Ortak Terapi: Faydaları

Genellikle, terapi seansları bir psikolog tarafından yönlendirilir. Ancak, iki ruh sağlığı uzmanının bulunmasının hem hasta hem de terapistlerin kendileri için büyük avantajlar sağlayabileceği zamanlar da vardır.

Aile terapisinin öncülerinden biri olan Carl Whitaker iki terapistli yaklaşımların önemini vurgulayan insanların ilklerindendi. Bunun bir sonucu olarak da bir ortak terapi modeli geliştirdi ve bu model aile terapisi dünyasına büyük bir katkı sağladı.

Ortak terapi dediğimizde; birey, çift ya da grup terapisi olması fark etmeksizin; terapinin iki ruh sağlığı uzmanı tarafından uygulanmasından bahsediyoruz. Bu uzmanlar genellikle hastanın bozukluğu ya da probleminin iyileşmesi olan ortak bir hedefe ulaşmak için bütünleşmiş ve sinerjik bir şekilde bir takım olarak çalışırlar.

Bu İki Ruh Sağlığı Uzmanı Kimlerdir?

Bu insanlar genellikle aynı terapötik trende ait olan ya da olmayan iki psikologdur. Bazı vakalarda iki kişi de konuda uzmandır. Ancak, bazen bunlardan biri bir çırak olabilir. Bu, örneğin aile terapisi ve çift terapisinde son derece yaygındır.

Bununla beraber, pek çok durumda bu uzmanlardan biri bir psikologdur, diğeri ise bir farmakoterapisttir (psikiyatrist). Bu, psikolojik tedavinin yanı sıra farmakolojik tedavi de gerektiren daha ciddi ruhsal bozukluklarda daha yaygındır.

Ortak terapi durumlarında çok yaygın olan bir diğer senaryo daha vardır. Bazen, uzman hastanın çevresindeki uzman olmayan bir kişiyi kendisi ile birlikte çalışmak üzere eğitebilir. Bu şekilde bu kişi hastaya terapi sırasında koyduğu hedefleri gerçekleştirmesinde yardımcı olabilir. Örneğin, bir fobinin tedavisi için birlikte canlı maruz kalma egzersizleri gerçekleştirebilirler.

Bu, terapi bir çocuk için tasarlandığında da gerçekleşebilir. Örneğin otizm spektrum bozukluğu, enürezis nokturna (gece yatak ıslatma) ya da mental retardasyon gibi durumların tedavileri söz konusu olduğunda çok yararlı olabilir. Ebeveyn ve/veya öğretmenlerin, tedaviye konsültasyon dışında da devam edilebilmesi açısından yardımcı terapist olarak hareket etmeyi öğrenmeleri hayati bir önem taşır.

Bu ayrıca yaşlı insanlarda da, özellikle de bir demans formundan muzdarip olan yaşlı insanlar için de önemlidir. Eğer bireyin aile bireyleri ve bakıcıları eğitim alırlarsa hastanın patolojisine adapte olabilirler, bununla başa çıkmayı öğrenebilirler ve yaşam koşulları ile ortamını iyileştirebilirler. Buna ek olarak, bu durum gerekli bilişsel uyarım aktiviteleri ile tedaviye evde devam edilebilmesini de mümkün kılar.

Ortak Terapi: Yararlı Olması İçin Gereken Koşullar

• Terapistlerin ikisinin de sorumlulukları ve yetkileri iyi bir şekilde belirlenmiş olmalıdır. Örneğin, ikilinin biri uzman, diğeri ise çırak ise çırak muhtemelen gözlemci rolünü üstlenecektir.
• Farklı terapötik akımlara ait olmak aslında terapi için bir engel değildir. Bunun yerine, her iki uzman da bu farktan yararlanmalıdır. Bu anlamda, farklı akımların tekniklerinin kullanılması ile entegre bir tedavi gerçekleştirmek mümkündür. Elbette bunlar etkinliklerine ya da hastanın kendisi ya da sorununun türüne bağlı olacaktır.
• İki terapist arasındaki ilişki asla rekabetçi olmamalıdır. İki uzman da kendilerindeki ve partnerlerindeki güçlü yanlar ile sınırlamaları fark edebilmelidir. Her ikisinin de terapinin önemli birer parçası olduklarını kabul etmeleri önemlidir.

