Hick Yasası ve Karar Verme

Karar verme deneyimlerin, duyguların ve arzuların devreye girdiği kompleks bir süreçtir. İşte bu yüzden bilim, bir insanın uzun yıllar için karar verdiğinde hangi mekanizmaların devreye girdiğini incelemektedir. Hick yasası bu süreci zaman aralıklarına göre açıklamaktadır.

Hick yasası, William Edmund Hick ve Ray Hyman tarafından keşfedilmiş bir prensiptir. Bir insanın karar verirken zamanı ölçmesini mümkün kılmaktadır. Ne kadar çok alternatif varsa, karar vermenin de o kadar zaman alacağını öngörür. Burada bahsedilen zaman bir logaritmik şablondur. Bu bağlamda Hick Yasası “Alternatifler çoğaldıkça karar verme zamanı uzar” şeklinde ifade edilir.

Hick Yasası ve uygulamaları

Hick yasasından önce gelen yasalar 19. yüzyılın sonunda ortaya çıkmıştı. J. Merkel, bir uyarıcının daha büyük bir uyarıcı grubuna ait olduğunda insanların tepki göstermesinin daha çok zaman alacağını bulmuştu.

Hick ve Hyman birinin bir takım alternatiflere dayalı olarak karar verirken geçecek zamanı hesaplamanın mümkün olabileceğini belirleyen bir dizi deney yaptılar. Bunu da matematiksel bir formülle ifade ettiler.

Şaşırtıcı olan ise; bu çalışmanın asıl uygulamasının video oyunlarında bulunmasıdır. Video oyunlarını tasarlayanlar karar vermek için gerekli olan zamanı kısarlar ve bunu da heyecanı arttırmak için yaparlar. Ya da heyecanı biraz düşürmek için bu zamanı uzatırlar.

“Değerlerinizi açıkça belirlediğiniz zaman, karar vermek daha kolay hale gelir.”

– Roy E. Disney

Zaman ve başarı

Bazı insanlar karar verirken ne kadar çok zaman harcarlarsa, en iyi seçeneği bulacaklarını düşünürler. Ancak, bu tamamen doğru değildir. Biz bazen bazı analizler yaptıktan sonra karar veririz ve yine de hatalar yapabiliriz. Tabi bunun tersi de olabilir.

Hick yasası karar vermede harcanan zamanı evrensel bir matematiksel formülle hesaplamayı mümkün kılmıştır. Bunun anlamı da bu yasanın bütün insanlara uygulanabilir olduğudur. Ancak, bir kararın doğru olabilmesi için dikkate alınması gereken dört önemli husus vardır:

• Deneyim: Deneyim tecrübeye dayalı bilgi demektir. Genellikle teorik bilgiden daha önemlidir. Bu belki de iyi kararlar vermek için en geçerli faktördür.
• İyi yorumlama: İyi yorumlama sağduyu, muhakeme ve entelektüel olgunluğun bir karışımıdır. İyi yorumlayabilen insanlar var olan durumları gerçekçi bir şekilde nasıl ölçüp tartacaklarını bilirler.
• Yaratıcılık: Yaratıcılık insanların bilgilerini değerlendirmek için soyut bir durumla ilişkilendirmeyi ve en iyi yaklaşıma ulaşmayı sağlar. Yaratıcı bir karar yeniliklere açıktır.
• Nicel veriler: Bu özellik, bir kişinin karar vermesi gereken bir durumda yer alan nicel verileri işleme yeteneği anlamına gelir. Başka bir deyişle, istatistiksel kanıtların birleştirilmesidir.

Hick yasasının pratik yönleri

Her şeyin ötesinde Hick yasası bize karar vermede değerli kriterler sunar. İşaret ettiği gibi ne kadar çok seçenek varsa bir kişinin karar alması da o kadar uzun sürecektir. Bu yüzden alternatifleri minimize eden zeki bir strateji göz önünde bulundurulur.

Bunu yapmanın iyi bir yolu mevcut olan bütün seçenekleri liste haline getirmektir. Ve onları risk oranlarına göre veya sebep oldukları konulara göre düzenlemektir. Buna ilaveten bizim için en çok faydası olanı ayrıca belirlememiz gerekir. Bu bir kararı alırken kendini köşeye sıkışmış hisseden biri için çok faydalı olabilecek bir risk analizidir.

Yapılacak son şey ise temel olarak riskler ve faydalar arasında daha tutarlı bir denge sağlamaktır. Bu her türlü kararın akla yakın göründüğü o kısır döngüye girmekten sizi alıkoyacaktır. Bu kompleks ve karışık olaylarla ilgili kararlar alırken hızlı ve etkili bir yoldur.