Ev, Ağaç, İnsan (EAİ): Bir Kişilik Testi

EAİ testini kullanarak, belirli kişilik özelliklerinizi, içsel çatışmalarınızı ve kendinizi algılama biçiminizi, diğer bir deyişle sizde olduğunu düşündüğünüz özelliklerinizi inceleyebilirsiniz.

Bu kişilik testi ilk bakışta bir çocuk oyunu gibi gelebilir, fakat yetişkinler için de oldukça kullanışlı bir testtir. Ev, Ağaç, İnsan testi, kliniklerden muayenehanelerine ve fakültelerin psikoloji bölümlerine kadar pek çok farklı alanda kullanılmaktadır.

EAİ Kişilik Testi nedir? 

Ev, Ağaç, İnsan testini yapan kişilerden ilk önce boş bir kağıt üzerine bir ev (E), bir ağaç (A) ve bir insan (İ) çizmeleri istenir. Bu test aracılığıyla kişinin kişiliğinde en belirgin olarak görülen ve aynı şekilde en gizli kalmış iç çatışmalar belirlenmektedir

Testi inceleyen kişi, günlük hayatta sıkça karşımıza çıkan bu basit nesnelere bakarak kişilik özellikleriniz hakkında çıkarımlarda bulunabilir. Siz çizerken farkına varmayabilirsiniz, fakat bir ev, bir ağaç veya bir insan çizdiğiniz zaman, çeşitli sebeplerden ötürü bilinçaltınızda saklı kalmış şeylere bir ışık tutmuş oluyorsunuz.

Bu testi geçmek için Picasso olmak zorunda değilsiniz, sadece çizimlerin işaret ettiği ipuçlarını yakalamanız yeterli. Çizim neyi anlatıyor olabilir? Basit bir şekilde açıklanacak olursa, bir aile ortamındaki (bir ev veya bir ağaç gibi) ve size yakın insanlarla olan ilişkilerinizdeki gerçek kimliğinize dair bir fikir verebilir.

EAİ Kişilik Testinin iki aşaması

Bu çalışma basit bir şekilde bir ağacın yanında duran bir ev ve onun yanında duran bir insan çizmekten çok daha komplike bir olay, bu nedenle hafife alınmaması gerekiyor. Çalışmanın ilk aşamasında(sözsüz veya yaratıcı kısım da deniyor) testi yapan kişiden bu üç şeyi çizmesi istenir. Uzman kişi, testi çözen kişiye çizimlerini mümkün olduğunca doğal yapmasını ve çizimleri sonucu ortaya çıkacak sonuçları ve bağlamı düşünmemesini önerir.

Kişi çizimleri yaparken, uzman kişi de bu zaman diliminde kişinin hareketlerine, tercih ettiği kelimelere ve vücut diline odaklanıp gözlemlerde bulunur. Kişi gerginlik, öfke, mutluluk ve benzeri duygu gösterimlerinde bulunabilir. İlk aşamada kişi çizimini bitirdiğinde, ikinci aşama olan, kişinin üç farklı zaman (geçmiş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman) kullanarak bir hikaye anlattığı aşamaya geçilir.

EAİ testi sırasında uygulanabilecek bir başka seçenek de uzman kişinin testi uygulayan kişiye uzmanlar tarafından önceden hazırlanmış bir takım sorular sormasıdır. Bu seçenek, kendini ifade etmekte güçlük çeken kişileri teşvik etmek için veya bir hikaye oluşturmakta zorlanan çocuklar söz konusu olduğunda uygulanabilir.

EAİ testi ne zaman, nasıl ve neden yapılmalı?

Ev, Ağaç, İnsan testi 8 yaşından büyük kişilere uygun olarak tasarlanmıştır. Bir başka deyişle, 8 yaşından büyük olduğu sürece bir insanın ev, ağaç ve insan çizimleri psikolojik olarak yorumlanmaya müsaittir. İlk bakışta bir yetişkinin bir uzmana gidip seansın ortasında bir resim çizmesi talebinde bulunulması tuhaf gibi görünebilir, fakat testten elde edilecek sonuçlar da bir o kadar ilginç olmaktadır.

