses çıkarmayı bırakamayan biri bu durumu yaratabilir. Alternatif olarak, bir kalemi tekrar tekrar bir yerlere vuruyor, bir sandalyede sallanıyor, bacaklarını aşağı yukarı hareket ettiriyor veya otururken ayaklarını sallıyor olabilirler.

Uzmanlar bir süredir bu psikolojik gerçekliği tartışıyorlar. Örneğin 2014 yılında Amsterdam Üniversitesi (Hollanda) bir araştırma yaptı. Aslında misofoni fenomenini ele alıyorlardı. Bu, bir kişinin musluğun damlaması veya çiğneme gibi sesler duyduğunda yaşadığı sinirlilik türünü ifade eder. Bununla birlikte, araştırmacılar başka bir fenomen keşfettiler.

Aslında, misofoniden (sesten nefret etme) muzdarip birçok insanın başka bir aşırı tepkiye maruz kaldığını keşfettiler. Belli vücut hareketlerini gördüklerinde ve duyduklarında rahatsızlık hissediyorlardı. O zaman Dr. Arjan Schröder ve Amsterdam Üniversitesindeki meslektaşları, misokinezi terimini ortaya attılar: Hareketten nefret etmek.

Semptomlar neler?

Bu ilk çalışmadan yedi yıl sonra, British Columbia Üniversitesi misokinezi fenomenini açıklığa kavuşturmak ve daha iyi anlamak için bayrağı eline aldı. Bu çalışma, misokinezinin nüfusun yaklaşık yüzde 33’ünü etkileyebileceğini belirtiyor. Bu yüksek bir rakam.

Etkilenenlerden biri olup olmadığınızı bilmek istiyorsanız, işte belirtiler:

• Birisi tekrarlayan vücut hareketleri yaptığında rahatsızlık, sinirlilik ve hatta öfke duyguları.
• Birinin kalemi açıp kapattığını, klasik stres topunu sıktığını veya parmaklarını çıtlattığını veya davul çaldığını görmek büyük endişe yaratır. Aslında, duygu, uzaklaşmak zorunda kalacak kadar dayanılmaz hale gelebilir.
• Otururken bacaklarını çok fazla hareket ettiren bir meslektaşlarıyla çalışamayacaklarını hisseden insanlar var.
• Misokinezi, her insanı benzersiz bir şekilde ve farklı derecelerde etkiler. Çoğunluk basitçe rahatsızlık ve endişe hissetme eğilimindedir. Bununla birlikte, işe gidemediğini veya özellikle gergin olduğunu bildikleri insanlarla tanışamayacaklarını hisseden insanlar da var. Örneğin, çok fazla sinir tikleri olan birinin yanında olmak sinir bozucu olabilir.
• Yakınlarda tekrarlayan hareketleri olan biri olduğunda, misokinezisi olan kişi odaklanamaz veya başka bir şey düşünemez.

Misokinezinin kökenleri

Şu anda ve bugüne kadar yapılan çalışmalarla misokinesinin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Bu nedenle, daha fazla araştırma çalışmasına ihtiyaç vardır. Ancak misokinezi ile doğrudan ilişkili olan mizofoninin nedeni bilinmektedir.

Nitekim, başkalarının çiğnediğini ve hatta nefes aldığını duyma korkusunu içeren mizofoni veya ses fobisinin kökenlerinin beyinde olduğu bulunmuştur. Aslında, mizofoni hastalarında, ön insular kortekste hiperaktivite gözlenir.

Beynin bu alanı korku veya öfke gibi güçlü duyguları harekete geçirir. Ayrıca stres, terleme ve kalp atış hızı duygularını artırır. Misokinezi ile benzer bir şey olabilir. Ayrıca ayna nöronlarla ilgili olabileceği düşünülüyor.

Bu teori, sinir tikli birini görmenin basit gerçeğinin, mizofoni hastalarını da harekete geçirdiğini ileri sürer. Bu nedenle, diğer kişinin huzursuzluğundan da etkilenirler, ancak çok daha yüksek seviyelerde.

Misokineziden muzdaripseniz ne yapabilirsiniz?

Bu psikolojik deneyimin görülme sıklığının yüksek olduğu göz önüne alındığında, bununla başa çıkmanın en iyi yolu ne olabilir? Daha önce de belirttiğimiz gibi, misokinezi her insanı benzersiz bir şekilde etkiler. Hareketleri yapan kişiye dikkat etmekten kaçınırlarsa, belirli durumlarla başa çıkabilenler olacaktır. Bununla birlikte, en aşırı durumlarda, bu durumdan muzdarip olanlar ezici bir endişe yaşayacaklardır. Bu durumlarda uzman yardımı almalıdırlar.

Genel olarak, görselleştirme (hareketler devam ederken alternatif bir zihinsel görüntü oluşturma) gibi gevşeme teknikleri ve derin nefes alma yardımcı olabilir. Ayrıca, başka bir basit strateji, söz konusu kişiden davranışı gerçekleştirmeyi bırakmasını istemek olabilir. Ancak, bildiğimiz gibi, bu her zaman mümkün değildir…