Aşırı Korumacılığın Sonuçları

Korumacı olmayı, aşırı korumacı olmakla karıştırmamalıyız. Çocuklarımızı korumak, onlar için çok önemlidir. Küçükken, neredeyse her şey için bize ihtiyaçları vardır.

Bütün hayvanlar, belli süreliğine yavrularını koruma ve onlara bakma içgüdüsüne sahiptir. Sonra, yavruları kendini koruyabilecek güce eriştiğinde dünyadaki yolculuklarına yalnız devam eder, anne babalarından ayrılırlar.

İnsanlar söz konusu olduğunda ise bu koruma süresi daha uzundur. Bununla da kalmaz. İlk başta çocuklarımıza bakma ve onları güvende tutmaya yarayan bu koruma, ruh sağlıkları açısından çok zararlı bir şey haline dönüşebilir. İşte bu noktada aşırı korumacılıktan söz ederiz.

Bir çocuğu aşırı korumanın onların ihtiyaçlarını ve temel bakımını karşılamaktan çok öteye geçtiğini söyleyebiliriz. Çocuk adına düşünmek, onun için kararlar almak ve çocuğun tüm sorunlarını çözmek girer işin içine. Dünyada doğru şekilde işlevini yerine getirebilmesine izin vermek yerine çocuk adına yaşamaktır.

Bütün gün çocuklarına şunları söyleyen tipik anne babalardır bunlar: “Öyle yapma, canın yanabilir,” “Arkadaşının evinde kalamazsın. Nasıl bir yerde yaşadıklarını bilmiyorum çünkü,” “Geziye gitmeyeceksin, çünkü hayvanlar tehlikeli olabilir” ve benzeri hayırlarla dolu cümleler. Mantıken, bu tür bir davranış çocuğu korkuyla ve dünyanın çok tehlikeli olduğu şeklinde yanlış bir fikirle doldurmaktan başka işe yaramayacaktır.

Diğer yandan, bu anne babalar çocuklarının anlayıp içselleştireceği sınırlar ve kurallar koymamaktadır. Dolayısıyla bu açıdan fazla müsamahakar olurlar. Bunun yanında, çocuklar kesin olmayan bu kuralları çiğnediği takdirde çocuklarına zarar vermekten korktukları için kesin sonuçlar belirlemezler. Oysa sonuçlar, zarar vermeye değil eğitmeye yarar.

Çocuklarından yaşlarına uygun belli sorumluluk ve görevler de beklemezler. Bunun yerine, çocuk için “istemiyor,” “doğru şekilde yapamaz,” ya da “zavallı daha çok küçük” gibi şeyler derler.

Bütün bunlar, aşırı korumacı davranan anne babaların işlevsiz inanışlarıdır. Çocuklarını aşırı derecede korumakla onların öz güvenini koruyacaklarını sanırlar. ‘Hiçbir eksikleri olmadığı’ için mutlu çocuklar olacaklarına inanırlar.

Aşırı korumacılığın sonuçları nelerdir?

Korkak insanlar

Anlaşılabilir bir durum. Hayatımızı, ne kadar ihtimal dışı veya önemsiz de olsa bütün ‘tehlikelere’ karşı çocuklarımızı uyarmakla geçirirsek, ‘olabilecek’ şeylerin korkusuyla yaşarlar.

Ayrıca problemlerini kendi başlarına çözmeleri için gerekli araçları sağlamadıysak, çocuklarımız bu sorunlarla yüzleşemeyecektir. Karmaşık bir durumla karşılaştıklarında kurtulmak için her defasında başka birine güvenmelerine neden olabilir bu durum.

Bağımlı insanlar

Önceki başlıkta belirttiğim gibi çocuklarımıza kendi kararlarını almayı, hayatlarını yönetmeyi ya da sorunlarını çözmeyi öğretmezsek, onlara yardım etmesi için daima başkalarına dayanacaklardır.

Bu da öz güven sorunları yaratacaktır. Bir kişi, hayatla tek başına başa çıkamadığını düşünürse, işe yaramaz olduğuna ve daima yanında birinin olmasına ihtiyaç duyduğuna inanacaktır.

Bu kişilerin anne babaları, hiç bir şey yüzünden acı çekmemelerini ya da istedikleri her şeyi elde edemediklerinde üzülmemelerini sağlamıştır. Hayatta her şeyin istediğimiz gibi gitmediği gerçeğini kabul etmeyi öğrenmemişlerdir.

Aşırı korumacı davranan bir ailede yetişen çocuk, her şeye sahip olduğunu ve anne babasının, dilediği zaman ihtiyaçlarını gören hizmetçiler olduğunu düşünür.

ama er ya da geç hayat ve toplum, gerçeğin böyle olmadığını ve canımızı yakacak, bize acı verecek şeylerle karşılaşmamızın kaçınılmaz olduğunu gösterecektir. Büyük ihtimalle, hüsrana öfke ve hatta saldırganlıkla cevap vereceklerdir.

Kişisel becerilerin gelişmemesi

Çocuklarımızın hata yaparak öğrenmesine izin vermez, onlar için her şeyi biz yaparsak, çocuklarımızın öğrenme becerisine ket vurmuş oluruz.

Düşmelerine izin vermezsek, ayağa kalkmayı asla öğrenemezler. İnsanlar, eylemlerinin negatif ve pozitif sonuçları sayesinde dersler çıkarırlar. Bu yüzden, çocukların gelecekte güçlüklerle başa çıkabilmeleri için dünyayı tanımaları gerekir.

Hep söylediğim gibi öğrendiğiniz her şeyi aslında unutursunuz da ve olumlu bir şeydir bu. Çocukken aşırı korumacılıkla büyüdüyseniz, birey olarak büyümek ve gelişmek için kendinizi yeniden eğitmek sizin sorumluluğunuzdur.

Bu yazıda kendini gören bir ebeveyn iseniz, hatalarınızı düzeltmek ve çocuğunuzun bağımsız ve mutlu bir birey olarak yetişmesine yardım etmek için hala vaktiniz var. Aşırı korumacı davranmamak, çocuğunuza verebileceğiniz en iyi hediyedir.