Etkili İletişimin 8 Anahtarı

Doğamız gereği sosyal varlıklarız. Başkalarıyla iletişime geçmek bize anlayış, destek ve daha fazla öz saygı gibi duygusal faydalar sağlıyor. Buna rağmen, birçok insan çevrelerindeki kişilerle bağlantı kuramıyor ve etkili iletişim becerisini gösteremiyor. Bunun pek çok nedeni olabilir. Etkili iletişim için gerekli adımları atamamak bunlardan biridir.

Diğer yandan, etkili bir iletişim kurmakta problemi yaşamayan insanlar ise sosyal zekalarını nasıl geliştireceklerini bilir. Amerikalı psikolog Daniel Goleman gibi bazı yazarlar araştırmalarında bu tür bir kapasitenin öneminden söz ediyorlar. Bu, girişkenlikten vazgeçmeden başkalarıyla uyumlu ve barışçıl ilişkiler sürdürme yeteneğidir.

Empati ve anlayış gibi beceriler, sosyal bir bağlantı oluşturmada temeldir. Bununla birlikte, diğer kişiyi kendinden emin, güvende ve anlaşılmış hissettirmeye çalışmak genellikle kolay bir iş değildir.

Bu nedenle, bu tür duygusal zekayı geliştirmemize yardımcı olacak birçok araç vardır. Gerekli çabayı gösterirsek etkili iletişim kurmamızı sağlayacak adımları öğrenilebilir ve uygulayabilir. Her hâlükârda bu konuda okuyup uygulamada bulunarak sosyal ilişkiler dünyasını daha iyi anlayabiliriz.

Etkili iletişimin anahtarları

Herhangi bir etkileşim türünde sözel olmayan iletişimi hesaba katmalıyız. Sözsüz iletişime neredeyse hiç vurgu yapılmamaktadır oysa çoğu zaman sözsüz iletişim, mesajın içeriğinden çok daha önemlidir. Jestler, bakışlar ve duruşi konuştuğumuz kişinin bize dair bir imge oluşturmasından büyük ölçüde sorumludur.

İletişim sürecinde eş zamanlılık da başrol oynar. Daniel Goleman, bu yeteneğin gülümsemeden doğru zamanda başınızı sallamaya kadar her bir sözsüz iletişim unsurunu doğru okumanızı sağladığını belirtmektedir. Eşzamanlılık becerisine ulaşamayan insanlar, davranışları başkalarında rahatsızlık ve tuhaflık yaratan kişilerdir. Bu davranışa “disemik” denir. En önemli özelliği, bir konuşmayı değiştiren veya sonlandıran işaretleri anlayamamaktır.

Bu sosyal kusurlar, nörolojik değildir, öğrenme sürecinde yaşanmış bir başarısızlıktır. Şu an, hem çocuklara hem de yetişkinlere eş zamanlılık ve dolayısıyla etkili iletişim becerisini öğretmek için bir dizi program var. Bu tür bir sorunu olan insanlar için etkili iletişim kurmak aslında oldukça kolay olabilir. Sosyal becerilerimizi geliştirebilir ve bir dizi yönergeyi izleyerek bizi gerçekten ilgilendiren mesajı iletebiliriz.

“Empati, başka bir kişinin iç yaşamında kendinizi düşünme ve hissetme kapasitesidir.”

– Heinz Kohut

1. Başka kelimelerle ifade ederek soru sorun

Etkili iletişimde soru sormak ve bir şeyi farklı kelimelerle ifade etmek, çok önemli unsurlardır. Göründüğünün aksine, bunu yapmak isteksizlikten çok ilgiyi gösterir. Diğer kişi, onu dinlediğinizi hisseder ve bu da bir empati iklimi yaratır ve anlamak için çok faydalıdır.

Bunun yanında başka kelimelerle ifade etmek, sohbetin iyi anlayamadığımız bölümlerini açıklığa kavuşturmamıza yardımcı olurken bize söylenenleri dinlediğimizi de gösterir. Tabii ki, bu da başka herhangi bir kaynak gibi doğru anlarda kullanmamız gereken bir kaynaktır. Yanlış anlarda kullanırsak bu kaynak, iletişimi engelleyebilir: Diğer kişi kendisiyle alay ettiğimizi düşünebilir.

2. İltifatta bulunun

İltifatta bulunmak, diğer kişinin söylediklerini pekiştirir. “Söylediğin şeyin harika olduğunu düşünüyorum”, “Sana katılıyorum” ya da “Seninle zaman geçirmeyi seviyorum” gibi onay gösteren ifadeler kullanmak çok yararlıdır. “Harika!” veya “Çok güzel” gibi daha dolaylı ifadeler de kullanabilirsiniz.

