Çocuk Psikolojisi - Kime Güvenmeliyim?
Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González
Psikoloji rehberliğinde en sık sorulan sorulardan biri, ebeveynlerin çocuklarının yetiştirilmesinde karşılaştıkları sorunlar ile ilgilidir. Bu sorunların çoğu tedavi gerektirmezken, belirsizliği hafifletmek için profesyonel bir cevap yeterli olur. Bu gibi durumlarda, birçok ebeveynin tam olarak hangi tip uzmanla iletişim kuracağını bilmediğini görürüz; bir psikolog, bir çocuk doktoru veya bir eğitim psikologu. Peki çocuk psikolojisindeki seçenekler nelerdir?
Ebeveynlerin çoğu, genellikle bir çocuk doktoruna gider, çünkü her zaman olan şey budur. Ancak çocuk psikolojisinde bir uzmandan yardım almak daha mantıklı olabilir. Diğer ebeveynler ise yardım için, çocuğun okuluna gidip, hocaları ile görüşmek ister. Sıklıkla psikologun, çocukların eğitim ve gelişim problemlerine daha fazla odaklandığını görürler.
Birçok anne ve baba, bir psikologun çalışma alanı ile bir eğitim psikologunun alanını birbirine karıştırmaya devam ediyor. Bazı alanlarda bu meslekleri birbirinden ayıran çok ince bir çizgi olduğu doğrudur. Ancak, burada iki farklı rol var. Bu iki disiplinin en çok birleştiği yer akademik çerçevedir. Burada, genellikle, öğretim-öğrenme süreçlerindeki olası sorunları ele almak ve çözmek için farklı becerileri tamamlayarak ve birleştirerek, beraber çalışırlar.
Çocuk psikolojisi – farklı seçenekler
Her iki disiplin de insanı inceler ve nihai amacı, müdahale edip, yardımcı olmaktır. Bu yüzden ikisini ayırmak söz konusu olduğunda, bazen zorlanıyoruz. Bu yazıda, var oldukları günden bu yana bağlı oldukları mesleklerin temel farklılıklarını ve benzerliklerini listeleyeceğiz. Sonuçta, mesleklerin isimlerinde aynı kalıp var: ruh.
Psikoloji ve eğitsel çocuk psikolojisi arasındaki temel fark, psikolojinin yaşamın tüm yönlerini kapsayan daha geniş bir vizyona sahip olmasıdır; eğitim psikolojisi ise öğrenme sürecine özel bir önem vermektedir.
“Hepimiz bir şeyler biliyoruz. Hepimiz bir şeyleri görmezden geliyoruz. Bu nedenle, her zaman öğreniyoruz. Eğitimin amacı, insanlara kendileri için nasıl öğreneceklerini göstermektir. Diğer eğitim kavramı ise aşılamadır.”
– Noam Chomsky
Farklı çalışma ortamlarındaki profesyonel yeterlilikler
Eğitim psikologu, oryantasyon ve psiko-eğitim müdahalesi gibi farklı alanlarda çalışır. Bu alanlar, kullanılacak bir dizi bilgi, metodoloji ve teorik prensip gerektirir. Bu, çoklu modellerden, alanlardan ve ilkelerden önleyici, düzeltici veya destekleyici eylemlerin yürütülmesine ve tüm farklı bağlamlara hitap edilmesine olanak sağlar.
Eğitimsel çocuk psikolojisindeki farklı danışmanlık alanları içinde, öğretim-öğrenme süreçlerinde oryantasyon vardır. Bu, öğrenme teknikleri ve stratejilerinin kazanılmasına ve üst bilişsel stratejilerin ve motivasyonun geliştirilmesine odaklanır. Mesleklerimizin farklı profillerine yönelik bu yaklaşımda, disiplinlerin farklı yönergelerini ve hedeflerini açıklığa kavuşturmaya çalışacağız (Palacio, López ve Nieto, 2006).
Mesleki becerilere ilişkin olarak, eğitim psikologu, ilgilendikleri kişinin yaşına bakılmaksızın, öğrenme ile ilgili problemleri tespit ederek, ele alarak ve yayılmasını önleyerek hareket eder. Ayrıca, eğitim sürecini kolaylaştırmak için eğitim programları ve farklı teknikler üzerinde çalışırlar.
