Gece Kaygı Durumu - Nedenleri ve Tedavisi

Yazan ve doğrulayan psikolog María Vélez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Anksiyete, birçok insanı etkileyen bir rahatsızlık durumu. Aslında nedenleri ve ortaya çıkış biçimleri de bir o kadar çeşitli. Buna ilave olarak, bazı insanlar, kendilerine özgü bir biçimde, sabahları veya gün boyunca daha endişeli hissederler. Bununla birlikte, gece kaygı durumu yaşayanların gün içinde de bunu deneyimlemesi ise oldukça yaygın bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Bunun nedeni, gündüz normal seyrinde devam eden anksiyete halinin, gece yarısı civarında daha akut hale gelmesi.

Zihin, düşünceler üzerinde daha da derinlemesine gitme eğilimindedir ve bu alışkanlık insanda gerilim yaratır. Bu nedenle, anksiyetenin dinlenmeyi de engellemesi oldukça yaygın bir durum. Bu da kişinin gün içindeki endişe halini daha da artırarak bir kısır döngü yaratıyor.

“Anksiyete sallanan bir sandalye gibidir. Size yapacak bir şeyler sunar ama sizi çok da ileriye götürmez.”

– Jodi Picoult

Kaygı (veya anksiyete)

“Kaygı” (veya anksiyete) terimi bir semptom, kişilik özelliği veya bir bozukluğa atıfta bulunmak için kullanılıyor. Ne olursa olsun, insanların olası bir tehdit karşısında uyanık kalmasına yardımcı olan doğal bir mekanizma bu. Bu mekanizma, önünüze çıkabilecek tüm engellere veya tehditlere konsantre olmanıza ve onlarla yüzleşmenize olanak tanıyor.

Belirli bir uyaranın oluşturduğu gerçek bir tehdit durumunda, orantısız bir şekilde içinde bulunulan bu durumu reddeden ve uyumlayıcı olmayan bir anksiyete hali yaşarsınız. Başka bir deyişle, ormanın ortasında bir aslanın önünde yaşanan kaygı, yani uyumlayıcı kaygı, günlük yaşamımızdaki bunaldığımız zamanlarda tecrübe ettiğimiz uyumsal olmayan kaygı durumu ile aynı değil. Aslında, bu durum, sıklıkla meydana geldiğinde psikolojik ve fizyolojik değişikliklere neden oluyor ve ciddi sağlık sonuçları olabiliyor.

Anksiyetenin ana semptomları arasında sinirlilik, kasılma, korku, artmış kalp hızı, hiperventilasyon (hızlı veya aşırı nefes alıp verme), terleme, titreme, baş dönmesi ve yorgunluk bulunuyor. Ayrıca konsantre olmak, endişeleri kontrol etmek ve uykuya dalmak konularında yaşanan zorluk ile birlikte bilişsel ve davranışsal düzeyde yaşayacağımız stresli durumlardan kaçınma ihtiyacı da ortaya çıkıyor.

Gece kaygı durumu

Geceleri ortaya çıkan kaygı, çeşitli nedenlere bağlı olabilir. Her insan farklı bir şekilde ve kendince değişik koşullarda yaşamaya devam ediyor. Aslında, uzmanlar gece yaşanan bu kaygının nedenlerinden pek de emin değiller.

Bununla birlikte, günün sonunda, birkaç farklı faktörün kaygı seviyelerini artırdığını söyleyebiliyoruz:

