Coraline: Kusurları Sevmeyi Öğrenmek
Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González
Animasyon filmleri düşündüğümüzde çocuklar aklımıza gelir. Fakat bazı durumlarda animasyon filmler yetişkin izleyicilerin de gönlünü çeler. Coraline (2009) buna mükemmel bir örnektir.
Filmin tamamı çocuklar için olmayabilir fakat onun büyüsünü anlayabilecek olgunluktaki çocuklara yönelik bir filmdir.
Hem esrarengiz konusu hem de estetiği bu filmi neredeyse fazla korkunç olan oldukça karmaşık bir hikaye haline getirmektedir. Film stop motion tekniğiyle çekilmiştir, bu da bize The Nightmare Before Christmas ve Corpse Bride gibi Tim Burton filmlerini hatırlatmaktadır. Birçok insan bu filmin yönetmenliğini Tim Burton’ın yaptığını düşünse de aslında onun bu filmle hiçbir ilgisi olmamıştır.
Coraline: Bir stop motion şaheseri
Burton-vari ve gotik, garip estetiği rastgele bir biçimde tasarlanmamıştır. Bu filmi gördüğümüzde diğer Burton filmlerini düşünmemiz şans eseri değildir. Coraline‘in yönetmeni Henry Selick, Tim Burton ile uzun bir süre çalışmıştır. Hatta The Nightmare Before Christmas‘ın yönetmeni Burton değil Selick’tir.
The Nightmare Before Christmas filminin ana fikrinin Burton’ın yazdığı bir şiirden geldiği doğrudur. Fakat filmin yönetmenliğini Selick, yapımcılığını Burton yapmıştır. Bu nedenle her iki yönetmen de birbirlerini etkilemiş ve oldukça özel, garip bir stop motion stili ortaya çıkmıştır.
Coraline çocukça hayallerimize adanmış bir görsel armağandır. Bu hikaye, en büyük korkularıyla yüzleşmek için tuhaf maceralar yaşayan ve sonucunda bir olgunluk ve bilgeliğe ulaşan kızlar hakkındaki The Wizard of Oz veya Alice in Wonderland‘i anımsatmaktadır.
Öteki Dünya
Coraline’in ebeveynleri işlerine kendilerini kaptırmış ve çocuklarına vakit ayıramayan insanlardır. O, etrafındaki her şeyi çok sıkıcı bulur. Alice gibi gittikçe karanlıklaşan yeni gizli bir dünya keşfedecektir.
Yakın zamanda ebeveynleriyle birlikte şehrin uzağında eski bir eve taşınır. Hiçbir arkadaşı yoktur. Kendi evinde sıkılır ve kendini yalnız hisseder. Orası dışında herhangi bir yerde olmayı hayal eder. Ebeveynlerinin ise, bir bahçecilik kataloğu üzerine çalışıyor olmalarına rağmen oldukça dağınık bir bahçeleri vardır. O kadar çok işleri vardır ki eski evlerinde tadilat yapamazlar bu da evin oldukça konforsuz olmasına neden olur.
Fare eğiten bir Rus akrobat olan Bay Robinsky komşularından biridir. Coraline ayrıca köpeklerle ilgili takıntısı olan Bayan Spink ve Bayan Forcible isimli iki garip aktrisle de tanışır. Son olarak Coraline ile yaşıt olan Wybie vardır, o da ev sahibinin erkek torunudur. Wybie Coraline’e aynı ona benzeyen korkunç bir oyuncak bebek hediye etmeye karar verir.
Coraline’in hiç hazzetmediği bu eksantrik karakterler haricinde Wybie’nin baktığı kara bir kedi vardır, bu kedinin sonradan sadece basit bir kedi olmadığı ortaya çıkacaktır.
Mükemmeliyet her zaman göründüğü gibi değildir
Bir gece, fareler Coraline’i oldukça sıradışı bir şeye götürür: hayatının geliştirilmiş bir versiyonu gibi görünen bir yere doğru açılan gizli bir kapı.
