Farkındalık Hakkında 8 Efsane
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
Farkındalık hareketlerimiz, hislerimiz ve tepkilerimizin farkında olmak için bir araçtır. Tüm bu yönler hayatımızda ve günlerimizi oluşturan anlarımızda elzemdir. Bu yüzden bizim için iyidir; günün büyük bir kısmında kullandığımız otopilot modundan çıkmamızı sağlar.
Bununla birlikte farkındalık birçok yönden “modaya uygun” ve karşınıza çıkabilecek herhangi bir problemin çözümü haline gelmiştir. Fakat kökenleri insanların düşündüğü gibi değildir.
İnsanların onun faydalarından yararlanmasına engel olan birçok önyargılı anlayış vardır. Şimdi farkındalık hakkında 8 efsane üzerinden geçeceğiz – okumaya devam edin ve gerçeği bulun.
Sadece zihninizi odaklamaktan ibaret değildir
“Farkındalık” meditasyon ve nefes egzersizleri olarak bildiğimiz aktivitelere değinmek için sıklıkla kullanılmıştır. Söylenene göre amacı kopuk düşünceleri kontrol altına almak ve zihinlerimizi konsantre tutmaktır. Fakat, bu basitliğin ardında hiç de o kadar basit olmayan bir arka plan yatar. Biraz derinleşirsek farkındalığın bundan çok daha fazlası olduğunu görebiliriz.
Tibet kelimesi drenpadan gelir, drenpa hatırlamak, unutmamak veya bir araya getirmek anlamına gelir. Bu nedenle sadece zihnimizi gözlemlemekten ibaret değildir, aslında hayatlarımızın her anında nasıl bilinçli olacağımızı öğretir ve dolayısıyla düşüncelerimizin kalitesini iyileştirir.
“Burada-şimdi”ye odaklanmak onu yapmanın yoludur. Bir tenisçi bekhentini geliştirmek için saatler boyunca tenis kortunda antrenman yapmaz mı? Durum buysa neden bilincimizi daha etkili olması için neden antrenman yaptıramayalım?
Farkındalık psikolojik terapi değildir
Ne meditasyon ne de farkındalık psikolojik terapilerdir. Hiçbir şart altında psikolojik terapi veya ilaç tedavisinin yerine geçmemelilerdir. Dolayısıyla bir ruhsal bozukluk teşhisi aldıysanız her zaman bir tıp profesyoneliyle görüşmeli ve onların tavsiyesini almalısınız.
Rahatlama ve konsantrasyon egzersizleri tedavi ve ilaçlara destek olabilir fakat onların yerini tutamaz. Bu nedenle “iyileştirici etkileri” olduğunu düşünmek yanlıştır. Başka tedavilere gölge düşürmeyeceği ve onlara destek olacağı için daha doğru olan terim “düzenleyici etkiler” olacaktır.
Meditasyon yapmak istiyorsanız zihninizi boşaltmanız gerekir
Farkındalık hakkındaki büyük efsanelerden biri de bunu yapabilmek için zihninizi boşaltmanız gerektiğidir. Gerçekten daha uzak bir şey yoktur. Hatta, zihnimizi boşaltmak yapmayacağımız tek şeydir. Onun yerine zihnimizi gitmesini istediğimiz yere yönlendirmeliyiz. Başka bir deyişle ustalaşmalıyız. Bu, zihnimizi yönlendirmek ve dışarıdan gelen uyarıcıların bizim yerimize onu yönlendirmesine izin vermemektir.
Beynimiz düşünmek için tasarlanmıştır. Bundan ötürü negatif düşünceleri ne kadar uzaklaştırmaya çalışırsak o kadar yoğunlaşacaklardır. Engelleme fiili farkındalık icra edenlerin felsefesine karşıt bir fiildir. Tam tersine yapmaya çalıştıkları şey, her şeyin akıp gitmesini sağlamaktır; düşüncelerini özgür bırakırlar.
“Dikkat dağıtıcıların sarsıntıları azalıp da zihniniz sakinleştiğinde gündelik hayatın karmaşasıyla baş etmemize yardım eden derin bir mutluluk ve tatmin hissi doğal bir biçimde ortaya çıkacaktır.”
