Logo image
Logo image

Kokain: Türleri ve Etkileri

5 dakika
Kokain: Türleri ve Etkileri
Son Güncelleme: 12 Mart, 2018

Kokain güçlü bir uyarıcıdır. Son derece bağımlılık yapıcı ve neredeyse tamamen eğlence amaçlı bir uyuşturucu olarak kullanılmaktadır. Koka yaprağından elde edilir ve 1980’lerde bir ilaç olarak popülerleşmiştir. Doğal haliyle, koka yaprağı olarak binlerce yıldır Güney Amerika’nın yerli halkları tarafından tüketilmektedir.

Saf kimyasal formu, kokain hidroklorürdür ve 100 yılı aşkın süredir laboratuvarlarda üretilen bir maddedir. 20. yüzyılın başlarında, tıbbi amaçlı kullanılan pek çok iksir ve tonik maddenin temel bileşeni oldu. Bugün bile halen boğaz, kulak ve göz ameliyatlarında anestetik olarak kullanılmaktadır.

“Koka, bu çağın en baskın ihtiyacını karşılayacak bir cevaptır: sınırsızlık.”

– Roberto Saviano

Kokain pek çok  alkolsüz içecekte de kullanılmaktaydı. Bunlardan en iyi bilineni Coca Cola’dır. Orijinal formül, litre başına 8 miligram kokain içeriyordu.

Bununla birlikte, maddenin ciddi yan etkileri nedeniyle pek sevilmedi ve Coke 1903’te bu maddeyi ürünlerinde kullanmaktan vazgeçti. 1914’te ise kokain yasa dışı bir uyuşturucu statüsüne alındı.

Artık kimyasal olarak saf haliyle kokain bulmak zor. Bunun yerine, genellikle nişasta, talk pudrası, şeker veya başka elementlerle karıştırılır. Sokak dilinde genellikle “darbe”, “pul”, “kola” veya “kar” gibi isimlerle anılır.

Kokain hidroklorür

Dediğimiz gibi, kokainin saf kimyasal biçimi kokain hidroklorürdür. Saflık seviyeleri manipülasyona bağlı olarak değişmekle birlikte, en yüksek kalitede kokain% 98 saflığa ulaşmaktadır. Karaborsad satıcılar buna “Yen” diyorlar. Bu en pahalı türü ve diğerlerinden beyazdan daha parlak görünüyor.

Some figure

Hidroklorür toz halindedir. Sokaklarda satılan toz haline getirilmiş kokainin% 5 ila 40 oranında saf olduğu tahmin edilmektedir. Bazen amfetaminler veya bazı anestetik maddeler gibi çok tehlikeli maddelerle karıştırılır.

Kokain tozu genellikle aspire edilir veya “burundan çekilir”. Ancak, birçok kullanıcı bu maddeyi şırıngayla enjekte eder.

Orta ya da düşük saflık derecesinde farklı çeşitlerde “beyaz kokain” vardır. En popüler olanına “tebeşir” denir. Bunun nedeni, grimsi-beyaz bir renkte olması ve biraz sıkıcı olmasıdır. Görüldüğü gibi büyük bir çeşitlilik söz konusudur.

Bir de “sarımsı kokain” denilen başka bir kategori var. En belirgin özelliği, güçlü bir benzin veya gaz kokusuna sahip olmasıdır. Hepsi içinde en güçlü olan türdür.

Diğer kokain türleri

Kokain ayrıca “baz” formunda bulunur. Halk arasında “crack” olarak bilinen bu türdür. Yetkililer, kokain hidroklorür yapmak için gerekli olan kimyasal maddelere sert kısıtlamalar getirmeye başladığında, çatlak tüketimi arttı.

Bu durum, kokain fiyatını artırdı ve birçok kullanıcının göze alamadığı bir düzeye ulaştı. Buna karşılık, baz formu 15 kat daha ucuz olduğu için ticarileştirildi.

