Girişken Çocuklar Mutlu Çocuklardır

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Girişken çocuklar mutlu çocuklardır çünkü tam olarak nasıl hissettikleri ve ne istedikleri ile ilgili iletişim kurmayı öğrenmişlerdir. Çünkü bu çocuklar limitlerini ve sınırlarını bilerek büyümüşlerdir, bu da sosyal performanslarını arttıran bir şeydir.

Bazı insanların kişiler arası ilişkilerde harika olmalarına rağmen sosyal yeterliliklerinin özlerinden gelen bir şey olmadığını belirtmekte yarar vardır. Bir ebeveyn, veya hatta çocuklarla ara ara etkileşime giren bir yetişkin olarak, karşılaştığınız her küçük çocuk için bir rol modeli olduğunuzu unutmayın. Bu çocuklar için, sağlıklı sosyal yetenekler geliştirmek için takip etmeleri gereken örnek siz olun.

Son derece güvenli bir şekilde söyleyebiliriz ki, bazen çocuklara gerçekten ihtiyaçları olan modelleri sağlamak konusunda biz de başarısız oluyoruz. Evet, onların hayatta başarılı olmalarını istiyoruz, o yüzden onları en iyi okullara yazdırıyoruz (hem de doğmalarından hemen sonra). Programlarını spor, müzik, dil dersleri gibi bir sürü aktivite ile dolduruyor ve bunların parasını ödüyoruz.

Derslerinde olmaları gereken yerde olduklarından emin olmak için öğretmenleri ile iletişimde kalacak kadar bile ileriye gidiyoruz. Ek olarak, iletişim kurdukları insanları umursuyoruz ve bu insanlar üzerinde bir söz hakkımız var, özellikle de bu insanlarla arkadaşlık kuruyorlarsa. Yaptıkları her şeye dikkat ediyoruz, televizyon ve elektronik aletler gibi teknolojileri kullanımlarına kadar.

Girişken Çocuklar Yetiştirmek İçin Bu Yeterli Değil Mi?

Evet, bir ebeveyn olarak elinizden gelenin en iyisini yapıyorsunuz. Ancak, kendi duygusal zekanızla ilgili de o kadar gururlu musunuz? Ya kendi sosyal becerileriniz? Bunu soruyoruz çünkü pek çoğumuz bu şeylerin kıymetini bilmiyoruz. Özgüven, girişkenlik ve hatta benlik kavramı gibi şeyler genetik kodumuzun bir parçası. Dahası, bu şeyler biz büyüdükçe şekillenen şeyler.

Şimdi, şunu yanlış anlamayalım. Bunlar, günlük bazda besleniyor olması gereken özellikler. Hayatlarındaki her temel alanda yeteneği olan çocuklar yetiştirmek için hassas, sezgisel ve sağlam bir şekilde rehberlik yapmamız gerekir. Bu yetenekler çocuklarımıza mutluluk getirecek ve psikolojik açıdan iyi olmalarını sağlayacak şeylerdir. Hadi elzem olan bu değerlerden birine daha yakından bakalım: girişkenlik.

“Hepimizin empatiye sahip olduğunu düşünüyorum. Belki de bunu gösterecek cesarete sahip olmayabiliriz.”

– Maya Angelou

Nasıl Girişken Çocuklar Yetiştirilir

Girişken çocuklar yetiştirebilmek için sabır ve hassasiyete ihtiyacınız olacak. Ebeveynler, anneler ve hatta eğitimciler çoğunlukla iki tür kız ve erkek olduğunu söylerler:

• Sürekli tartışan tipte çocuklar. İstedikleri her şeyi istedikleri anda yapamadıkları, her şeye istedikleri anda sahip olamadıkları için neredeyse herkesin onlara karşı olduğunu var sayan, her zaman sinirli ve somurtkan olanlar
• Diğer yandan, kabuğuna çekilen ve pasif olan tipte çocuklar da vardır. Bu çocuklar asla nasıl hissettiklerini ifade etmezler. Hatta, nadiren şikayet ederler. Bu çocuklar çoğunlukla zorbalar için kolay hedefler haline gelir. Girişken olmamaları çoğunlukla iki aşırı uç ile son bulur: pasiflik, veyahut agresiflik. Onlar için üzücüdür ki, bunların ikisi de iyi sonuçlara yol açmaz.