Bu “Öteki Dünya”da, Coraline evinin bir kopyasını görür. Fakat bu ev çok daha renklidir ve güzel bir bahçesi vardır. Ebeveynleri de daha ilgilidir. Yemeklerin kalitesinden komşulara, bu kapının ardındaki her şey daha iyi gibi görünür. Bu yeni gerçeklikte herkesin bir ötekisi vardır, kendilerinin tam anlamıyla birer kopyası vardır fakat sadece göz yerine düğmeler vardır. Coraline ve kedi dışında herkesin bir ötekisi vardır.
Coraline bunu çok umursamıyormuş gibi görünür, çünkü hayatı artık sonunda mükemmeldir. Dikkatimizi çeken karakterlerden biri de Wybie veya “Ötek Wybie”dir. Coraline’in “Öteki Annesi” onu konuşamadığı için Coraline’e arkadaşlık etmesi için mükemmel bir arkadaşa dönüştürmüştür. Fakat bu Wybie oldukça açıklayıcı bir karakterdir ve “Öteki Anne”den korkuyormuş gibi görünmektedir.
“Öteki Dünya”da kedi hala aynıdır. Göz yerine düğmeler yoktur onda. Fakat kedi Öteki Dünyaya girdiğinde konuşabilmeye başlar ve Coraline için ruhsal bir rehber olur, bu onu olası tehlikeye karşı uyaracak gerekli bir yardım olacaktır.
“Öteki Dünya”da her şey mükemmel görünür, ta ki Coraline uzun yıllar önce yaşamış olan başka çocukların ruhlarının hapsedildiğini öğreninceye dek. Onlar arasında Wybie’nin büyük annesinin kız kardeşini de bulur.
Biz “Öteki Anne”nin şeytani amaçlarını ve “Öteki Dünya”nın güzelliğinin Coraline gibi çocukları hapsetmek için kullanılan bir tuzaktan başka bir şey olmadığını keşfettiğimiz her geçen dakika film daha da karanlık bir hale gelir.
Coraline bize ne öğretir?
Coraline hiçbir şeyin göründüğü gibi olmadığını bize göstermeyi hedefleyen metaforlarla doludur.
Coraline’in oyuncak bebeği “Öteki Anne”nin Coraline’i gözetlemek ve tüm sırlarını öğrenmek için kullandığı kuklasından başka bir şey değildir. Gözler yerine düğmeler koyarak “Öteki Anne” tüm çocukların ruhlarını sonsuza dek hapsedebilmektedir.
Kara kedi “Öteki Dünya” nın göründüğü kadar mükemmel olmadığını görmesine yardımcı olur.
Wybie’nin gerçek ismi Wyborne’dur, İngilizce “neden doğdu” anlamına gelen “why born” kelimelerine göndermedir. Büyük annesiyle yaşamaktadır ve ebeveynleri hakkında hiçbir bilgisi yoktur, bu nedenle çocukluğu kolay geçmemiştir. Coraline’in başlangıçta hoşuna gitmeyen bu iki karakter “Öteki Anne”den kaçarak onu yenmenin anahtarıdır.
Coraline Wybie ve kara kediden görünüşleri nedeniyle nefret eder, aynı şekilde sıkıcı ve garip olarak nitelediği komşularından da nefret eder. Bu karakterlerin hiçbiri mükemmel değildir fakat “Öteki Dünya”nın mükemmeliyeti tehlikeli bir cazibeden başka hiçbir şey değildir.
Kusurları sevmeyi öğrenmek
Coraline, onu kullanan “Öteki Anne”nin değil de gerçek ebeveynlerinin tehlikede olduğunu öğrendiğinde insanları oldukları gibi kabul etmeyi ve kendisinin de mükemmel olmadığını öğrenecektir.
Korkularını aşar ve “Öteki Anne”ye sevginin dış görünüşten fazlası olduğunu göstererek ailesiyle arkadaşlarını kurtarır.
Coraline çocuklarına ayıracak vakti olmayan tüm ebeveynlere bir derstir. Neredeyse hiç zamanımız olmayan bir dünyada bazen gerçekten önemli olan şeyi ihmal ederek temel değerlerimizi unutuyoruz.
“En gururlu ruhun buzlarının bile sevgiyle çözülebileceğini söylerler.”
– Coraline
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.