Aşırı Kibarlık: Kendinizi Sabote Etmenizin Bir Başka Yolu

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır María Alejandra Castro Arbeláez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Hayatta her tip insanla tanışırız. Bazıları kibarlıkları ve yardımlarıyla ilerlemek için bizi cesaretlendirirler. Öte yandan diğerleri işleri daha da zorlaştırırlar. Her birimiz aksiliklerden kaçınmak için yakınımızda kimi tutacağımızı ve kimi uzaklaştıracağımızı seçeriz.

Bazı insanların neden her zaman yardım etmeye istekli olduklarını kendinize sormuşsunuzdur muhtemelen. Ayrıca siz yardım istemediğiniz zamanlarda bile onları bunu yapmaya neyin motive ettiğini de kendinize sormuş olabilirsiniz. Bu insanlar kibarlıklarıyla tanınırlar. Her zaman yardım eli uzatmaya hazırdırlar.

Kendimizi harika ve yararlı hissettirdiği için kibarlığın her zaman iyi bir şey olduğuna inanma eğiliminde olabiliriz. Fakat her şeyde olduğu gibi aşırı kibarlık da kaçınmanız gereken bir şeydir. Aşırı olduğunda zehirli kibarlık haline, başkalarına yardım etmek amacıyla kendi ihtiyaçlarımızı göz ardı etme yolu haline gelir.

Bazen başkalarına o kadar kibar davranırız ki kendimizi unuturuz ve herkesin bizi ezip geçmesine müsaade ederiz. Her zaman iyi davranmaya inanırız ve sonucunda kendimizi görünmez hale getiririz.

Aşırı kibarlık: Kendinizi görünmez hale getirmenin bir yolu

Bazen başkalarına o kadar çok veririz ki kendimizi düşünmekten vazgeçeriz. Bir annenin çocuklarının iyiliği için her şeyi yaptığı ve onlar hakkında endişelendiği için kendi ihtiyaçlarını unuttuğu tipik durumu düşünün.

Başka insanlar için bir şeyler yapmanın yanlış bir şey olduğunu söylemiyoruz. Fakat sadece sizin için kötü olanları yapmaya odaklanıyoruz. Kendinizi herkesi memnun etmeye çalışırken bulacaksınızdır, ya sizin yardımınızı istedikleri için ya da siz onların buna ihtiyacı olduğunu düşündüğünüz için. Bu nedenle ne pahasına olursa olsun kendinizi onların kendilerini iyi hissetmelerine adarsınız.

Buna inansanız da inanmasanız da aşırı kibarlık garip ve rahatsızlık verici olabilir çünkü karşınızdakine sürekli yardım ederek o insanın yapmak istediği şeyleri yapmasına müsaade etmezsiniz. Onların ihtiyaçlarına o kadar odaklanırsınız ki kendi ihtiyaçlarınızı göz ardı edebilirsiniz.

Bu şekilde, kendi eylemlerinizle kendinizi görünmez hale getirmeye katkıda bulunursunuz. Başkaları için sürekli endişe duymak kendinizi sona koymanın, önemsizleştirmenin bir yoludur.

Kibarlığınız insanlara hayır demenizi zorlaştırdığında

Kibarlığa çok önem veriyor da olabilirsiniz. Kibar olmanız gerektiğine inandığınız için sınırlar koymaz ve her küçük isteğe evet dersiniz. Elbette sadece iyi bir insan olmak için her şeyi yapmayı göze alırsınız.

Bunun nesi yanlış? Eğer size sorun yaratmayan şeyler yapıyorsanız o zaman hiçbir sorun yoktur. Fakat şunu hayal edin, sadece kibar olmak istediğiniz için rahatsızlık verici bir durum yaşamak zorunda kaldınız. Sadece kibar olmak için kendinizi kötü hissetmeyi göze alır mıydınız?

