Mekan Yöntemi: Harika Bir Anımsama Yöntemi
Mekan yöntemi, anıları saklama sanatında zihnimizi eğitebilen, çok eskiden beri kullanılan bir anımsatıcı yöntemdir. Beynimizin, genel verileri belirli noktalara, fiziksel rotalara veya girdileri daha sonra kolayca hatırlayabilecek şekilde içine yerleştirdiğimiz belirli patikalara nakletmeye dayanır.
Başlangıçta, bu strateji biraz basit görünebilir. Bununla birlikte, bazen en basit şeyler en etkili olanlardır. Bazı durumlarda, beynin elastikiyetine bile fayda sağlar. Son zamanlarda, Hollanda’daki Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi, elektromanyetik testlerle, mekan yöntemine dayanan bir anımsatıcı stratejinin gerçekten çalıştığını kanıtlamıştır.
Mekan yöntemi, farklı nesneler, senaryolar ve daha sonra hafızamızdan geri alabileceğimiz kavramları ve verileri koyduğumuz köşeleri içinde barındıran, hayali bir güzergahtan oluşur.
Boris Nikolai Konrad, çalışmaların odaklandığı bir örnektir. Dünya hafıza şampiyonu olan bu genç nörobilimci, hayatı boyunca mekan yöntemini kullanmıştır. Şu anda Münih’teki Max Planck Psikiyatri Enstitüsünde çalışıyor ve zihinsel ve hafıza stratejileri dünyasına girmenin, mekan yönteminde vadedilenler gibi, beynimizi nasıl değiştirdiğini göstermek amacıyla konferanslar veriyor.
Mekan yöntemi kolay, etkili ve en önemlisi, bizi belirli verileri hatırlamada daha yetenekli kılar. Ayrıca, beynimizi daha dirençli hale getiriyor.
Mekan Yöntemi ve Uzamsal Hafıza
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, mekan yöntemi çok eski bir tekniktir. Bu stratejinin ortaya çıkışı, daha sonraları The Rhetorica ad Herennium ve De Oratore gibi kitapları yazarken Cicero tarafından kullanılacak bir anımsatıcı stratejiyi, neredeyse dalgın bir biçimde kullanan lirik şair Simonides of Ceos’a atfedilir.
Anlatılana göre, Simonides of Ceos, Teselya’da bir şiir dinletisine davet edilir. Olay sırasında bir ara, onun için özel bir mesaj taşıyan bir hizmetçi tarafından dışarı çağrılır. Daha sonra, birden bire, şairin şiirlerini okumak için halkın önüne çıktığı saraydan şiddetli bir gürültü işitilir. İçinde bulunduğu saray çökmüştür.
Çok sayıda kurban vardır ve büyük bir felaket söz konusudur. Etkinin şiddeti kurbanları tanıması imkansız bir hale getirmiştir, ancak Simonides of Ceos, doktorlara yaklaşıp cesetleri hemen taşımamalarını söyler. Şair, şiirlerini okuduğu sırada kurbanların nerede oturduklarını hatırlayarak her birini tanımlayabilmiştir.
Etkili strateji, sonraları, loci Latince’de “yer” anlamına geldiği için, “loci yöntemi” olarak adlandırılmıştır.
Belirli alanlarda anıları bulma sanatı
Çoğumuz, sahip olduğu büyük potansiyeli bilmeksizin uzun yıllardır bu tekniği uyguluyoruz. Bir alışveriş listesi hazırlarken, örneğin, ihtiyacımız olan her şeyi hatırlamak için harika bir yol, süpermarketin koridor ve raflarında zihinsel bir tur atmaktır.
Benzer şekilde, birçok öğrenci, test sırasında, bu dersi çalışırken bulundukları yeri anımsayarak, belirli verileri hatırlayabilir.
Bu örnekler, bu tekniğin sunduğu yararlı kaynakların keşfini teşvik eder. Beynimizi, bunu yapmaya zorlayarak öğrenmektense bir bilgiyi başka bir bilgiye bağlamak daha yararlıdır. Duygusal varlıklar olduğumuzu ve beynimizin anlamlı anılar yaratmak için analojiler oluşturmayı sevdiğini hatırlamalıyız.
Aslında, mekansal bellek hipokampüsü harekete geçirir. Bir anının oluşturulması ve geri çağrılmasıyla ilişkili bu büyüleyici yapı, aynı zamanda, duygusal evrenlerimizi de birbirine bağlar.
Bilgiyi depolamak için kendi hafıza sarayınızı oluşturmakta tereddüt etmeyin ki daha sonra usta bir şekilde her ögeyi geri çağırın.
Günlük hayatta mekan yöntemini nasıl uygularım?
Literatürdeki en büyük karakterler her zaman mekan yöntemini kullanır. Orijinal adını kullanmasalar da, bu anımsatıcı yöntemi mümkün olan en verimli şekilde uygulamaktan şaşmazlar. Örneğin, Sherlock Holmes ve Hannibal Lecter bu yöntemi çokça fazla kullanır.
Peki, kendi sorumluluklarımızın alçakgönüllülüğü arasında mekan yöntemini uygulayabilir miyiz? Bariz yanıt evet. Bunlar, mekansal belleği işleyen belleğe ya da uzun süreli belleğe bağlamak için kullanılan adımlardır:
Mekan yöntemini uygulamak için adımlar
- Zihinsel alanınızı seçin. Tanıdık bir senaryo olmalı: eviniz, bir arkadaşınızın evi, şehir kütüphanesi, mahallenizde bir sokak veya bir park.
- Güzergahınızı (veya rotanızı) tasarlayın. Örneğin, odamı terk ediyorum, koridorda yürüyorum, pencereden dışarı bakıyorum, tuvalete gidiyorum, sonra oturma odasına gidiyorum ve kanepeyi, masayı, kitap raflarını görüyorum… zihninizdeki her küçük ayrıntıyı gözünüzün önüne getirin.
- Şimdi, bu ayrıntıların her birini hatırlamak için bir cisimle aralarında bağlantı kurun. Aptalca ya da saçma olup olmaması önemli değil. Aslında, ne kadar saçmaysa o kadar iyi hatırlarsınız. Örneğin, yasaları inceliyorsanız, her birini belirli nesnelerle ilişkilendirebilirsiniz.
- Verileri nesnelere, ayrıntılara veya köşelere bağladıktan sonra, her şey tanıdık gelene ve her bir bilgi kırıntısının atanmış olduğu yerden emin olana kadar rotadan birkaç kez geçin.
Mekan yöntemi çok çaba gerektirmez; sadece görselleştirme, irade, hayal gücü ve bağlantı kurma yeteneği. Bu egzersiz sayesinde, beynimiz, hafızasını geliştirmek ve bilgi dolu yollar oluşturmak için harika sinirsel işlemler gerçekleştirecektir. Tüm bunlar hızlı ve etkili bilgi akışına olanak sağlar.