Esenlik ve Onu Etkileyen Faktörler

Esenlik karmaşık bir ekosistemdir. “Ekosistem” derken hislerimizi eşzamanlı bir biçimde çalışarak onları etkileyen birkaç faktörden bahsediyoruz. Her birinin farklı etki ve yoğunluğu vardır. Bu çok sık karşılaştığınız bir terimdir fakat “esenlik” kelimesinin her zaman ne demek olduğunu tam olarak bilemeyiz. Dolayısıyla ona nasıl ulaşacağımızı bilemememiz de akla yatkındır!

Genellikle altı faktörden oluşur. Bunlar: duygusal, entelektüel, mesleki, fiziksel, sosyal ve manevi yönlerdir. Bu faktörlerin her biri, yaşadıkları değişimlere bağlı olarak hayatlarımızı iyileştirebilir veya kötüleştirebilir, bu yüzden de esenliğimiz için oldukça önemlilerdir.

Farkına varmasak bile bu faktörler, veya değişkenler, hayatımızda rol alır. Dikkatli olmalıyız çünkü esenliğimizin bunlardan sadece biri veya ikisine dayandığını düşünebiliriz. Bu bir ya da iki faktör bizi endişelendiren veya mutlu eden faktörler olabilir. Fakat her birinin birlikte çalıştığının da farkına varmalıyız. Birlikte, hayatlarımızı zengin veya yoksul hale getirebilirler. Haydi her birini detaylıca inceleyelim.

“Mutlu olmak neye ihtiyacınız olduğunu veya neyi aradığınızı bilmektir.”

– Alan Cohen

Esenlik ve duygusal yönü

Bu faktör duygularınız ve hisleriniz tanıyıp onları kabul etmenizle ilgilidir. Kendinizle ilgili tutarlı bir biçimde mantık yürütme yeteneğiniz ve kendi güçleriniz ile sınırlarınızın farkında olmanızı içerir.

Duygusal esenlik duygularınızı ifade etme ve başkalarının duygularını anlayabilme yeteneğidir. Ayrıca kendinizi doğru bir biçimde değerlendirme yeteneğinizdir. Buna ek olarak kararlılık ve proaktiflik olarak da ifade edilebilir.

Entelektüel yönü

Entelektüel faktör yaratıcı zihinsel eylemlerde bulunabilme yeteneğiyle bağlantılıdır. Öğrendiğimiz şeyleri ve deneyimlerimizi problem çözmek için nasıl kullandığımızdır, bu hem gündelik sorunlar hem de etki alanı daha geniş sorunlar için geçerlidir. Ayrıca tutarsızlıkları tespit edebilme ve onlarla başetme yeteneğini de içerir.

Öğrenme merakı ve isteğine sahipken entelektüel esenlik yaşarız. Problemleri çözmenin yeni yöntemlerini araştırırız. Bu yön farklı entelektüel bakış açılarını araştırmak ve değerlendirmeyi de kapsar.

Mesleki faktör

Mesleki esenlik yaptığımız iş aracılığıyla tatmin aldığımız zamandır. İşe yönelik iyi bir tavırdır ve ilgi alanlarımızla uyuşan işler bulma yeteneğidir. Mesleki esenlik işimizde veya her gün yaptığımız şeylerde yeni yetenekler geliştirdiğimizde ortaya çıkar. Mesleği kişisel değerlerle ve gelişme isteğiyle de ilişkilendiririz.

Fiziksel esenlik

Fiziksel faktör sağlık ve görünümümüzle ilgilidir. Buna ulaşabilmek için beslenme ve egzersiz ihtiyaçlarımızı karşılamalıyız, iyi alışkanlıklarımızı geliştirip kötü alışkanlıklarımızdan kurtulmalıyız. Fiziksel esenlik bedeninizle ilgilenmek ve ona iyi bakmaktır. Buna sahipseniz, kişisel hijyeninize dikkat ediyor ve görünüşünüze önem veriyorsunuz demektir. Günlük eylemleriniz kendinizi korumak üzerine odaklandıysa fiziksel olarak iyi olduğunuz anlamına gelir.

Sosyal faktör

Sosyal esenlik dengeli sosyal çevreler yaratabilme yeteneğiyle ilgilidir. Bu, insanlarla yapıcı bir biçimde bağ kurabilmeyi içerir. Ayrıca bize zarar veren her tipte ilişkiyi de sonlandırmayı içerir.

Sosyal esenlik, karşılıklı yardım ve anlayış temelli sağlam ve dengeli destek ağlarından geçer. Saygı da “sosyal manada iyi” olmanın iyi bir ifadesidir. Aynı şekilde etrafımızdaki insanlarla aramıza sınırlar çizme yeteneğini de içerir.

Manevi esenlik

Manevi faktör hayata verdiğimiz önem ve ehemmiyet ile alakalıdır. Kendi hayatlarımıza verdiğimiz anlam ile yakından ilişkilidir. Maneviyat, hayatınızda olan şeylere uzun vadeli bir bakış açısı kazandığınızda ortaya çıkar. Bir dizi değer sahibi olduğunuzda ve bunlarda tutarlı olduğunuzda ortaya çıkar.

Evrensel değerlerle kendinizi özdeşleştirme ve bu değerleri sürdürme yeteneğini ifade eder. Farklı amaçlar uğruna savaşma ve aktif olarak bunlara katılma isteği manevi esenliğin bir parçasıdır. Kendi manevi esenliğimizin diğer faktörlerin toplamı olduğunu söyleyebiliriz.

Esenlik çok yönlüdür

Gördüğünüz üzere, esenlik birçok farklı yönü kapsayan bir kelimedir. Daha önce de söylediğimiz gibi söz konusu tüm faktörler kalıcı bir biçimde rol oynar. Bazen sadece birine karşı duyarlı olduğumuz için bir başkasını gözden kaçırırız.

İnsanların çok yönlü olduğunu hatırlamak her zaman önemlidir. Bu yüzden böylesine karmaşık bir alandır. Onu oluşturan hiçbir yönü gözden kaçırmamaya çalışın. Hepsi birbiriyle bağlantılıdır, dolayısıyla birinde eksikseniz iyi durumda olan diğer yönler onu uyandırarak dengeleyebilir.