Duygularınızla Etkili Biçimde Başa Çıkmak
Duygular, düşünceler ve fiziksel hisler arasındaki etkileşimdir. Duygular, pek çok kişide korkuya yol açar çünkü onlarla nasıl başa çıkacaklarını bilmezler ve alternatif stratejileri seçerler. Sorunla yüzleşmemek için dikkatlerini başka bir şeye vermek gibi.
Duygular değerlidir ve daima karşılığında bir şey sunarlar ama bu faydaları ancak duygularımızla etkili biçimde yüzleşebildiğimizde görürüz. Duygularımız sayesinde kendimiz ve ihtiyaçlarımız hakkında çok şey öğrenebiliriz. Başkalarıyla bağlantı kurup daha büyük hedefleri başarmamıza yardımcı olur. Bunun karşılığında, bağışıklık sistemimiz sağlık kazanır, sık hasta olmayız ve çok daha sağlıklı ilişkiler kurabiliriz.
Duygularınızı teşhis etmek
Duygularınızı teşhis edebilmek için yapmanız gereken ilk şey, ne hissettiğinizi anlamak ve dört temel duygu arasında seçim yapmaktır: öfke,üzüntü, mutluluk ve endişe.
Gelecek ve yolunda gitmeyecek her şey hakkında düşünüyorsanız ve kalp atış hızınızda artış, kaslarınızın gerginleşmesi ve çenenizde sıkışma gibi fiziksel hisler duyuyorsanız, neden korktuğunuzu kendinize sorabilirsiniz. Doğrudan endişeyle alakalı bir duygudur bu.
Geçmiş hakkında negatif düşüncelere kapıldığınızda ve genel olarak bir yorgunluk ve bitkinlik duygusu yaşıyor, ağlayacak gibi oluyorsanız, neyi kaybettiğinizi sormalısınız kendinize. Bu, üzüntüyle ilgili bir duygudur.
Kendiniz ya da saldırılan değerleriniz hakkında düşünürken kalp atışınızın hızlanması, bedeninizin katılaşması gibi fiziksel duygular yaşıyorsanız, hangi değerlerinizin saldırıya uğradığını sorun kendinize. Bu, öfkeyle ilgili bir duygudur.
Düşünceleriniz ne kadar ilerlediğinize yoğunlaştığında ve sakinlik ve hatta mutluluk ve gülme hisleriyle dolduğunuzda, ne kazandığınızı sorun. Bu, doğrudan mutlulukla ilgili bir duygudur.
Duygularınızla başa çıkmak
Bütün duygularınızı ve başkalarının duygularını tanıyıp anladığınızda şu hususları dikkate almalısınız. Böylece duygularınızla daha iyi başa çıkabilirsiniz:
- Duyguların kökenini bulup anlamaya çalışın, bu sizin ya da başkalarının duyguları olabilir.
- Kendi duygularınız ve diğer kişinin duyguları hakkında konuşun. Onları yadsımaya ya da kınamaya çalışmayın ve o an ne hissettiğiniz konusunda açık olun.
- Duygularınızı çatışmacı olmayan bir şekilde ifade edin. Etkili bir iletişim şekli kullanın ve ”Beni sinirlendirdin çünkü …” demek yerine ”Sinirlendim çünkü …” gibi cümleler kullanın. Kimseyi suçlamadan duygularınızı ifade edin çünkü ikinci bir ifade seçtiğinizde suçu başkasına yükleyerek cevabınızı savunmacı ve düşman bir tavırla vermiş olursunuz.
- Diğer kişinin duygularının geçerliliğini tanıyın çünkü bu duygular da sizinki kadar gerçek ve geçerlidir. Ayrıca daha sonra meselenin kökenine inebilmek için kendinizi bu duygulardan kurtarmanın harika bir yoludur.
- Duygusal patlamalara tepki vermeyin ve kendi duygularınızı kontrol etmeye çalışın. Diğer kişinin duygularının gücünü dinlemeli ve anlamalısınız ama kendi duygularınıza duygusal bir şekilde tepki göstermeyin çünkü duyguların tırmanması ve dolayısıyla başka bir sorunla yüzleşmek zorunda kalmanız muhtemeldir.
- Sakin kalmaya kalın ve gerekirse sakinleşebilmek için geçici olarak odadan ayrılın ve otomatik bir şekilde tepki verip sorunu daha kötü hâle getirmek yerine etkili bir cevap hazırlayın.
- Sembolik jestler kullanın. Özür dilemek ve el sıkışmak gibi. Bunların saygı ifade etme ve olumsuz duyguları saf dışı etmede çok faydalı olabileceğini görün.
- Aşırı duygusal çatışmalarda diyalog süreçleri gibi doğrudan duygularla ilgili çözüm mekanizmalarını seçin.