Libido Tipleri ve Temsil Eden Film Karakterleri

Libidonun, herkesin düşündüğü gibi cinsel bir şey olmadığını fark etmemiz gerekiyor. Aslında en temel insan dürtülerinden biridir. Farklı libido tiplerinden bahsederek bunu ilk elden burada kanıtlayacağız.

Libido ile alakalı en yaygın biçimde kabul edilen teorilerden biri çocukluğumuz esnasında kendimize karşı (edo-libido) kontrol edilemez bir çekim geliştirdiğimizdir. Bu teori ayrıca zaman geçtikçe bu durumun düzeldiğini de söylemektedir. Sonrasında üreme içgüdümüzden ötürü farklı insanlara odaklanmaya başlarız. Fakat bu aşamayı geçtikten sonra genellikle tekrar kendimize odaklanırız.

Freud üç temel libido tipinden bahseder. Her biri ruhsal aygıtımızın (id, ego ve süper ego) üç bölgesinden biriyle eşleşir. İd‘in dürtülerle (en içgüdüsel parçamız) alakalı olduğunu unutmamalısınız. Ego öz farkındalığımız ve aksiyonlarımızın sonuçlarının farkındalığıdır. Son olarak süper ego ise prensiplerimiz, ahlakımız ve kendimizi görüş şeklimizdir. Şimdi, hangisiyle kendinizi özdeşleştirdiğinizi görebilmek için film karakterleriyle temsil edilen libido tiplerine bir göz atalım.

Ebedi romantik erotikler

Erotik tip libidoya sahip olan insanlar tamamen aşka odaklanır. Sevmek ve sevilmek hayatlarındaki en önemli şeydir. Bundan ötürü en büyük korkularından biri sevdikleri insanı kaybetmektir. Bu da onları bağımlı eğilimlere sahip olmaya iter. Dürtüleri üzerinde, bir başka deyişle “id”leri üzerinde daha az kontrole sahiplerdir. Erotikler toplumumuzdaki en çok bulunan tiplerden biridir.

Bu tip bir kişiliğe bir örnek Madame Bovary’dir. Kocası uzun zamanlar evden uzakta çalışmakla vakit harcadığı için kendini terkedilmiş hisseder. Ona talep ettiği ilgiyi göstermediği için sürekli olarak bu boşluğu dolduracak bir aşık arar. Her birine aşık olur.

Karşı cinsten bir örnek vermek gerekirse aynı şey Fortunata (birçok sinema uyarlaması yapılan İspanyol roman Fortunata ve Jacinta‘dan) ile evli olan Maxmiliano Rubín‘in başına da gelmiştir. Hiçbir zaman karısının aşkını kazanamaz fakat onu delicesine sevmektedir. Dracula da bu tip bir libidoya sahip kurgu karakterlere harika bir örnektir.

“Neden yemek yemenin açlığı yok ettiğini, yatağın yorgunluğu aldığını ve suyun susuzluğu giderdiğini fakat fakat ellerini gördüğüm zaman beni ele geçiren arzunun beynimin en kirli çekmecesindeki şeytan olarak yerini aldığına anlam veremiyorum.”

– Ana María Rodas (şair – romancı ve gazeteci)

Farkında olmaktan ötürü sıkıntılı obsesifler

Bu tip insanlar dış bir bağımlılıktan çok iç bir bağımlılığa sahiplerdir. Bunlar bazı şeyler kafasında döndükçe sıkıntı duyan bağımsız, otonom insanlardır. Bu nedenle hisleri hakkında düşünmeye ve konuşmaya ihtiyaç duyarlar. Bu insanların büyük bir çoğunluğu kültür dünyasına (sinemacılar, oyuncular, ressamlar vb.) aittir.

Bu tip libidoda “süper ego” kontroldedir. Bunun bir örneği Howard Beale’dir (Network, Sidney Lumet, 1976). Dünyada olan biten her şeyden sıkıntı duyan analitik ve depresif bir insandır.

“Ego”suyla ilgilenen narsisistler

Daha önce narsisizmden bahsettik elbette. Narsisistik tip libido kendinden emin olan ve yıldırması zor insanlara uymaktadır. Ayrıca romantik olmayı çok umursamazlar ve daha çok arzuya odaklanırlar. Kendilerine karşı cinsel çekim duymaları her zaman çok açıktır.

Son derece sosyal insanlar olabilirler. Onlar için bir grup lideri veya bir devrimci olmak zor değildir. Özgüvenleri sayesinde diğer insanlar destek için onlara gelir. Üstüne üstlük kendilerini motive etmek ve bir şeye başlama konusunda yetenekleri vardır fakat bu bazen agresif bir şekilde olur. Hem “ego” hem de “süper ego” bu tip insanlarda önemlidir fakat ego buradaki daha önemli olan yöndür.

Buna bir örnek de Gladyatör filmindeki karakter Commodus’tur. Babasının tüm yeteneklerini görmesini ister, sadece kendini düşünür (çarpık bir biçimde) ve istediği olmadığında babasının arkasından komplo düzenlemekten çekinmez. Iron Man‘den Tony Stark da oldukça yüksek bir benlik saygısına sahiptir. Bu nedenle insanların çevresinde üstünlük göstermekten çekinmez. Olayları bu şekilde görmektedir.

Libido tiplerini karıştırmak

Üç libido tipini bir araya koyarsanız muhtemelen etrafınızdaki insanların kişilikleriyle benzerlikler bulabilirsiniz çünkü insanlar tam olarak basit değildir. Bu nedenle eşleri, babaları, anneleri veya öğretmenlerine bağımlı olan ve ahlakı kendi içgüdülerinin önüne koyan erotik-obsesiflerle karşılaşabilirsiniz. Taxi Driver‘dan Travis Bickle bu tipe iyi bir örnektir. Sahip olamayacağı bir kadını takıntı edinmiştir, daha iyi olmak ister (sevilmek, arzulanmak ve hayranlık uyandırmak) ve başka insanların onu sevmesi için değişir.

Erotik-narsisistler çok yüksek bir benlik saygısına sahiptir. Aktiviteye ve agresifliğe meyilli olan insanlardır. Narsisist-obsesiflerle benzerdir. Bağımsızlardır, hedef odaklılardır ve fikirlerini her şeyden üstün tutarlar fakat vicdanlarını asla saf dışı bırakmazlar. Buna bir örnek sonsuza kadar hatırlanacak bir kahraman olmak için sürekli kendi savaşlarında yer alan Büyük İskender’dir.