3. Empati gösterin

Empati kurabilmek herkesin sahip olmadığı bir beceridir. Kendinizi bir başkasının yerine koyabilmek, iletişimin akışını müthiş derecede iyileştirir. Pozitif bir uyum ve duygusal sempati kurar. Bu da bir anlayış ve güven iklimi yaratır.

Ayrıca, yakın ve dikkatli olabileceğimiz imajını verir. Konuşmacılar arasında etkili iletişime izin vererek koordinasyon yaratır.

4. Bağlama uyum sağlayın

İçeriği hesaba katmazsak iyi bir iletişim stilinin bozulmasına yol açabiliriz. Çevre, etrafımızdaki insanların sayısı veya tartışacağımız konu çok önemlidir. Konuştuğumuz kişiyle başkalarının önünde tartışmaktan veya onu azarlamaktan kaçınmalıyız. Başkalarının önünde olmak, kişinin başarılarının övülmesi için daha uygun zamandır.

Ortamdaki ses, konuştuğumuz yer ve zaman mümkün olduğunca uygun olmalıdır. Konuşmamızın bu unsurlar tarafından engellenebileceğini düşünüyorsak, daha sonraya ertelemek doğru olacaktır.

5. Diğer kişinin fikrine saygı gösterin

Başkalarının görüşlerine saygı duyulması temeldir. Başka bir kişinin inançlarına hakaret etmek, itibarsızlaştırmak ya da küçümsemek, büyük bir olgunluk eksikliğini göstermektedir. Yaşamlarımız boyunca, bizden çok farklı düşünen birçok insanla tanışacağız. Onlarla tartışabiliriz, ayrı fikirde olabiliriz, ancak birçok durumda herhangi bir konu hakkında birkaç bakış açısı olabileceğini de kabul etmemiz gerekecektir.

Fikirlerini ve argümanlarını dinledikten sonra, aynı şeyi düşünmeye devam edebiliriz, ancak bazı öny argılarımızı sorgulamamız da muhtemeldir. Açık fikirli olmak sadece kişiler arası iletişim değil, aynı zamanda kendi bilgimizi geliştirmek bakımından da faydalıdır.

6. Karşınızdaki insanın gözlerine bakın

Diğer kişi ile göz teması kurmanızı öneriyoruz. Bu doğal olarak yapılmalıdır, çünkü bakış son derece etkileyici bir unsurdur. Konuştuğumuz kişinin dinlendiğini hissetmesine yardımcı olacak ve aramızdaki bağı geliştirecektir.

Karşımızdaki kişinin gözlerine bakamadığımızda tam tersi olur çünkü etkileşime öz güven eksikliği katar. Konuşurken başka tarafa bakmak karşımızdaki kişiyle ilgilenmediğimizi, önümze bakmak ise yalan söylediğimizi gösterebilir.

“Etkili iletişim bildiklerinizin % 20’si ve bildiğinizi düşündüğünüz şeylerin ise % 80’idir.”

– Jim Rohn

7. Kişisel alanı işgal etmeyin

Diğer kişiyle olan bağlarımızı güçlendirmek ya da konumumuzu kuvvetlendirmek için uğraşırken istemeden birbirimizin kişisel alanı işgal edebiliriz. Düşündüğümüzün aksine aşırı yakınlaşmak, nadiren yakınlık getirir. Pek çok kişi böyle bir durumda kendini rahatsız hissederek uzaklaşır.

Mesafenizi iki şeye göre ayarlamalısınız: diğer kişiye duyduğunuz güvenin derecesi ve konunun tabiatı. Ne çok uzak ne de çok yakın olmalıyız, zira şüphe ya da güvensizlik gösterme amacında değiliz, öyle değil mi?

8. Birbirinizin söz sırasına saygı gösterin

Birbirinin konuşma sırasında saygı duymamak, çok kaba olmanın yanı sıra, her iki taraf arasındaki etkili iletişimi de keser. Konuşmak için karşımızdaki kişinin sözünü bitirmesini beklemek gerekir. Sözlü iletişimde, iletişime dâhil herkes birbirinin konuşmasına saygı duymalıdır.

Etkili iletişim kurma adımları genel olarak oldukça basittir. İlk başta biraz zor gelebilir, ama bunları uygulayarak etkileri fark etmeye başlayacaksınız. İletişim kurmak doğal bir süreçtir ve ilgili becerileri geliştirmek, dünyayla cesaretle yüzleşmemize yardımcı olacaktır.

Kaynaklar:

• Goleman, Daniel. (2010). Social Intelligence: The New Science of Human Relationships. Kairós.

Ana resim: Norman Rockwell