Dürtüsel Davranma Fobisi Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?
Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González
Dürtüsel davranmaktan korkmak kişinin bir dürtü yüzünden kontrolü kaybetme, kendine ve başkalarına zarar verme korkusudur. Bazıları bu fobiyi Obsesif Kompülsif Bozukluk sınıfına sokar çünkü bu zihni ele geçiren yersiz bir düşüncedir.
Sonunda, istilacı düşüncenin sizi hissettirdiği kaygının azaltılması için bir tür eylem veya düşünce (zorlama) oluşturmanıza neden olur. Şimdi size nasıl tanımlayacağınızı ve nasıl tedavi edeceğinizi anlatacağız.
Dürtüsel davranma fobisi olduğunu nasıl belirlersiniz?
Profesyonel bir bakış açısıyla, dürtüsel eylemlerde bulunmanın fobisi bir çeşit OKB’dir. Biz ister bunu bir OKB kabul edelim ister etmeyelim, aşırı derecede dürtüsel davranmaktan korkmak anlamına gelir.
Bu bozukluğun ana klinik özellikleri şunlardır:
- Aklımız kontrolü kaybetmekle ilgili düşüncelerle dolar.
- Bu düşüncelerin içeriği kendinize veya başkalarına yönelik şiddet olacağıdır.
- Böyle fikirlere sahip olma korkusu da vardır.
- Bu düşüncelerin gerçekleşmesine engel olacak davranışlarda bulunmak.
En yaygın dürtüler nelerdir?
Bir uzmana görünüp dürtüsel eylemlerde bulunma fobisi teşhisi konan kişiler kendilerini en çok korkturan düşünceleri şöyle tanımlıyor: sevdiklerine zarar vermek, bir balkondan atlamak, otoyolda dolaşmak ya da bir trenin önüne atlamak gibi. Tüm bu vakalarda, hastanın bir çeşit düşünce eylemi füzyonu vardır.
Dürtüsel eylemde bulunma fobisinin islediği yol şudur:
- Öncelikle kişi kendini bir dürtü yüzünden zor duruma soktuğu düşüncesine kapılır ve bunu hayal eder. Olayın korkunçluğunu hayal eder.
- Bu düşünceleri yok etmek için psikolojik yollara başvurur. Düşüncelere yoğunlaşmak doğru bir strateji olmadığından endişe daha da artar ve bu fikirler daha da güçlenir.
- Ne düşüneceklerini kontrol edemediklerinden kontrolü kaybedecekleri düşüncesi daha da güçlenir. Bu da duygularını ve korkularını öncekinden de fazla yoğunlaştırır.
Dürtüsellik fobisiyle ilgi bir uzmana danışanlar en büyük korkularının sevdikleri birine zarar vermek olduğunu söylüyorlar.
Dürtüsel eylemlerde bulunma fobisinin en yaygın sonuçları
Herhangi bir OKB veya fobi (eğer korktukları her gün varsa), bir kişinin yaşam kalitesinde büyük bir azalmaya yol açacaktır. Bu, korkularını kontrol etmek ve onları endişelendiren durumlardan kaçınmak için çok çalıştıkları için olur. Bu yüzden biraz farketmeden, kendi kişisel yaşamlarının bir kısmını atıp sonunda korkularını kontrol etmeye çalışan çok fazla enerji harcıyorlar.
Bir diğeri de kendi kendine düşman olmak. Bu egodistonik bir bozukluk olduğundan düşünceleri kontrol etme konusundaki isteğiniz hayli yüksektir (egodistoniklik düşündüğünüz ve istediğiniz arasında fark varsa ortaya çıkar) ki bu da kişinin kendisiyle savaşıyormuş gibi hissetmesine neden olur.
Yani, saplantı ve korku kişinin dikkatini ele geçirecektir. Ama bunun dışarıdan geldiğini sanan kişi kontrol edebileceğini sanır. Yapamadıklarında ise takıntıya bunun neden olduğunu düşünürler. Bu yüzden akıllarına karşı da savaşıyorlar. Bu iç mücadele devam ettiği sürece kişi depresyon ve anksiyeteyle de mücadele etmek zorunda kalabilir.
Dürtüsel eylemlerde bulunma fobisine karşı etkili tedaviler nelerdir?
Dürtüsel eylemleri gerçekleştirme fobisi, takıntı ne olursa olsun – ister kendinize ister başkalarına zarar vermekle ilgili olsun- her zaman psikolojik olacaktır. Ancak bir hastanın aşırı endişesi varsa, terapi ve reçeteli ilaçlar genellikle uygundur. Genel olarak, terapi tedavisi OKB ile benzerdir.
Her zaman psikolojik tedavi yardımı alınmak zorundadır, çünkü psikologlar gereken eğitim ve deneyime sahip tek kişilerdir. Tedavi şunları içerecektir:
- Bu sorunun nasıl belirdiği ve nasıl etkilediğini anlamak.
- Bu bozukluk için yapılan girişimlerin nasıl ve neden sonuçsuz kaldığını bulmak.
- İşe yarayan girişimleri geliştirmek.
- Zihnin ve hastalığın nasıl işlediğini anlamak.
- Düşüncelerden sıyrılmak. Elde olmayan bir şey hakkında düşünmeyi bırakmak ve böylece gerçekleşmesine engel olmak.
- Rafa kaldırılan değerli alışkanlıklara geri dönmek.
- Tekrarları önlemek ve öğrenilen psikolojik araçları kullanmak.
Psikolojik tedavi
Son olarak, dürtüsel eylemlerde bulunma fobisini tedavi etmek için farklı psikolojik yaklaşımlar olsa da bunların arkasındaki araştırmaların bilişsel-davranışsal stratejileri olduğu söylenebilir.
Son olarak, dürtüsel eylemlerde bulunmanın fobisini tedavi etmek için farklı psikolojik yaklaşımlar olsa da bunların arkasındaki araştırmaların bilişsel-davranışsal stratejileri olduğu söylenebilir.
Dürtüsel eylemlerde bulunma fobisi olan birini görürseniz bunun psikolojik bir sorun olduğunu unutmayın. Ne kadar erken teşhis edilirse o kadar hızlı yardım alınır. Psikologlar en büyük müttefiklerinizdir! Öyleyse pes etmeyi aklınızdan geçirmeyin ve eğer gerekirse bir uzmandan yardım alın.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bonet, J. (2001). Tratamientos psicológicos eficaces para las fobias específicas. Psicothema, 13(3), 447-452.
- Rabinovich, D. S. (1989). Una clínica de la pulsión: las impulsiones (Vol. 2). Ediciones Manantial.
- Vellosillo, P. S., & Vicario, A. F. C. (2015). Trastorno obsesivo compulsivo. Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado, 11(84), 5008-5014.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.