Çoğu zaman bu tuzağa düşeriz ve bizden istenen her şeyi kabul etmemiz gerektiğini, bizi sevmeleri için insanları memnun etmemiz gerektiğini düşünürüz. Peki ya kendimiz? Aşırı uçların iyi hiçbir yanı yoktur. Kendi sınırlarınızı korurken bile kibarlık gösterebilirsiniz.

Aşırı kibarlığın kötü yanları

Zehirli kibarlık birçok engeli de beraberinde getirir. Kendinizi başkaları pahasına ihmal etmemeniz için fazla kibar olmanın aşağıdaki dezavantajlarını düşünün:

• Özgüvensizlik.
• Düşük öz saygı.
• Düşük farkındalık.
• Daha az samimi ilişkiler.
• Suçluluk hissi.
• Daha karşılıklı bağımlı ilişkiler.
• Aksiyetede artış.
• Onaylanma ihtiyacı.

Zehirli kibarlığın sadece birkaç kötü yanı vardır. Kendimizi ihmal ettiğimiz kısır bir döngüdür. Kendimize değer vermeyiz ve karşıdaki insanın her zaman bir şeye ihtiyaç duyduğu ilişkiler kurarız. Dolayısıyla bu insan etrafta değilken ne yapacağımızı bilemeyiz. Ayrıca kendimizle baş başa kalmak zorlaşmaya başlar.

“Başkalarını her zaman kendimden öne koyduğumda kendimden uzaklaşıyorum.”

Aşırı kibarlıktan kaçınmanız için yardım edecek stratejiler

Aşırı kibarlık bizim bir parçamız haline gelebilse de, daha sağlıklı bir biçimde kibar olmaya başlamak için yapabileceğimiz şeyler vardır. Bu yönümüzü değiştirerek kendimize hakettiğimiz değeri verecek ve daha samimi ilişkilere sahip olabileceğiz.

• Sınırlar çizin. İnsanların sınırlarınızı bilmesini sağlayın. Sevmediğiniz, yapmak istemeyeceğiniz ve sizi rahatsız eden şeyleri onlara söyleyin. Bunu yaparak sizden ne isteyip istemeyeceklerini bileceklerdir.
• Kendinizi suçlu hissetmemeye çalışın. Bazen hayır demeniz gerekebilir. Birisine bir iyilik yapmadığınız veya her zaman onların yanında olmadığınız için kendinizi suçlu hissetmekten vazgeçin. Bunu yapmak zorunda değilsiniz ve bu kibar olmadığınız anlamına gelmez.
• Önceliklerinizin bir listesini yapın. Kendinizi ihmal etmeden de insanlara yardım edebilirsiniz. Önceliklerinizi düzenleyin ve hangisinin daha önce geldiğine karar verin. Bunu yaparak başkaları için ne kadar vaktiniz olacağını bilebilirsiniz.
• Daha bilinçli olun. Kendinizi tanıyın ve ne istediğinizi bilin, böylelikle sınırlarınızı çizmek daha kolay olacaktır. Hislerinizi, düşüncelerinizi ve kendinizi daha iyi bir şekilde öne koyabilmenin neden bu kadar zor olduğunu anlayacaksınız.

Gördüğünüz üzere aslında her şey kendinize biraz daha dikkat etmekten ibaret. Zor olmayacaktır. Ne de olsa başkalarına kibarlık gösterebiliyorsanız kendinize de gösterebilirsiniz. Kibarlığın önemli olduğunu fakat ancak doğru miktarda bunun geçerli olduğunu unutmayın.

Başkalarına aşırı kibar olmak kendinizi geri plana atmanız anlamına gelir. Doğru kibarlığı göstermek ise kendinize güvenmeniz ve değer vermeniz demektir.

Ayrıca, niyetiniz iyi olsa bile bazı insanların sizden faydalanmaya çalışabileceğini de unutmayın. Onlara hiçbir zaman hayır demediğiniz için sizden her istediklerini alabileceklerini bilirler.

Kendinize odaklanın, önceliklerinizi bilin ve bazı sınırlar çekin. Kendiniz için en iyisine kadar verme gücü sizde!