Crack adı verilen uyuşturucu, hidroklorür ile amonyak, eter ve sodyum birkarbont gibi kimyasalların karışımıdır. Normalde bir çubuk aracılığıyla içilir ve saf kokainden çok daha güçlü etkisi vardır.  

Dahası, potansiyel olarak  bağımlılık yapma gücü daha fazladır ve ölüm riskini arttırır. Ezildiğinde çıkardığı ses nedeniyle crack ( ”çatlak”) denmiştir.

Bu maddenin diğer bir ürünü de “kokain sülfat” olarak adlandırılan kokain macunudur. Bu üründe maddenin % 50’sine kadarı bir sülfattan meydana gelir.

Üretimi sırasında metanol ve sülfürik asit gibi toksik kimyasallar kullanılır. Genellikle, kullanıcılar marihuana veya tütün ile karıştırıp kullanır bunu.

Hem crack hem de kokain sülfat “flaş” olarak sınıflandırılan bir etki üretir. Yani hızlı, çok güçlü bir etkiye sahiptir. Bu nedenle bağımlılar, etkiyi uzatmak için art arda birden fazla dozu tüketmeleri gerektiğini hisseder. Her ikisinin de aşırı doz riski vardır.

Kokainin kısa vadede etkileri

Kokainin etkileri tüketimden hemen sonra ortaya çıkar. Bazen bu etkiler yalnızca birkaç dakika sürer, diğer zamanlar da bir saat sürebilir. Maddenin tüketimi, aşırı coşku  ve canlılık hislerini körükler. Kullanıcı zihinsel olarak kendini uyanık hisseder ve bu durumu duyusal algıları, özellikle de görme, işitme ve dokunma hissiyle duyumsar.

Kokain kullanımı alışkanlık olarak yemek yeme ve uyku ihtiyacını azaltır. Bazıları  işlerini daha çabuk bitirebilmek için bu maddeye  yönelir. Öte yandan, bazı insanlar ise kokain kullanımının onları yavaşlattığını düşünmektedir.

Some figure

Etkinin süresi ve yoğunluğu, kokainin türüne ve nasıl tüketildiğine bağlıdır. Vücut tarafından ne kadar hızlı emilirse, o kadar yoğun olur ama etkisi kısa ömürlüdür. Bazen kullanıcılar huzursuzluk, ızdırap veya sinirlilik yaşayacaktır. Spazmlar, paranoya ve vertigo da yaygın sonuçlardır.

Fizyolojik açıdan, kokain kalbin ritmini bozar ve baş ağrısı, mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.

Aşırı dozda verilmesi durumunda, kullanıcı kasılma ve felç yaşayabilir veya komaya girebilir. Acil ölüm nadirdir, ancak kalp krizine neden olabilir. Bu da kişinin uyuşturucu kullanımı nedeniyle ölümüne yol açabilir.

Uzun vadede etkileri

Kokain kullanımının uzun vadede en önemli etkisi ağır bağımlılıktır. Bağımlılık potansiyeli çok yüksek olduğu için, bir kişinin bu uyuşturucuyu ilk  kez kullandıktan sonra maddeye ne kadar süreyle ihtiyaç duyacaklarını tahmin etmesi imkansızdır.

Kullanıcının kullanmayı bırakmasıyla birlikte bağımlılığın nüksetme riski de yüksektir. Bu, yıllarca bu maddeden uzak durduktan sonra bile ortaya çıkabilir.

Beyin kokain tüketimine uyum sağlar. Bu da kişinin zaman içinde giderek daha az tatmin olduğunu hissetmesi anlamına gelir. Bu nedenle, bağımlı kişi aynı coşku hissini elde etmek için dozu sürekli arttırmalıdır.

Zamanla, uyuşturucunun ilk başta neden olduğu hoş hisler yerini acı, paranoya ve patlayıcı öfkeye bırakacaktır.

En ciddi vakalarda, uzun süre uyuşturucu kullanımı, kullanıcının uzun süre gerçeklikle temasını kaybetmesine neden olabilir. Halüsinasyonlar başta işitsel olarak başlar ve daha sonra paranoid psikoz oluşur.