Bundan dolayı, girişken çocuklar yetiştirebilmek çocuklarınızın mutluluğuna yatırım yapmanın bir yoludur. Bu durum, Gertrude E. Chittenden’in Çocuk Gelişimi Araştırmaları Derneğinde yayınladığı çalışma gibi çalışmaların konusudur. Saygılı bir topluma bu şekilde yatırım ve katkıda bulunabiliriz.

Çocuklarınıza Dünyayı Öğretin, Onlara Sınırları Gösterin

Girişken çocuklar yetiştirmek için onlara şu fikri küçük bir yaşta öğretmelisiniz: dünya sınırlarla dolu ve hepimiz bu sınırlara saygı duymak durumundayız. Bir çocuğu eğitmek ona sadece neyin iyi, neyin kötü olduğunu söylemekten ibaret değildir. Ahlaklı olan şeylerden daha fazlası ile ilgilidir: incelik, bütün varlıklara saygı duymak ve beraber var olabilmek için sosyal kurallara adapte olmak da gereklidir.

Dünya fiziksel, duygusal ve hatta finansal limitlerle doludur. Örneğin, ihtiyacımız olmayan şeylere para harcamamamız gereklidir.

Girişkenlik Nedir?

Çocuklar, onlara kredisini verdiğimizden daha fazla şeyi anlarlar. Dahası, akıcı bir şekilde konuşmaya başlamalarından önce bile çoktan ifade edebildikleri şeylerden çok daha fazlasını anlamaya başlarlar. Dolayısıyla, onlara aşağıdaki prensipleri öğretmeye başlamak için hiçbir zaman erken değildir:

• “Hissettiğim şeyleri korkmadan, ancak saygılı bir şekilde ifade edebilirim.”
• “Annem ve babam beni söylediğim hiçbir şey için cezalandırmayacaklar. Onlar benim güven ağım ve onların yanında kendimi özgürce ifade edebilirim. Dahası, onlara negatif duygularımdan bile bahsedebilirim: beni korkutan, öfkelendiren ve endişelendiren şeyler hakkında konuşabilirim.”
• “Başkalarının bana söylediği şeyleri saygılı bir şekilde dinlemeliyim.”
• İstediğim şeylere her zaman sahip olamayacağımı anlıyorum. Yavaş yavaş, sabırlı olmayı ve hayal kırıklıklarıma tolerans gösterebilmeyi öğreneceğim.”

Girişken Çocuklar Rol Modellerine İhtiyaç Duyar

Eğer girişken ve mutlu çocuklar yetiştirmek istiyorsanız, o zaman bir rol modelinden fazlası olmalısınız. Onlara her gün ilham veren biri olun.

Görevlerini Belirtin, Ama Seçimlerine Saygı Duyun ve Onlara Gizlilik Hakkı Tanıyın

Çocuklar, özellikle de büyümeye başladıklarında, kendi alanlarını ve mahremiyetlerini talep etmeye başlayacaktır. Bu, ebeveynlerin saygı duyması gereken bir şeydir. Bu şekilde, çocuğunuzun güvenini kazanacaksınız ve herhangi bir noktada sizinle bir şeyleri paylaşacak kadar güvende hissedecekler.

Girişkenliklerini arttırmanın bir diğer yolu da onlara yaşları için uygun olan birtakım sorumluluklar vermektir. Bu, yeterlilik hislerini ve kendilik değerlerini arttıracaktır.

Duygusal Zeka ve Girişkenlik

Sonuncu, fakat bir o kadar da önemli olan şey şudur: ebeveynler ve eğitimciler çocuklara duygusal zeka aşılamalıdır. Bu onların duygularını yönetmelerine, dürtülerini kontrol etmelerine ve sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacaktır. Duygusal iletişim günlük hayatın temel ilkelerinden bir tanesidir.

Sizin de görebileceğiniz üzere, çocuklarınıza aşılamanız gereken birçok kavram ve değer bulunmaktadır. Bu şeyler onlar için yeni bir dünyanın kapılarını açacaktır ve yavaş yavaş daha girişken çocuklar haline gelmelerini sağlayacaktır. Bu, sonsuza kadar sürecek bir maceradır. İyi zamanlar da, kötü zamanlar da olacaktır, dolayısıyla sabırlı olun. Her şeyden önemlisi, onlara dikkat edin. Duruma ne zaman dahil olması gerektiğini bilen tipte bir gözlemci olun.