– Ven. Gueshe Kelsang Gyatso Rimpoche
Keyif ve pozitiflik sizden gelir
Farkındalık ile ilgili bir başka büyük efsane daha vardır. Sizi şimdide yaşatmayı amaçlar. Fakat farkındalık keyif ve pozitiflikle eşanlamlı değildir. Bu egzersizleri yaparak her zaman yüzünüzde bir gülümseme olması veya her zaman hayata pembe gözlüklerle bakmanız şart değildir. Size gelen iyi veya kötü her şeyi kabul edin. Bu tamamen size bağlı.
Farkındalığın bu anları daha yoğun bir biçimde yaşamanıza yardım edeceğini biliyoruz. Hem iyi anlar hem de kötü anları. Başınıza gelen şeyleri daha iyi deneyimlemenize yarayacaktır. Duygularınızı daha iyi yönlendirip kontrol edebileceksiniz. Değer yargılarında bulunmamanız, onun yerine günlük hayatınızda daha nesnel olmanıza yardımcı olacaktır.
Alışkanlıklarınızı değiştirmek
Uzmanlar 21 günde herkesin değişebileceği ve bir alışkanlık edinebileceğini söyler. Maalesef ki bu farkındalık için geçerli değildir. İyi olan şey bunu her gün veya her hafta uygulamanız gerekmemesidir çünkü faydaları anında gözlemlenebilir.
Yılda bir kere yaparsanız günde iki kere yapmışsınız gibi sonuçlar alacaksınız. Sadece irade gücüne ihtiyacınız var. Elbette ki bunu uygulamanın doğru tekniğini de bilmelisiniz. Bu sadece tecrit edilmiş bir yere gidip nefes alıp vermekten ibaret değildir.
Çok fazla zaman alır
Farkındalık hakkında karşı çıkması kolay bir başka büyük efsane: vakit olmaması. Her zaman vakit vardır fakat birçok bahane de vardır. Çoğunlukla neden yapamayacağınızı düşünmek gidip yapmaktan çok daha uzun sürmektedir.
Günde sadece 10 veya 15 dakikaya ihtiyacınız var, artı bir de odaklanmaya istekli olmalısınız. Yürüyor, yemek yapıyor veya kitap okuyor olabilirsiniz, fakat hala hayatınızın herhangi bir anında olan bitene odaklanabilirsiniz. Sürekli bunu yaparsanız yavaş yavaş farkına bile varmadan meditasyon yapabildiğinizi göreceksiniz.
Gerçeklikten kaçmak için bir yöntemdir
Birçok insan bu meditasyon tekniğinin sizi hayattan izole etmeye çalıştığını ve günlük hayatın stresinden uzaklaşmanıza yardımcı olduğuna inanır. Fakat bu gerçek değildir. Yapmaya çalıştığınız şey tefekkür edip stresinizin kaynağını bulmaya çalışmaktır.
Tüm dikkatinizi vererek onu gözlemleyerek onun farkına varabilirsiniz. Bir balon içine girip gerçeklikten uzaklaşmamalısınız. Tam tersini yapmalısınız: sorununuza ışık tutmalı ve tüm dikkatinizi ona vermelisiniz.
Sıkıcı?
Bugün listemizde farkındalık hakkındaki tüm efsanelerin en yaygını var. İnsanlar sıkıcı olduğunu söyler. Fakat sıkıcı değildir. Bunu yapmanın birçok yolu vardır. Kendinizi keşfetmenize sıkıcı denebileceğini düşünüyor musunuz gerçekten?
Belki de sıkıcılıktan çok korkudan bahsetmeliyiz. İçimize baktığımızda karşımıza çıkan şeyi keşfetmenin korkusu. Bilinmezlik bizi korkutur. Hatta eğer hayatımızın bir döneminde bize acı veren bir şeyle ilgiliyse daha da fazla korkutur. Kendinizi tüm bunlardan özgürleştirmenizin vakti geldi. Şimdi sizin zamanınız!
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.