Depresyonda Olumsuz Duygusallık

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Depresyonda yaşanan olumsuz duygusallık, suçluluk, öfke, huzursuzluk ve üzüntü dolu kara bir bulut gibidir. Hasta, bir çıkış yolu olmadığını hisseder. Aslında, tamamen kayboldukları ve aylarca duygudurum bozukluklarına gömüldükleri yorucu bir umutsuzluk duygusudur.

Olumsuz duygusallık sadece olumsuzluk ve huzursuzluk duygularına atıfta bulunmaz. Aynı zamanda “hiçbir şey hissetmemek” anlamına da gelir. Hasta, zevk, ilgi veya motivasyon hissedememe durumu olan anhedoni yaşar.

Depresyon en karmaşık psikolojik rahatsızlıklardan biridir. Sadece üzgün hissetmek ve yataktan çıkmak istememek değildir. Aslında depresyondan muzdarip olanlar kendilerinden nefret ederler. Ayrıca suçluluk ve mutlak umutsuzluk duyguları yaşarlar.

Depresyonda olumsuz duygusallık

Majör depresyon en sık görülen psikolojik rahatsızlıklardan biridir. Bununla birlikte, birçok insanın hala depresyonun sadece üzüntü anlamına geldiğini varsayması oldukça endişe vericidir. Örneğin, kişi işe gitmek istemiyorsa veya partneriyle sürekli tartışıyorsa, bunun sadece yaşadıkları kötü bir dönem ya da işle ilgili basit bir stres olmadığını fark etmeyebilir.

Depresyondaki olumsuz duygusallık, zihni gerçekliği zararlı bir şekilde aramaya ve işlemeye yönlendiren psikolojik bir filtre gibidir. Ayrıca, harici bir kontrol odağı gibi diğer faktörler de rol oynar. Bu, birisinin hiçbir şeyi kontrol edemediğini düşündüğü zamandır. Ayrıca yinelenen olumsuz düşünceler ve son derece düşük benlik saygısı yaşarlar.

Watson ve Tellegen, olumsuz duygusallık modelini ilk olarak 1980’lerde önerdi. Çalışmaları, bunun üç faktör tarafından açıklandığını öne sürdü: Negatif değerlik etkisi, anhedoni ve fizyolojik değişiklikler.

Olumsuz değerlik duyguları, yalnızca gerçekliği işleme biçiminizi değil, aynı zamanda görme ve hissetme biçiminizi de kontrol eder.

Suçluluk ve öfke depresyon hapishanesini inşa eder

Bu ilginç bir gerçektir. Fiziksel ve psikolojik istismarın hakim olduğu bir ilişki yaşayanların depresif bozukluk geliştirme riskinin daha yüksek olduğunu biliyoruz.

Negatif duygusallık teorisi, yalnızca üzüntü veya umutsuzluğun depresyona yol açmadığını göstermektedir. Öfke ve suçluluk da buna yol açabilir.

Balear Adaları Üniversitesinin psikoloji bölümü tarafından yapılan araştırmalar bu gerçeği doğrulamaktadır. Aile içi istismar mağduru kadınların bu duygular üzerinde çalışması gerektiğini buldular. Bu mağdurlar, bir yandan ilişkiyi daha erken bitirmedikleri için kendilerini suçlu hissederler, öte yandan yaşadıkları her şeye kızgındırlar.

Depresyonda ve iç gözlemde olumsuz duygusallık

Yukarıda bahsettiğimiz gibi, depresyonun bir özelliği de çaresizliktir. Depresyonu olan kişiler çevreleri üzerinde kontrol eksikliği hissederler ve ne yaparlarsa yapsınlar hiçbir şeyin değişmediği hissine kapılırlar. Ayrıca, iç gözlem, depresyondaki olumsuz duygusallığın eşit derecede etkili bir faktörüdür.

İç gözlem, aşağıdaki süreçleri ifade eder:

• Yalnızlık duyguları: Hasta, kimsenin neler yaşadığını anlamadığını hisseder.
• İşe yaramazlık: Kimseye fayda sağlamadığını düşünür.
• Sürekli sinirlilik: Her şey hastayı rahatsız eder veya kızdırır.
• Umutsuzluk: Bu, depresyonun ebedi nakaratıdır. Hasta, yarının daha iyi olmayacağını ve sorunlarına bir çözüm bulunmadığını düşünür.

Anhedoni

Negatif duygusallıktan mustarip kişiler, anlık gerçekliklerini hissetmez, tepki göstermez veya bağlantı kurmazlar. Bunlar katatonik durumlar değildir. Bunun yerine, kişi günlük yaşamın bir parçasını hissetmeyi bırakır.

Anhedoni, apati ve abuli, insanların hiçbir zevk, coşku veya motivasyon yaşamadığı bu gerçekleri tanımlar. Ayrıca, karar veremezler veya çevrelerine tepki veremezler.

Depresyonun üzüntüden başka bir şey olmadığını asla düşünmemelisiniz. Aslında, farklı insanlarda farklı şekillerde kendini gösteren çok faktörlü bir bozukluktur.

Bu nedenle, ilaçlara yanıt vermeyen bu sürekli ajitasyon veya psikosomatik hastalıkların duygusal yönlerine odaklanmak esastır.

Federico García Lorca’nın dediği gibi, en korkunç duygu ölü umuttur. Bu nedenle, bu yazıda bahsettiğimiz belirtilerden herhangi birini yaşadığınızı düşünüyorsanız, profesyonel yardım istemekten çekinmeyin.