Joaquin Phoenix ve Oscar Konuşması
Akademi ödülünü elinde tutuyordu fakat bu ödüle pek de değer veriyormuş gibi görünmüyordu. Kendine güven duygusunu yansıtan ses tonu kimi zamanlar utangaç ifadeler ve davranışlar sergileyen, kimi zaman da duyguların yoğunluğunu yaşayan o adamdan biraz uzak bir görüntü çiziyordu. Joaquin Phoenix sadece üç dakika kadar konuştu. Ancak bu çok kısa konuşma, dünyanın her yanında haber başlıklarına çıkmaya ve milyonlarca insanın duygularını harekete geçirmeye yetti.
Verdiği mesajın diğer çok hızlı yayılan haberler gibi büyüyerek konuşulmaya devam edip etmeyeceğini bilmiyoruz. Bu konuşma ve içeriği, çok kısa ancak çok yoğun bir biçimde paylaşılan ancak bir süre sonra unutulup gidecek bir mesaj da olabilir. İlginç bir biçimde, Altın Küre (Golden Globe) ödüllerinde de aynı içtenlik ve samimiyet hissini bir miktar hissettirmişti. Bizleri değişime davet eden o kulaklarda çınlayan fakat çok sıcak çağrı… Çevrecilikten veganlığa kadar çok daha sürdürülebilir ve saygı üzerine kurulu bir dünya yaratmak için gerekli olan araçlar için yapılan bir çağrı.
Eğer daha önce almış olduğu ödüllerde sarf ettiği sözcükler tamamıyla dikkate alınsaydı, 2020 Oscar gala gecesindeki cümleleri ve fikirleri de tam olarak anlaşılabilirdi. Konuşması, diğer ödül sahiplerinden oldukça farklıydı. Politik bir içeriği yoktu. Kullandığı kelimeler, vicdanını uyandırma arzusunda olanlar için duyguların, alçak gönüllülüğün ve duyarlılığın sihirli anlamlarını taşıyordu.
“Bir toplumun, bir ırkın diğerlerini fütursuzca, hesap vermeden kullanma ve istismar etme hakkı yoktur. Doğal dünyadan aşırı derecede koptuk ve benmerkezci bir dünyada yaşıyoruz. Çevremizi kendi çıkarlarımızı için istismar ediyoruz.”
– Joaquin Phoenix
Joaquin Phoenix ve Hepimizin Dinlemesi Gereken Konuşması
Sinema dünyasının yıldızları kendilerini belirli bir konuyu ya da fikri savunmaya adarlar. Bu durum herkesi memnun eder ve gerçek anlamda bir haber niteliği taşır. Son yıllarda kadın hakları ve eşitlik kavramları hemen hemen her törenin ayrılmaz bir parçası haline gelmiş durumda. Bu bağlamda kayda değer gelişmeler yaşanmakta ve tüm bunların olumlu olduğu kadar ümit verici olduğunun da altını çizmek gerekiyor.
Aynı çerçeve içinde sosyal aktivizm konusunda Marlon Brando ismini ve Oscar ödülünü reddederek Hollywood’u elinin tersiyle ittiği o geceyi hatırlamamak mümkün değil.
Brando, ödülü almak için Sacheen Littlefeather’ı göndererek Kızılderililerin içinde yaşadıkları durumu protesto etmişti. İşte o anda, sadece medya açısından değil, aynı zamanda Marlon Brando’nun protesto ettiği konuyu araştırıp yazmaları açısından gazetecilik anlamında da tam anlamıyla bir tarih yazılmıştı.
Joaquin Phoenix yaptığı bu konuşma ile benzer şekilde bir etki yaratır mı henüz bilmiyoruz. Sarf ettiği cümlelerden sonra birinin öne çıkıp yemek yeme alışkanlıklarını değiştirip değiştirmeyeceğini ya da gezegenimize daha iyi hizmet etmemize yardımcı olacak yeni mekanizmalar geliştirip geliştirmeyeceğini zaman gösterecek.
Her ne olursa olsun, birkaç günlüğüne de olsa onun cümlelerini ve hepsinden de öte yaptığı bu konuşmayı paylaştığımız bir gerçek. Şimdi o cümlelerden bazıları üzerinde konuşalım.
