Uyku Felci: Korkunç Fakat Zararsız
Uyku felci, kaygı uyandıran bir deneyimdir. Uykuya dalındığında veya uyanış sırasında oluşur ve kişinin etrafının farkında olmasına rağmen hareket edememe veya konuşamama özelliği ile karakterizedir. Aynı zamanda kimi zaman size doğru yaklaşan adım sesleri ve yakınınızda birinin olduğuna dair güçlü bir his gibi işitsel sanrılarla birlikte görülür.
Olayın tüm tatsız ve görünüşte tehdit edici doğasına rağmen, tamamen zararsızdır ve bir patoloji veya hastalık belirtisi olmadan herhangi birine olabilir. Endişe veya stres de beraberinde görülebilir. Uyku felcinin neden ortaya çıktığına ilişkin hipotez, uyandığınızda kısa bir süreliğine vücudunuzun REM durumuna takılıp kalması ve bu nedenle hem uyku hem uyanıklık özelliklerini aynı anda yaşamaya başlamanız olarak açıklar.
Bir ila üç dakika sürer ve isteseniz de kaslarınızı hareket ettiremezsiniz, ancak solunum kaslarınız otomatik olarak çalışmaya devam eder. Uyku felci parasomniler kategorisine girer ve narkolepsi ile ilişkilidir.Uyku felci türleri
Üç çeşit uyku felci vardır:
- İzole uyku felci. Bu, yüksek seviyede stres yaşayan veya jet lagi, anksiyetesi veya uyku yoksunluğu olan sağlıklı bireylerde ortaya çıkabilir. İzole edilmiş formu yaşayan insanlar muhtemelen bir daha asla yaşamayacaktır. Bu form, profesyonel yardım gerektirmez.
- Ailesel uyku felci. Bazı durumlarda, diğer belirtiler görülmese bile felçler tekrarlar ve diğer aile üyelerinde de görülürler.
- Başka bir hastalıkla bağlantısı olan ailesel vakalar ise çok azdır. Narkolepsi gibi bozukluklara, uyku felci atakları eşlik edebilir.
REM uykusu ve uyku paralizisinin özellikleri
Uykuda birkaç farklı aşama vardır; bunlardan biri REM, ya da Hızlı Göz Hareketi. Bu aşama, yaklaşık 70-100 dakikalık bir uykudan sonra başlar ve hayallerin gerçekleştiği sahne olarak bilinir. Bu aşama, gece boyunca 4 veya 5 kez tekrarlanır.
Vücut, uyurken sizi güvende tutmak için birkaç önlem alır. Vücudun kasları sizi korumak için felç durumuna girer. Örneğin, bir rüyada, gerçek hayatta sizi veya bir başkasını tehlikeye atabilecek bir şeylerden kaçıyor ya da hareketler yapıyor olabilirsiniz. Bu aşamada birçok beyin aktivitesi kaydedilir.
Felçli bir şekilde uyandığınızda, beyin hala REM durumundadır ve gözlerinizi açabilmenize rağmen hareket edemezsiniz. Buna ek olarak, rüyalar halüsinasyonlar oluşturarak gerçeklerle karışabilirler. O zamanlar tamamen gerçekmiş gibi görünse de, gerçeklerle birleşen bir rüya malzemesinden başka bir şey değildirler.
Hipnogojik ve hipnopompik sanrılar
Bir cm bile hareket edememek de yeterince kötü olduğu gibi, duruma bir de sanrılar eklenince yaşanan felç daha da korkunç bir hal alıyor. İşitsel ve görsel sanrılar yaygındır ve tehditkar bir hisleri var. Odaya yaklaşan ayak seslerini duymak veya odadaki bir silueti görmek çok yaygındır.
Felç esnasında sanki odada bir başkası varmış gibi güçlü bir varlık hissediliyor. Bazen birisi size dokunuyor ya da göğsünüze bastırarak nefes almanızı zorlaştırıyor gibi hissediyor. uyku halindeyken (hipnagojik) veya uyanırken (hipnozompiks) meydana gelip gelmemelerine bağlı olarak felç sırasında meydana gelebilecek iki durum halüsinasyonu vardır.
Bu sanrıların, endişe etmeniz gereken herhangi bir rahatsızlığa işaret etmediğini, çünkü bunlar uyanık bir halde olan vüudun bir uyku davranışı göstermesi dışında bir şey olmadığını ve herhangi birinin başına gelebileceğini bilmek önemlidir. Gündüzleri aşırı uyku hali, katapleksi veya diğer belirtiler eşlik etmezse, korkmak için bir sebep yoktur.
Uyku felcini önlemek için ipuçları
Uyku felci tehlikeli değildir ve riski yoktur, bu nedenle yapılacak en iyi şey dinlenmeye çalışmak ve kötü bir şey olmayacağının ve sadece birkaç dakika sürdüğünün farkında olmaktır. İçinde bulunduğunuz bu durumu terketmek için yapabileceğiniz çok şey yoktur. Yapabileceğiniz şey, ortaya çıkma ihtimalini azaltmak için bu ipuçlarını not etmektir.
Başlıca nedenlerden biri stres olduğundan, yapabileceğiniz şeylerden biri uykuya geçmeden önce stres seviyenizi azaltmaktır. Bazı gevşeme egzersizleri yapın, yeterince uyku uyumaya çalışın, kısacası kendinize iyi bir uyku ortamı sağlayın.
Beyin mekanizmalarını anlamak, bu gibi olayların saptanmasına yardımcı olabilir. Beynin çalışma biçimini anlamazsak, bu olay zihinsel bozukluklara ya da gerçeklikten uzak olan paranormal deneyimlere atfedilebilir.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.