Bilişsel Sabır: Dünyayı Acele Etmeden İşlemek
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
Bilişsel sabrımızı kayıp mı ettik? Gerçekliği anlama ve rahat ama karmaşık biçimde işlemek için sahip olduğumuz değerli kabiliyeti arkada mı bıraktık? Bazı nörobilimciler göre, cevap “Evet.”
Günümüzde her yerde görebilirsiniz. Özellikle de, sosyal medyadan aldığımız tüm bilgileri hızlı ve zıtlıklar olmadan işleme yolumuzu düşünün.
Bilişsel sabır terimi, yakın zamanda Maryanne Wolf tarafından ortaya atıldı. Kendisi, California Üniversitesi’nde bilişsel nörobilim ve gelişimsel dil prsikolojisi uzmanıdır. Reader, Come Home (Okuyucu, Eve Dön) adlı kitabında uzun süredir olagelen muhteşem bir şey hakkında yazıyor.
Günümüz okuyucuları, bir saat boyunca birkaç kez telefonlarına bakmadan okuma yapamıyor. Sabırsız olduk ve odaklanma yeteneğimizi kaybediyoruz, ama hala bunun ne kadar ciddi olduğunu bilmiyoruz.
Hatta Stephen King yeni bir olguyu tartışıyor: sesli kitaplar. Sesli kitaplar, iyi sesli biri size kitap okurken günlük görevleri yerine getirmenize olanak sağlar. Yani, çaba asgaridir.
Tahmin edebilirsiniz gibi, bilişsel sabır beklemek ya da hazzı geciktirme becerimizle ilgilidir. Bilgileri, durumu ya da bir olayı sakince işlemek kabiliyetlerimiz arasındadır.
Aynı zamanda, bir şey üzerine önceden düşünerek onu anlamlandırma becerimizdir. Bu da herhangi bir acele olmadan dikkat dikkat dağıtan şeyleri itebilmek ve belirli bir hedefe odaklanabilmek anlamına gelir. Baskı hissetmezsiniz ve en önemli becerilerinizi kullanımanın uygun yolunu bilirsiniz: dikkat.
Buna daha ayrıntılı bir bakış atalım.
Bilişsel sabır tükenme noktasına geldi
“Yüzeysel okuma” yükselişte olan bir başka olgu. Bu, yazıların başında ya da sonundaki bilgiler hakkında endişe duymadan hızlıca okuma eğilimimizi ifade eder. Bunu yaparsanız, önünüzdeki yazının en yüzeysel parçasını alırsınız: bir kitap, bir makale, bir kullanım kılavuzu vb.
“Yüzeysel okuma”nın tersi “tarama”dır. Tarama, bilgileri titizlikle analiz etmek anlamına gelir. Bu iki terim, nüfusun büyük bir bölümünde gördüğünüz bir eğilimi de özetlemektedir. Bu, bilişsel sabır dediğimiz temel beceriyi kaybetme eğilimidir.
Eğer dünyaya bakarken acele ediyorsanız, sırlarını asla anlamayacaksınız. Eğer çevrenizden bilgi almak için acele ederseniz, sonunda yarım gerçeklerle baş başa kalırsınız. Ayrıca, analitik, eleştirel ve yansıtıcı becerilerinizi kullanmıyorsanız, sonunda doğru olmayan şeylere inanacaksınız.
Bilişsel sabrımızı kaybetmenin bizi demagojiye karşı daha savunmasız yaptığını hepimizin fark etmesi gerekiyor. Bilgilerin aşırı hızlı aktarımı ile kontrol edilen hız takıntılı bir dünyada, mantıklı, eleştirel ve titiz olmamız gerekiyor.
Sabır, odaklanılan bir çabadır ve bizi bilge yapar
Sabıra değer vermeyen bir toplumda yaşıyoruz. Örneğin, önemli, güçlü insanların sıra beklemesine ya da sıraya girmesine gerek yoktur. Çocukken, insanlar bize bir şey istiyorsak, onu kovalamak zorunda olduğumuzu söylemeye başlıyor. Evet, kararlılık önemlidir. Ama sabırlı olmayı öğrenmek ve başarı ile bilgeliğin zaman aldığını anlamak daha önemlidir.
- Eğer bilişsel sabır göstermeye başlamak istiyorsanız, sabrın koşullarınız üzerinde güç kazandırmayacağını fark ederek başlamanız gerekir. Size kazandırdığı şey, şartlar ne olursa olsun, kendinize daha fazla kontrol vermenizdir.
- Bilişsel sabır, aynı zamanda dünyaya yeniden bir çocuğun gözleri ile bakmayı öğrenmekten geçer. O hayranlığa, meraka ve detayları ve nüansları içgüdüsel olarak takdir etmeye geri dönmeniz gerekir.
- Ayrıca son derece eleştirel olmalısınız. Bilgi arzunuzun ve gördüğünüz, duyduğunuz ve okuduğunuz şeyler hakkında hakikat arayışınızın size rehberlik etmesine izin verin.
- Bilişsel sabrın pasif bir beceri olmadığını da hatırlamaya değer. Tam tersidir. Hiçbir süreç çok çaba gerektirmez, kendiliğinden ve açık fikirlilikle gerçekleşir.
- Ayrıca, Journal of Positive Psychology’de yayınlanan bir çalışma, bu kabiliyeti her gün kullanmanın depresyon ve duygusal bozukluk riskini azalttığını açıklıyor.
Bunun yanı sıra, yaşamın günlük zorluklarına cevap vermek en iyisidir. Eğer sabırlı iseniz ve dünyayı acele etmeden işlemeyi öğrenirseniz, dünyadaki büyülü detayları, güzelliği ve gerçeği daha iyi takdir edebilirsiniz.
Dikkatinizi üzerinde çalışın ve acele etmemenin ne kadar harika olduğunu keşfedin. Ayrıca, sonunda, sabrın sadece, çabalarınızı bir hedefe odaklamak anlamına geldiğini hatırlamalısınız.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Wolf, Maryanne Wolf (2018) Reader, Come Home: The Reading Brain in a Digital World. Harper
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.