Testten tam anlamıyla verim alabilmek için testi yapan kişinin kendini rahat hissedebileceği, dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak olan sakin bir ortamda bulunması tavsiye edilir. Bu açıdan bakıldığında bir ofis kişinin rahat edebilmesi ve mahremiyetin korunması için ideal bir ortam olacaktır. Aynı zamanda bu ortamın testi yapmak için gerekli olan materyallere sahip olması(kağıt, çeşitli kalemler, bir silgi vb.) gerekmektedir.

Test esnasında kişinin çizdiği şeyleri silmesi serbesttir, fakat bu bile uzman tarafından gözlenilip değerlendirmeye tabii tutulur: kişinin çizimini güzelleştirmek adına sileceği bir çizgiyle çizimi bitirdikten sonra hepsini silmeye karar vermesi aynı şey değildir ve bu uzman kişi tarafından göz önünde bulundurulmaktadır.

EAİ Kişilik Testinin süresi yarım saat ve bir saat arasında değişiklik göstermektedir, bu süre testi yapan kişinin resimleri çizerken ve hikayeyi anlatırken ne kadar zaman kullanacağına göre belirlenir. Ve tabi ki, kişinin hareketleri sonucu uzman kişinin testi çözen kişiye yöneltme gereği duyacağı soruların sayısı ve bu sürecin uzunluğu da testin uzunluğunu etkilemektedir.

EAİ testinin amacı nedir?

Bu testin arkasında yatan mantık aslında oldukça basit. Test temel olarak bir insanın çizeceği şeylerin kendi istek ve arzularını geçmiş, şimdi veya gelecekte olup olmadığına bakmaksızın pek çok duyguyu ifade edebileceği fikrine dayanmaktadır.  Her bir çizim bir başka şeye işaret etmektedir: kişinin çizeceği ev resmi onun ailesiyle olan ilişkisine dair fikir vermektedir, ağaç kişinin kendine dair sahip olduğu bilinçaltının en derinlerinde yatan fikirlerine işaret etmektedir ve çizeceği insan resmi yine kendine dair sahip olduğu fikir ve aynı zamanda bilinç ve savunma mekanizmaları hakkında fikir vermektedir.

Aynı zamanda her bir objenin sayfada bulunduğu yer de incelemeye alınmaktadır. Bir örnek verilecek olursa, kişi yaptığı çizimi sayfanın tepesine çok yakın bir noktada çizdiyse bu çizim kişinin hayallerine ve hayal gücüne, eğer sayfanın altına yakın çizildiyse kişinin gerçek hayatına dair bir fikir vermektedir. Çizimin sayfanın sağına doğru yapılmış oluşu gelecekle ilişkilendirilir, eğer çizim solda tercih edildiyse de geçmişle alakalı olduğu düşünülmektedir.

Uzmanlar bunların yanı sıra her bir çizimin boyutunu, kalem darbelerinin ne sertlikte yapıldığını (kişinin güçlülüğüne veya zayıflığına yorulur) ve çizimin ne kadar belirgin yapıldığını da göz önünde bulundururlar. Ayrıca evin, ağacın ve insanın her bir parçasının da ayrı ayrı farklı anlamlara gelebildiği gerçeği de oldukça enteresandır.

Size testi yaparken hile yapmamanız için tüm bu küçük detayları vermeyeceğiz, fakat aklınızda bir fikir oluşması adına şunları diyebiliriz ki: kişinin çizeceği evin çatısı spiritüelliği ve entellektüelliği, ağacın gövdesi kişinin hayatını idame ettirmesi için ihtiyaç duyduğu şeyleri ve çizeceği insanın elleri de kişinin duygularını temsil etmektedir.

Tüm projektif testlerde olduğu gibi, elde ettiğiniz bilgilerin kalitesi, resmin çizilişi ve öykünün anlatılmasına yönelik tutumunuza bağlıdır ve uzmanın, çizimin alakalı ve alakasız parçaları arasında ayrım yapabilme kabiliyetine de dayanmaktadır.