Ortak Terapi: Avantajları

İki farklı terapistin varlığı sadece hastalara değil, terapistlerin kendilerine de büyük faydalar sağlar:

• Tek bir terapist ile olduğuna kıyasla daha derin ve hızlı değişiklikler elde etmek mümkündür.
• İki terapiste sahip olmak hastanın tek bir terapistin sağlayabileceğinden daha fazla kaynağa sahip olabilmesini sağlar. Hastanın emrinde daha geniş bir araç yelpazesi vardır. Bu, en açık biçimde iki terapist tarafından yönlendirilen bireysel terapilerde görülmektedir.
• Değerlendirme ve tedaviden sorumlu iki uzmanın varlığı hem soruna hem de tedaviye daha bütünsel bir yaklaşım ile bakılmasını sağlar. Bu da daha iyi veri toplanmasına izin verir, bu ise daha eksiksiz bir tanı konulmasına olanak tanır.
• Aile ya da çift terapisi söz konusu olduğunda iki terapist olması rol yapma oyunları kullanılmasını kolaylaştırır. İki ruh sağlığı uzmanı da ilişkinin (romantik ya da ailevi) farklı üyelerini canlandırabilir ve problemlere dair daha iyi bir bakış açısı elde etmek için farklı durumları oynayabilir.
• Terapistlerden bir tanesi alanında uzman olduğunda çok faydalı bir öğrenme alanı yaratmak mümkündür. Buna ek olarak, uzman çırağın psikoterapideki ilk adımlarına rehberlik edebilir.
• Bir terapi partnerine sahip olmak, tek bir terapistin yaşıyor olabileceği baskı ve stresin bir kısmını ortadan kaldırabilir. Bu durumda, analizlerini destekleyecek ve bunlara katkıda bulunacak birine sahip olmak rahatlatıcıdır.

Psikolog – Psikolog İkilisi

Yukarıda bahsettiğimiz üzere, ortak terapi durumlarında iki psikoloğu birlikte çalışırken bulmak yaygındır. Bu durum aile terapisinde, çift terapisinde ve ek farmakolojik tedaviler gerektirmeyen bozukluklara yönelik diğer tedavilerde çok sık görülür.

Çift terapisi ve aile terapisi bağlamında ise iki psikoloğa sahip olmak, bu uzmanlar ilişkideki farklı rolleri oynadıkları için, harikadır. Bu belirli problemlerin çözülmesine yardımcı olabilir ve hastaların (çift ya da aile birleşmesi) problemlerine dair iki farklı bakış açısına sahip olmalarını sağlar.

Buna ek olarak, bu terapistlerin, çocukları ile uygun şekilde etkileşim kurmayı öğrenmek söz konusu olduğunda, ebeveynler için rol modelleri olarak hareket etmelerine de olanak tanır. Ortak terapi durumlarının ana avantajı, çiftin ya da ailenin bir bireyi ile terapist arasında, birlikteliğin diğer bir üyesine karşı kurulan olası ittifaklardan kaçınılmasına yardımcı olmasıdır.

En popüler ortak terapi pratiklerinden bir tanesi (farklı cinsiyetten iki uzman tarafından yapılanlar söz konusu olduğunda) William Masters ve Virginia Johnson tarafından yapılan cinsel terapidir. Bu terapiyi cinsel işlev bozukluklarının tedavisi için 1970 yılında tasarlamışlardır. Bununla birlikte, çift terapisi ilk olarak 1948 yılında Mittelman tarafından öne sürülmüş ve 1961 yılında uygulanmıştır.

