Dünyadaki Diş Perisi Gelenekleri

Diş perisi, çocukluk döneminde en hoş karşılanan ziyaretçilerden biridir. Çünkü çocuklar, tabii ki yastıklarının altına koymayı unutmadıkları sürece, düşen dişlerini hediyeyle takas edebilirler.

Çocukken diş perisinin gelmesini beklerken uykusuz kaç gece geçirdiniz? Gerçekten de, dünyanın her yerindeki milyonlarca çocuk hala bu efsanevi figürü bir an olsun görmenin hayalini kuruyor. Üstelik bazıları süt dişini düşürmüş olmanın karşılığında bir hediye alacak kadar şanslı…

Ancak, bu hikaye nereden çıktı? Bütün ülkelerin gelenekleri bizimkiyle aynı mı? Burada biraz daha fazlasını öğrenebilirsiniz.

“Perilerle ilgili tüm eski hikayeler bana geri geliyor. Dağların altında gizlenen canavarlar. Kendine çocuk dişlerinden bir saray inşa eden diş perisi. Tek bir bakışla avlarını köleleştirebilen vahşi periler.”

-Laura Thalassa-

Ratoncito Perez

Bazı ülkelerde diş perisi aslında bir faredir. Örneğin, İspanya’da ona Ratoncito Pérez denir. Bu hikayenin ortaya çıkışı 19. yüzyılın sonlarıdır. Bununla birlikte, Fransa’daki çıkışıysa 18. yüzyılın başlarındaydı.

Avrupa’da diş faresinden ilk bahseden Barones d’Aulnoy oldu. Aslında, çocuk kitabı La Bonne Petite Souris (iyi küçük fare), küçük bir kemirgene dönüşen bir perinin hikayesini anlatıyor.

Peri, kötü bir krala son vermek istiyor. Geceleri kötü kralın ve aynı derecede kötü olan prensin burnunu, kulaklarını, dilini, yanaklarını ve dudaklarını ısıtıyor. Küçük bir fareye dönüşmesi, fark edilmeden gitmesine ve görevlerini yerine getirmesine izin veriyor. Ayrıca, bu hikaye o zamana kadar en az sevilen hayvanlardan birine cesaret ve popülerlik imajı vermiştir.

Bu hikaye nesilden nesile aktarıldı. Aslında diş faresinin ortaya çıkışı için kesin bir tarih yok. 19. yüzyılda İber Yarımadası’na ulaştığı düşünülmektedir Gerçekten de, Cizvit Luis Coloma, 1884’te geleceğin hükümdarı XIII. Alfonso için bir öykü kitabına kemirgen figürünü dahil etti. Ancak, bunu yapan ilk İspanyol değildi.

Nitekim bundan on yıl önce romancı Benito Pérez Galdós, La de Bringas adlı romanında fareden bahsetmişti. İçinde Francisco Bringas’ın karakterinin tıpkı Ratoncito Pérez gibi “cimri” ve “açgözlü” olduğu belirtiliyor.

Kral için bir masal

Yukarıda bahsedildiği gibi, Luis Coloma genç prense hikaye yazmak için bir görev aldı. O zamanlar sadece sekiz yaşındaydı ve ilk dişini yeni kaybetmişti. Bu, Coloma’ya Ratoncito Pérez’in karakterini tüm zamanların en sevilenlerinden biri haline getirme ilhamını verdi.

Çocuk hikayeleri yazma konusunda biraz tecrübesi olan Coloma, genç prensi hikayenin kahramanı olarak yerleştirdi. Ayrıca Luis ona “Bubi” adını verdi. Bu, Kraliçe Maria Cristina’nın oğlu için sahip olduğu evcil hayvanın adıydı.

Hikayede, Kral Bubi fareyle tanışır ve arkadaş olurlar. Kemirgen ona en yoksul deneklerinin, özellikle de en genç olanların nasıl yaşadığını gösterir. Sonunda genç kral elindekilere değer vermeyi ve diğerlerine karşı adil, kibar ve cömert olmayı öğrenir. Hikayenin el yazması hala Palacio Real de Madrid’in kütüphanesinde bulunmaktadır. Ayrıca 1902’nin ilk baskısının bir kopyası ve 1911’in resimli bir yeniden baskısı var.

Diğer kültürlerde diş perisi

Diş faresi figürü Fransa ve İspanya’ya özel değildir. Örneğin Hindistan, Japonya ve Vietnam gibi Asya ülkelerinde çocuklar dişlerini çöpe, bazen de çatıya atıyor. Daha sonra bir fareden kendilerine yeni ve güçlü bir diş getirmesini istiyorlar. Bunun nedeni, farelerin dişlerinin büyümesinin asla durmaması olabilir.

Ortadoğu’da çocuklar dişlerini güneşe doğru atarlar. Bunun nedeni, dişlerinin bunu yapmaları halinde düzgün büyüyeceğine dair eski inanıştan kaynaklanmaktadır.

Diş karakterinin adı ülkeye ve kültüre göre değişir. İtalya’da “Topolino” (küçük fare), Fransa’da “La Petite Souris” (küçük fare) vardır ve çoğu Germen ve Anglo-Sakson ülkesinde de diş perisi vardır.

Dişler açıkça insan yaşamında önemli bir rol oynamaktadır. Bunun nedeni muhtemelen onların kaybının bebeklikten yetişkinliğe geçişi de simgelemesidir. Bu nedenle, çocukluk döneminin bu kadar büyülü bir dönem olarak görülmesi şaşırtıcı değildir. Sonuçta, kim gerçekten büyümek ister ki?