Kokain, kişiliği kırar ve yok eder. Kullanıcının hayatının kendi etrafında dönmesine neden olur.

MRI görüntüleri, kokain bağımlısı birinin beyninin daha az dopamin reseptörüne sahip olduğunu gösteriyor. Bunun sonucunda, kişi artık sevindirici hisleri normal bir şekilde hissedemiyor.

Bir bağımlının geleceği

Kokain bağımlısı bir kişinin akıbetini tahmin etmek çok zordur. Çünkü bu kişinin geleceği pek çok faktöre bağlıdır ve bu faktörlerden bir kısmı da şansa kalmıştır.

Uyuşturucu kullanımı devam ettiği sürece, ölüm riski aşamalı olarak artar. Bu durumun bireyin kişiliği ve başkalarıyla olan ilişkilerine verdiği zarar da aynı şekilde artacaktır.

Bu tür maddelere bağımlılık, genellikle söz konusu maddeyi bulmak için suç veya yasa dışı eylemlere başvurulmasına neden olur.

Şu anda, bağımlılığın tedavisi için farklı ilaçlar test ediliyor, ancak hiçbiri tüm testleri geçmiş değil. 

Some figure

Destek grupları her zaman mükemmel bir seçimdir. Genellikle, bireysel terapi de buna eşlik eden bir unsurdur.  Bu tür terapi, sağlıklı beslenme, düzenli bir egzersiz planı ve güçlü bir destek ağı ile birlikte çoğu durumda iyi sonuçlar almış gibi görünüyor.Şunu belirtelim ki bağımlılıktan kurmak hiç kolay bir iş değildir. Bu nedenle, yapılacak en doğru şey daima tedbirdir. Kokain, merak ettiğiniz için veya yeni bir deneyim yaşamak için denenecek bir uyuşturucu değildir.

Tek bir kez kullanım, uzun vadede ciddi bir trajediye neden olabilecek bir şeyi tetikleme potansiyeline sahiptir.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Buddy, T. (2021, 20 de junio). What to know about cocaine use. Verywellmind. https://www.verywellmind.com/cocaine-frequently-asked-questions-66710
  • Gourley, S. L., Koleske, A. J., & Taylor, J. R. (2009). Loss of dendrite stabilization by the Abl-related gene (Arg) kinase regulates behavioral flexibility and sensitivity to cocaine. Proceedings of the National Academy of Sciences106(39), 16859-16864.
  • Guha, P., Harraz, M. M., & Snyder, S. H. (2016). Cocaine elicits autophagic cytotoxicity via a nitric oxide-GAPDH signaling cascade. Proceedings of the National Academy of Sciences113(5), 1417-1422.
  • Muñoz-Cuevas, F. J., Athilingam, J., Piscopo, D., & Wilbrecht, L. (2013). Cocaine-induced structural plasticity in frontal cortex correlates with conditioned place preference. Nature neuroscience16(10), 1367-1369.
  • Morton, W. A. (1999). Cocaine and psychiatric symptoms. Primary care companion to the Journal of clinical psychiatry1(4), 109.
  • National Insitute on Drug Abuse. (s.f). ¿Qué es la cocaína? https://nida.nih.gov/es/publicaciones/drugfacts/la-cocaina#:~:text=La%20coca%C3%ADna%20que%20se%20inyecta,entre%205%20y%2010%20minutos.
  • Nestler, E. J. (2005). The neurobiology of cocaine addiction. Science & practice perspectives3(1), 4.
  • ScienceDaily. (2016, 18 de enero). Cocaine makes brain cells cannibalize themselves, new evidence in mice shows. https://www.sciencedaily.com/releases/2016/01/160118184352.htm
  • Watson, K. (2020, 17 de febrero). Does using cocaine kill brain cells. Healthline. https://www.healthline.com/health/addiction/does-cocaine-kill-brain-cells

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.