Sentetik Düşünce Nedir ve Ne İçin Kullanılır?

Sentetik düşünce nedir? Ayrıntılara girmeden önce, düşüncelerin zihnin bir ürünü olduğunu hatırlamanız gerekir. Rasyonel ve mantıksal veya daha soyut süreçler (hayal gücü gibi) olsun, farklı süreçler nedeniyle ortaya çıkarlar.

Ünlü Amerikalı eğitimci ve filozof John Dewey (1859-1952), düşünceyi zaten bildiklerimizin, hafızamızın ve algıladıklarımızın sonucu olarak tanımlamıştır.

Dewey’e göre, bu üç yönü kullanarak olaylara anlam veriyor, fikirler yaratıyor ve icat ediyoruz. Düşünceler bundan doğar. Ama neyse ki, tek bir düşünme şekli değil, pek çok şey var. Bazı düşünce süreçleri bizi düşündürür, bazıları ise tartışmamızı, analiz etmemizi, sentezlememizi, özetlememizi ve keşfetmemizi sağlar.

Bugün, belirli bir düşünme biçimine derinlemesine bir göz atacağız: sentetik düşünme. Nasıl tanımlayabilirsiniz? Bu süreç ne için kullanılır? Bunu açıklamak için hangi örnekleri belirtebilirsiniz? Bu makalede bu konuyla ilgili detayları öğrenin.

Sentetik düşünce nedir?

Kelimenin etimolojisine bakarsanız, bildiğimiz şekliyle sentez (synthesis) kavramı Latince’den geliyor. Ancak daha da ileriye baktığınızda, bunun bir Yunanca fiilden kaynaklandığını fark edeceksiniz. Bu terim, en ilginç veya göze çarpan kısımlarına odaklanma sayesinde bir bütünün sunumunu ifade eder. Türk Dil Kurumu sözlüğü de, sentezi, bir bütün oluşturmak için parçaların veya öğelerin bileşimi veya kombinasyonu olarak tanımlar.

Artık sentezin ne olduğunu biliyorsunuz. Peki ya sentetik düşünme? Bir kişinin öğrendikleri nesnelerin veya süreçlerin boyutlarını küçültmek, onları yoğunlaştırmak veya daha küçük bir meta olarak birleştirmek gerektiğinde kullandığı düşünme türüdür. Bu emtia, her bölümün en göze çarpan kısımlarını içerir. Bu şekilde, birçok farklı parçaya ayrı ayrı bakmak yerine bir bütün olarak bakabilir ve işleri basitleştirmeye yardımcı olabilirsiniz.

Sentetik düşünme yoluyla, bir olguyu veya olayı, daha büyük bir sistem içinde gerçekleştirdiği rolü (veya işlevi) ile açıklayabilirsiniz.

Örnekler

Sentetik düşünme, insan vücudunun farklı organlarını incelemenin bir yolu olabilir. Örneğin, daha büyük sistemlerdeki organları bulursunuz (diğerleri arasında endokrin, sindirim, kardiyovasküler ve sinir sistemlerini inceleyebilirsiniz). Aynı zamanda, bu sistemler daha da büyük bir sistem içinde, insan vücudunun kendisi içinde çalışır. Daha büyük bir sistemin daha küçük bileşenlerini düşünmek, sentetik düşünceyi kullanmanın bir yoludur.

Bu tür düşünmenin yararlı olduğu başka bir örnek, konuşmalarda veya münazaralarda sonuçlara ulaşmanıza yardımcı olmaktır. Ayrıca, bir metni, deneyimi, kitabı, filmi vb. özetlemek için kullandığınız şey de bu düşünce tarzıdır.

Analitik düşünme ile ilgili bir konsept

Analitik düşünme, sentetik düşüncenin tam tersidir. Analitik düşünme bir şeyi daha küçük, bağımsız parçalara ayırmayı hedeflerken, sentetik düşünme bilgileri bir arada gruplandırır.

Öte yandan, analitik düşünme her bir parçayı çözmeye ya da açıklamaya çalışır ve bütünü tanımlamak için bu açıklamaları bir araya getirir. Sentetik düşüncede bunun tersi olur: daha küçük parçalar anlamlı bir bütün oluşturmak için bir araya gelir.

Durumu daha çok gözünüzde canladırararak biraz daha görsel hale getirmek ve bu kavramları daha iyi anlamak için bir hastane ekibi hayal edin. Analitik düşünme kullanıyor olsaydınız, ekibin her üyesini ayrı ayrı analiz ederdiniz (katkıları, ilgi alanları ve görevleri).

Bununla birlikte, sentetik düşünceyi kullanarak, ekibin her üyesini bir arada düşünüp onları bir ekip olarak bir bütün olarak birleştirirsiniz. Diğer bir deyişle, ekibin birlikte neyi başarabileceği, avantajları, bir bütün olarak nasıl çalıştıkları vb. üzerine düşünürsünüz.

Sentetik düşüncenin yaratılması

Peki neden yukarıda analitik düşünceden de bahsettik? Çünkü bu tür düşünme, sentetik düşünceyle birlikte sistemik düşünme denen şeyi yaratır. Sistemik düşünme, kararlar vermek için farklı parçalardan oluşan bir bütünü yorumlamanıza izin verir.

Francisco Saez’in de ortaya koyduğu gibi, bu tür düşünme için başka tanımlar da bulabilirsiniz. Saez, sistemik düşüncenin farklı sistemlerin nasıl davrandığını, nasıl etkileşimde bulunduklarını ve birbirlerini nasıl etkilediklerini belirleyen kuralları anlamaya çalıştığını onaylıyor. Başka bir deyişle, çok geniş kapsamlı ve farklı şeyleri birbiriyle ilişkilendiren bir düşünme türüdür.

Bu makalede, farklı düşünme türlerine beraber göz attık. Bununla birlikte, bu makaleden çıkarabileceğiniz fikir, her ayrı düşünme biçiminin bir görev veya başka bir görev için yararlı olabileceğidir. Günün sonunda en önemli şey bilişsel esnekliktir. Böylece, her türlü düşünceyi elinizdeki göreve uyarlayabilirsiniz.

Gördüğümüz gibi, nihai bilgileri bir araya getirmek veya birleştirmek için sentetik düşünmeyi kullanabilirsiniz. Bu nedenle akademik görevlerde veya bilgileri özetlemeniz veya temel fikirleri bulmanız gerektiğinde çok yararlı olabilir.

“Olduğumuz tek şey, düşündüklerimizin sonucudur.”

– Siddhartha Guatama