Tematik Değerlendirme Testi Hakkında Her Şey

Yazan ve doğrulayan psikolog Elena Sanz

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Kişiliği analiz etmek psikolojideki en büyüleyici ve karmaşık zorluklardan biridir. Bu amacı gerçekleştirmek için psikologlar ve araştırmacılar, hepsi farklı okullardan ilham alan farklı değerlendirme araçları oluşturdular. Bu yazıda, çok ilginç avantajları olan tematik değerlendirme testi hakkında konuşacağız.

Bu test, bireyin kişiliğini ve çeşitli alanlardaki tutumlarını derinlemesine araştırır. Ek olarak, yansıtmalara dayandığı için bunu öznel bir şekilde yapar. Başka bir deyişle, kişi psikologun neyi değerlendirdiğinin farkında değildir. Dolayısıyla savunma engelleri o kadar da agresif değildir.

Projektif testler

Tematik değerlendirme testi, psikolojide bulabileceğimiz birkaç projektif teknikten biridir. Projektif tekniklerin amacı, bireyin kişiliğini bilinçsiz projeksiyonlarından analiz etmektir. Bunu başarmak için, değerlendirici konuyu belirsiz resimlerle sunar ve onlardan yola çıkarak yaratıcı bir iş yapmalarını ister; bu bir çizim, bir anlatım, bir çağrışım vb. olabilir.

Bu bağlamda, tematik projektif test belirsiz çizimler içeren bir dizi sayfadan oluşur. Hastadan bu çizimlerde gördüklerini tanımlaması istenir. Rorschach testi, bu tür tekniğin en iyi temsilcilerinden biridir ve şüphesiz en iyi bilinenlerden biridir.

Bu tür testlerin ana avantajı, kişinin psikologun neyi değerlendirdiğinin farkında olmamasıdır. Bu şekilde, diğer daha net enstrümanlara cevap verirken ortaya çıkabilecek engellerden ve isteksizlikten kaçınmak daha kolaydır. Temel olarak, bu test bireyi gerçek kişiliğini ve bilinçdışı çatışmalarını özgür ve engelsiz bir şekilde ifade etmeye teşvik eder.

“İnsanın bilinçsiz aklı, bilinçli akıl kör ve iktidarsız olsa bile doğru görür.”

– Carl Gustav Jung

Tematik değerlendirme testi

Bu değerlendirme aracı, farklı senaryoları temsil eden siyah beyaz görüntülere sahip 31 sayfadan oluşur. Bazıları yaygındır, bazıları ise deneğin cinsiyetine ve yaşına uygun olarak belirlenmiştir. Her bireye iki seans halinde 20 sayfa sunulur.

Her bir görüntüyü gözlemledikten sonra, değerlendirici denekten geçmiş, şimdiki zaman ve gelecekle ilgili bir hikaye anlatmasını ister. Bunu yaptıkları zaman, resimdeki her karakterin ne hissettiğini ve düşündüğünü vurgulamalıdırlar.

Bu alıştırma sayesinde, kişinin kullandığı tutarlılık, dil ve yorumlayıcı stile dayanan resmi bir analiz yapmak mümkündür. Ancak, her şeyden önce, psikolog, kişilik ve gizli çatışmalar hakkında birçok bilgi sağlayacak içeriği analiz eder.

Yorumlama anahtarları

Her sayfa farklı ilgili alanlarını keşfetmek için tasarlanmıştır. Bununla birlikte, akılda tutulması gereken bazı temel anahtarlar vardır. Her görüntüde, “kahraman” figürünü tanımlamak önemlidir. Bu, deneğin kendisiyle özleşleştirdiği karakteri ifade eder. Anlatım sırasında kahramana verilen eylemler ve duygular, deneğin derin ihtiyaçları hakkında bilgi verir.

Öte yandan, diğer karakterlerin eylemleri ve duyguları, deneğin çevrelerini nasıl algıladığının bir yansımasıdır. İstedikleri ve korktukları şeylerin yanı sıra sahip oldukları ve tanımayı reddettikleri bilinçsiz dürtüler de olacaktır.

Resimlerde değerlendirilen konulardan bazıları şunlardır:

• Hedefler ve kişisel beklentiler, zorluklar ve umutlar.
• Saldırganlık, ceza, suçluluk ve depresif davranışlar.
• Cinsel kimlik, eğilim ve ilişkiler.
• Anne ve baba figürlerine karşı tutum ve onlarla olan ilişkileri.
• Otorite, rekabet ve pasiflik ile ilişki.
• Benlik algısı, yalnızlık ve terk edilme duyguları ve geleceğe yansımaları.

Tematik değerlendirme testi ne kadar yararlıdır?

Kısacası, bu araç bireyin kişiliği hakkında birçok bilgi sağlar. Anlatıları sayesinde terapistler, benlik algılarını, çevreleriyle ilişkilerini ve gizli çatışmaların varlığını açıklayabilirler.

Bununla birlikte, bu testin yorumu son derece özneldir. Bu nedenle, profesyoneller bunu yalnızca bir tamamlayıcı olarak kullanmalıdır. Diğer araçlar her zaman tematik değerlendirme testinden elde edilen verilerle kontrast oluşturmalıdır.

“Psikoloji eylemdir, kendini düşünmek değildir. Kişiliğimizi tüm yaşamımız boyunca şekillendirmeye devam ederiz. Kendini tanımak için kişi kendini açıklamalıdır.”

– Albert Camus