Psikolog – Psikiyatrist İkilisi

Bu durumda, ortak terapi farmakolojik tedavi ile psikolojik terapi arasındaki bir entegrasyondan oluşur. Bu, çok modelli müdahaleler gerektirdikleri için özellikle de ciddi ruhsal bozukluklar için gereklidir.

Bir yandan, ilaçların uygulanması bir bireyin normal yaşamının gelişimine müdahale edebilecek belirli semptomları iyileştirir. Bunu yapmak hastaların psikoterapiye yanıt verme eğilimlerinin daha yüksek olmasını sağlar. Aynı şekilde, psikoterapi de ilaç alma ihtiyacının anlaşılmasını iyileştirmeye yardımcı olabilir ve böylece tedaviye uyumu geliştirmeye yardım edebilir.

Bu terapötik disiplinden yararlanan çok çeşitli bozukluklar bulunmaktadır:

• Madde bağımlılığı bozuklukları. Madde bağımlılıklarının (özellikle de alkol ve eroin) tedavisinde yoksunluk belirtilerini azaltmak için farmakolojik bir tedavi gereklidir. Bu durumda psikolojik terapi diğer şeylerin yanı sıra öz kontrol ile sosyal beceriler ve başa çıkma becerilerini eğitmek için ve relapsların önlenmesi konusunda gereklidir.
• Şizofreni gibi psikotik bozukluklar. Bu bozukluk, ana semptomlarının azaltılması söz konusu olduğunda farmakolojik tedaviye bağlıdır. Ancak, hastanın ailevi durumunu ve sosyal yeterliliğini iyileştirmek için psikolojik terapi ile de tamamlanması gerekir. Ayrıca, hastanın bilişsel rehabilitasyonunu yürütmek ve hastalığın ana semptomları ile (halüsinasyonlar gibi) yüzleşmesine yardımcı olmak açısından da hayati önem taşır.
• Farmakolojik tedavinin yanı sıra psikoterapi de gerektiren şiddetli ve kronik depresif bozukluklar gibi bazı duygudurum bozuklukları. Bipolar afektif bozukluk durumunda ana tedavi farmakolojiktir. Bununla birlikte, bu tedaviye bağlılığı teşvik etmek ve farmakolojik olmayan başa çıkma stratejilerini keşfetmek için psikoterapi de elzemdir.
• Bulimia nervoza gibi bazı yeme bozuklukları. Bu durumda, psikolojik tedavinin sunduğu faydalar ilaçların etkileri ile tamamlanabilir. İster inanın ister inanmayın, bu ilaçlar hastanın ruh halini iyileştirir ve ayrıca antibulimik etkilere de sahiptirler.

Hastanın İyiliği İçin Birlikte Çalışmak

Burada bir şeyi açık hale getirmemiz gerekiyor. Tüm tedavilerin ya da terapilerin birden fazla terapist tarafından uygulanmaları gerekmez. Hatta, sistematik terapi açısından bakıldığında bu bazen ters bir etki dahi yaratabilir.

Ancak, sizin de görebileceğiniz üzere, çok geniş çeşitteki bozukluklar ortak terapi ile tedavi edildiğinde daha iyi yanıt verir; bu iki psikolog da, bir psikiyatristin yanındaki bir psikolog da, ya da tedavi ile ilgili iş birliği yapılmak üzere eğitilmiş, hastanın çevresinden bir kişi olsa da geçerlidir. Bundan dolayı, belirli bozukluklar ya da belirli hastalar tedavi edilirken bu, dikkate alınması gereken önemli bir seçenektir.

Tüm terapi ve tedaviler gibi bu da aynı zamanda terapistler arasındaki ilişkiden kaynaklanan zorlukları da beraberinde getirir. Bundan dolayı, ortak terapi yapmaya başvurulurken bunun işe yaramasının tek yolunun iki uzmanın da hastanın faydası için birbirini tamamlaması olduğunu hatırlamak çok önemlidir.