Öte yandan, psikolog hem evrensel manada hem de kişiye özgü bilgiye daha çok odaklanır. Uzmanlık alanı, eğitim alanı içinde bile çok geniştir. Duyguların ve düşüncelerin yönetiminden, insani ilişkilerin yönetimine kadar uzanır.
“Bütün teorileri bilin, tüm tekniklerde ustalaşın, ama bir insan ruhuna dokunduğunuzda, sadece bir insan ruhuna dokunmuş olursunuz. İki kişinin muhabbeti, iki kimyasal maddenin teması gibidir: eğer bir tepki varsa, her ikisi de dönüştür.”
– Carl Jung
Bir psikolog ve bir eğitim psikoloğu profili arasındaki temel farklılıklar
Bu iki alanın profesyonel profilleri, ortak noktaları çok ama aynı zamanda onları ayıran yönleri de var. Eğitim psikologunun işi özellikle öğrenmeye, ilk bakışta belli olmayan süreçlere ve davranışlara odaklanır. Bununla birlikte, bu alandaki uzmanların kurumsal firmalarda, çalışanların yaşam kalitesini iyileştirmek için çalıştıkları istisnalar da vardır.
Eğitim psikologunun çalışması da entegrasyonla yakından ilgilidir. Zorluk çeken çocuklar ve ergenler için destek sağlarlar ve sorunlu bir ev hayatı olan çocukları yakından takip ederler.
Psikologun bu alanlardaki görevlerinden biri, çocuklarda anormal veya birbiri ile çatışan davranışların tespit edilmesidir. Daha sonra bu davranış kalıplarını düzeltmek için takip edilmesi gereken tedavi ve metotları oluştururlar. Çocuğun kişiliği etkilenirse, bir psikiyatristle birlikte çalışabilir ve tedavide ilaç kullanabilirler.
Çocuk psikolojisi – okul ortamı
Okul ortamında, eğitim psikologunun ana işlevi, belirli sonuçları elde etmek için belirli stratejileri kullanarak çocuğa rehberlik etmektir.
Psikolojik eğitimde iki temel model vardır: klinik model ve danışma modeli. Öte yandan psikologlar daha duygusal alanlarla uğraşırlar. İnsani gelişme, davranış, kişilik, meslek, iş ve sosyal fenomenlerin evrimsel aşamalarına bakarlar.
Buna karşın, eğitim psikologu, gördüğümüz gibi, bir kişinin yaşamları boyunca öğrenme süreçlerinde uzmanlaşmıştır. Eğer bir problem eğitim ortamına özgü ise, bir eğitim psikologundan profesyonel yardım almak daha iyi bir fikir olacaktır. Sorun, psikolojik süreçleri de içeriyorsa, genel bir psikologa gitmek daha doğru olacaktır.
“Eğitimin iki amacı vardır: becerileri ve duyguları eğitmek. Biri olmadan, diğerinin anlamı olmaz.”
– Ruben Alves
Kaynakça
- Bravo, V. (2009). Eğitim psikolojisi, Psikopatoloji ve Özel Eğitim.
- Castro Solano, A. (2004). Psikologun profesyonel yetkinlikleri ve farklı çalışma ortamlarında profesyonel profillerin ihtiyaçları. Disiplinlerarası, 21 (2), 117-152.
- Manzanares Moya, A. (2004). Uzmanlık ve Eğitim Psikologu: Mesleki eğitim ailesindeki eylem alanlarının bütünleştirici bir vizyonu. Bordón: Pedagojik Oryantasyon Dergisi, 56 (2), 289-302.Palacio.
- C. R., López, G. C. H., & Nieto, L.A. R. (2006). Eğitimsel Psikolojik müdahale nedir: tanım, ilke ve bileşenler. Agora USB Medellin-Kolombiya, 6 (2), 215-226.
- Pérez Solís, M. (2011). Bir eğitim psikologu bir psikolog rolünü oynayabilir mi? Profesyonel saldırılara karşı profesyonelleşme. Estud. Psicol. (Campinas), 28 (1), 3-13
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.