Dijital Bunama ve Önlemenin 5 Anahtarı
Alman psikiyatrist Manfred Spitzer’dan bahsetmeden dijital bunama hakkında konuşmak imkansızdır. Çalışmaları sayesinde artık dijital bunamanın, yeni teknolojilerin kötüye kullanımı nedeniyle bilişsel yeteneklerimizin azalması anlamına geldiğini biliyoruz. Bu tür bunama yaşa bağlı bunamaya benzer.
Yirmi yıl önce, bu tür bir araştırma saçma olarak değerlendirilirdi. İnsanlar teknoloji tarafından hükmedilmeye nasıl izin verebilir? İnsanlar, akıl yürütme ve inovasyon kapasitesine sahip bir sosyal hayvanın asla bu kadar düşmeyeceğini düşünüyordu. Ancak, teknolojiyi kötüye kullanmamızın, yeni görmeye başladığımız sonuçları vardır. Aslında, en genç nesil, kısa süreli hafıza sorunlarından dolayı acı çekmeye daha yatkındır.
Spitzer, yeni teknolojilerin kötüye kullanımının bilişsel performansı ve belleği azalttığını savunuyor. Dahası, beynin neredeyse bir kas gibi çalıştığını vurguluyor. Eğer kullanırsanız, güçlenir. Kullanmazsanız, körelir. Bu yüzden zihninizi uyarmak ve ona egzersiz yaptırmak çok önemlidir.
Teknolojiye bağımlılık dijital bunama veya azalan bilişsel yeteneklere neden olur.
Dijital bunama nasıl önlenir?
Aşırı bağlantılı bir dünyada yaşıyoruz. Küçük çocuklar her zaman akıllı telefon ve bilgisayar kullanır. Akıllarındaki bütün şüpheler ve soruları, kendi başlarına düşünerek bulmak için çaba sarf etmeden hemen Google’larlar. Bu nedenle dijital bunama artıyor. Peki bu konuda ne yapabiliriz?
Zaman kısıtlamaları belirleyin
Telefonunuzu kullanmak için belirli bir süre ayırın. İş için ihtiyacınız varsa, zamanınızı ayırmaya çalışın (ki bu da çok önemlidir). Örneğin, akşam yemeğinden hemen sonra veya bekleyen tüm görevlerinizi tamamladıktan sonra telefonunuzu kullanmaya ara vermeye çalışın.
Aileniz, arkadaşlarınız veya partnerinizle vakit geçirmeyi unutmayın. Sosyal ağlarda daha fazla zaman geçirmek için onlarla geçireceğiniz zamandan asla tasarruf etmeyin. Bu onları kontrol edemeyeceğiniz anlamına gelmez. Sadece onları ölçülü olarak kullandığınızdan emin olun. Her şey dengeden ibarettir.
“Teknoloji hiçbir şey değildir. Önemli olan ise insanlara, onların yeterince iyi ve akıllı oldukları konusunda güvenmenizdir ve onlara gerekli malzemeleri verdiğinizde onlarla harika işler çıkaracaklarına inanmanızdır.”
– Steve Jobs
Bir hobi bulun
Bir enstrüman çalmayı öğrenin, İspanyolca kursuna yazılın veya spor salonuna gidin. Dijital dünyayı unutmanıza yardımcı olacak sağlıklı bir eğlence bulun. Mümkünse, düşünmenizi ve analitik becerilerinizi kullanmanızı sağlayan bir hobi bulun.
Bilgisayarınızdaki “beyin jimnastiği” oyunlarını kullanmak sayılmaz! Gerçek dünyaya ve kalem kağıtla yapabileceğiniz alıştırmalara odaklanın. Ailenizi ve arkadaşlarınızı bir araya getirin ve onlarla güzel bir akşam geçirin.
Dışarı çıkın
Dışarı çıkın ve doğanın tadını çıkarın. Her mevsimin sunabileceği harika bir şey olduğundan, soğuk veya yağmurlu olması önemli değildir. Şehirde yaşıyorsanız, yürüyüş ve koşu parkurları bulunan yüzlerce park alanı bulabilirsiniz. Bunu yapmak ciğerleriniz için harikadır, ama daha da önemlisi, zihniniz için iyidir.
İlk başta yapmak istemeyebilirsiniz ama alışkanlık edinmeye çalışın. Azar azar, bedeniniz ve beyniniz buna alışacak ve hava iyi de olsa kötü de olsa dışarıya çıkmayı dört gözle bekleyeceksiniz.
Kendinizi düşünmeye zorlayın
Bir dahaki sefere kolay yolu tercih etmek isterseniz kendinizi durdurun. Kendinize internet olmasaydı ne yapardınız diye sorun. Bazı cihazları kullanmanın birçok alternatifi olduğunu fark edeceksiniz.
İç gözlem yapın ve düşünün. Çevrimiçi bir biçimde araştırmadan bir cevap bulmak mümkün mü? Arada bir kitap okumak daha iyi olmaz mıydı? Beynininizin paslanmasına izin vermeyin! Ortalama yaşam süresi her zaman artar. Dolayısıyla beynimizi mümkün olduğunca aktif tutmamız gerekir.
Televizyon programları yerine kitapları tercih edin
Televizyon izlemek eğlenceli bir hobidir, ancak tek aktiviteniz olmamalı. Kaçmak ve kendinizi hikayelere kaptırmak istiyorsanız, bir kitap almayı deneyin. Gözleriniz ve hayal gücünüz için daha faydalıdır.
Edebiyat yaratıcılığınızı artırmanıza yardımcı olur. Sonuç olarak, beyninizin çoğunlukla etkin olmayan bir kısmını geliştirirsiniz. İçinizdeki çocuğun gelişmesine izin vermek her zaman mükemmel bir seçenektir.
Dijital bunama her geçen gün daha fazla insanı etkileyen bir sorundur. Mücadele etmesi kolaydır fakat size de sorumluluk düşer. Kime sorarsanız sorun, zor bir iş gününden sonra tek yapmak istediklerinin kendilerini kanepeye atmak ve telefonlarıyla oynamak veya bir film izlemek olduğunu söyleyecektir.
Yeni teknolojilerin rutin kullanımı tehlikeli olabilir. Günde en az bir saatinizi dışarıda geçirmeyi deneyin. Beyniniz ve vücudunuz bunun için size teşekkür edecek. Unutmayın, teknoloji kullanımınızı sınırlandırmanız, eğer siz istemiyorsanız sizi diğer insanlardan izole etmeyecektir. Ne de olsa, gerçek hayat dijital olandan çok daha ilginçtir.