Minnettarlık ve Sorumluluk
Joaquin Phoenix konuşmasına çok basit bir minnettarlık ifadesi ile başladı. O an orada bulunan hiçbir sanatçıdan kendini daha üstün görmediğini ifade etti. Sonuçta hepsi aynı tutkuyu paylaşıyordu ve bu tutku bir şekilde yaşaması için bir sebep anlamına geliyordu.
Joker rolü onun için belki de göz kamaştırıcı bir kariyerin zirvesi olarak görülebilir. Bununla birlikte Batman’in klasik düşmanına hayat vermek onu gerçek anlamda başka bir boyuta taşımış. Bu rolle birlikte, sanatçı rolü oynarken en dahice yönlerini gözler önüne sermeyi başarmış. Aslında şimdiye dek bir çizgi karakter hiç bu kadar bizlere insan olarak görünmemişti.
Phoenix için başarı, herşeyden öte buna sahip olmayanların sesi olmak için bir fırsat anlamına geliyor.
Diğerlerini İstismar Eden Benmerkezci Bir Dünya Yarattık
Phoenix; “Hiçbir toplumun diğerlerini istismar etme ya da kullanma hakkı yoktur.” diyor. Ancak yine de bu şekilde davranıyoruz. Bunun örneklerini, cinsiyet ayrımı, ırkçılık, LGBT grubuna dahil olan insanlara yapılan saldırılar ve hem hayvanları hem de çevreyi kendi amaçlarımız doğrultusunda istismar ederek kötüye kullanma konularında görebiliyoruz.
Bizler, adaletsizliklere karşı koymayı unutmuş bencil bir toplumun üyeleriyiz. Sadece bunları görmezden gelmekle ya da başımızı diğer tarafa çevirmekle kalmıyor, aynı zamanda her gün bilinçsizce bu adaletsizliklerin devam etmesine yardımcı oluyoruz.
Ekoloji, Veganlık ve İnsanlık
“Doğal dünyadan koptuk ve onun kaynaklarını yağmalamaya devam ediyoruz.” Joaquin Phoenix’in en bilinen yönlerinden biri, çevre ve veganlık konularının çok sıkı bir savunucusu olması. Bu kişisel tercihi ve yaşam biçimi kardeşi River Phoenix tarafından da benimsenmişti. O da PETA ile birlikte yaptığı çalışmalar ve hayvan hakları konusunda bir aktivist olarak tanınıyordu.
Joaquin Phoenix’in konuşmasında hayvanlar konusundaki hassasiyet ön plana çıkıyor. Aktör, onların çektikleri acıları anlamak ve insanı insan yapan değerler olan sevgi ve yaratıcılık özelliklerinden faydalanma ihtiyacını vurguluyor. Eğer hayvanlar ve doğa için daha sürdürülebilir ve saygılı yeni sistemleri hayata geçirmeyi başarabilirsek, sonuçta hepimiz kazanırız.
Joaquin Phoenix ve Kardeşinin Hatırası
Bilindiği gibi River Phoenix Joaquin’in büyük kardeşiydi. Sinema dünyasında yıldızı parlayan ve gelecek vaadeden çok önemli bir potansiyele sahipti. Ancak 31 Ekim 1993’te henüz 23 yaşındayken aşırı dozda uyuşturucu nedeniyle hayatını kaybetti. Oscar gecesi yaptığı konuşmada Joaquin Phoenix’in ondan bahsetmemesi neredeyse imkansız bir durum olurdu.
Elbette bahsetti, ama sadece bir cümleyle. Çok güçlü o konuşmanın içerdiği mesajlarla uyumlu birkaç sözcük: “Kurtuluşa sevgiyle koş, huzur ardından gelecektir.”
O halde bu bakış açısına bizler de hayatlarımızda yer açalım. Sevginin, insanı insan yapan en güçlü etken olduğu gerçeğini asla unutmayalım. Çünkü insan, değişimi yaratabilen, daha sürdürülebilir ve içindeki tüm eşsiz misafirleri ile saygı ile yaşayan bir gezegen yaratmak için gereken potansiyele sahip.
Umuyoruz ki Joaquin Phoenix’in bu konuşması hiçbir zaman unutulmaz.