• Stres. Çoğu insan, hayatlarının bir veya daha fazla alanında (kişisel veya iş hayatı) hissettiği stres nedeniyle kaygı yaşıyor. Böylelikle, gün içerisinde karşılaştığı stres yoğun ya da belirgin bir sıklıkta olduğunda, o günün sonunda, olup bitenleri düşünmeye devam ediyor ve bunu yapmak da kaygı düzeyini artırıyor.
• Dikkat dağıtıcı şeyler. Çoğu insan, yatağa girdiğinde kafası pek fazla birşeyle meşgul olmaz. Bu, aslında, aynı anda, zihnin herhangi bir şey hakkında daha fazla düşünmek için zamanı olduğu duruma da sebep oluyor. Bununla birlikte, gün içerisinde yeterince meşgul olan insanlar için, bu meşguliyet onları olumsuz düşüncelerden koruyor.
• Bazı olayları yatma zamanıyla ilişkilendirmek. Anksiyete, çağrışım yoluyla çalışan bir mekanizma. Yani, kaygı hali, düşüncelerinizi veya semptomlarınızı belirli bir anla ilişkilendirdiğinizde ortaya çıkıyor. Bir veya iki gece kaygı durumuna girmiş olmak, bunun tekrar ortaya çıklmasıyla ilgili endişenizi artıracaktır. Maalesef, bu endişe de, yalnızca ve yalnızca kaygı halinin tekrarlıyor olma olasılığını artıracaktır. Böylece, oluşan döngüde, otomatik olarak endişeli hissetmeye başlayacaksınız.
• Fiziksel tepkimeler. Bazı insanlar geceleri fiziksel ağrı veya başka rahatsızlıklar yaşarlar. Bu, dikkat dağıtıcıların eksikliğiyle birleştiğinde, bu rahatsızlıkların daha olumsuz olarak algılanması, daha fazla kaygıya ve düşünce zincirlerinin kırılması ve uykuya dalma konularında sorun yaşanmasına yol açacaktır.

Gece kaygı durumu nasıl önlenir

Diğer herhangi bir kaygı türünde olduğu gibi, asıl önemli olan, bir sorununuz olduğunu kabul etmek ve değişim odaklı bir tutum sergilemek. Biraz çaba ve doğru araçlarla kaygının üstesinden gelmek aslında oldukça kolay. Ancak, uymanız gereken kurallardan emin değilseniz, üstesinden gelmek için profesyonel yardım almanız daha faydalı olacaktır.

Bununla birlikte, bu durumun üstesinden gelmeyi, kesinlikle ve kesinlikle kendi başınıza da deneyebilirsiniz. Bunu yapmak için, sadece aşağıda size sıralayacağımız basit önerileri uygulayın. Bu anlamda ihtiyacınız olan tek şey motivasyon ve kararlılık.

İşte size sunmak istediğimiz tavsiyelerden bazıları:

• Fiziksel egzersiz birçok psikolojik ve zihinsel fayda sağlıyor. Bu faydaların arasında, egzersiz, kendinizi iyi hissetmenizi sağlayan bir madde olan serotonin gibi nörotransmiterleri serbest bırakmanıza yardımcı olarak ruh halinizi iyileştiriyor. Ayrıca stres hormonu olan kortizolün varlığını da azaltıyor. Bu nedenle, kaygıyı azaltmak için sabahları veya öğleden sonraları biraz fiziksel aktivite yapmak faydalı olacaktır.
• Herhangi bir sağlıklı alışkanlık daha iyi hissetmenize yardımcı olacaktır ve sağlıklı bir şekilde yemek yiyor olmak de bu alışkanlıklardan biri. Bu bakımdan, özellikle günün ilk ve son öğünleri önemli görülüyor.
• Kafein ve nikotin tüketimi fizyolojik dengeyi ve dolayısıyla sağlık durumunu değiştiriyor ve kalp atış hızı ile uyku döngülerini etkiliyor. Bu nedenle geceleri özellikle akşam saatlerinde ve sonrasında, anksiyete yaşayan kişiler için bu maddelerin tüketimi önerilmiyor.
• Geceleri anksiyete, uyuyamama ile birleşen bir kısır döngü yaratıyor. Bu nedenle, uygun uyku hijyeni ve ritmini sağlamak ve bunu sürdürmek önemli.
• Uyku hijyeni, odayı temiz ve rahat tutmak, onu sadece uyumak ve dinlenmek için kullanmak ve yatmadan önce kendinize özgü bir ritüeli gerçekleştirmekten ibarettir. Uykunuz sizin için oldukça kutsal, bu nedenle uyumanız gerektiği saatlerde, cep telefonu, tablet veya bilgisayar kullanmayın. Bunun nedeni de, bu cihazların ekranlarının kortizol seviyelerini değiştirmesi ve bunun stres ve uykusuzluğa yol açması.

Gece kaygı durumu ile ilgili son tespitler

Sonuçta, gece yaşanan kaygı durumu, sizin için çok üzücü veya çok can sıkıcı olabilir. Bununla birlikte, bir dizi basit kuralı uygulamak veya profesyonel yardım almak, bunu düşündüğünüzden daha kolay ve erken çözebilir. Yapmanız gereken en önemli şey, içerisinde bulunduğunuz durumun farkında olmak ve kendinize iyi bakmak.