Duygusal Hafıza Nedir?

Hafızanızın, anılarınız ve deneyimleriniz gibi yalnızca başınıza gelenleri içerdiğini düşünebilirsiniz. Ancak, bellek bunun çok ötesine geçer. Aslında aynı zamanda bu anılar ve deneyimlerle ilişkili fizyolojik ve duygusal tepkilerinizi de kapsar. Buna duygusal hafıza adı verilir.

Anılarınız birçok ayrıntıyla bezelidir. Bu ayrıntılar, söz konusu her an veya durum ve onlarla bağlantılı duyumlarla ilgilidir. Ayrıca o an hissettikleriniz ve hatta düşündükleriniz de bu ayrıntıların bir parçasıdır. Aslında, anılarınız tüm bu unsurların içine gömülüdür. Onları duygularınızdan ayıramazsınız.

Bu nedenle, hem duygularınız hem de hafızanız duygusal hafızanızda birbiriyle ilişkilidir.

Hafıza ve duygular nasıl ilişkilidir?

Yoğun duygusal deneyimleri, sizin için hiçbir şey ifade etmeyenlerden çok daha fazla hatırlarsınız. Aslında, hafızanız içsel olarak duygularınızla bağlantılıdır. Başka bir deyişle, deneyim ne kadar duygusal olursa, o kadar çok hatırlarsınız. Bu, yoğun olmaları koşuluyla hem olumlu hem de olumsuz duygularla olur.

Duygusal durumları daha kolay hatırlamanızın bir başka nedeni de, onları daha sık düşünmeye meyilli olmanızdır. Bu, ilgili beyin devrelerinizi güçlendirir. Gerçekten de, bir şeyi ne kadar çok hatırlarsanız, o belleği o kadar çok güçlendirirsiniz. Bu nedenle, ona daha fazla erişebilirsiniz.

“Hayat, insanın ne yaşadığı değil, geri dönüp baktığında ne hatırladığı ve onu nasıl hatırladığıdır.”

– Gabriel García Márquez

Duygusal hafıza nedir?

Duygusal hafıza, fizyolojik ve duygusal tepkilerinizle ilişkili olayları öğrenmekten, saklamaktan ve hatırlamaktan oluşur. Aslında duygusal hafızanız olayı, hissettiğiniz duyguyu ve vücudunuzun fizyolojik düzeyde nasıl tepki verdiğini hatırlar.

Duygusal hafızanız, siz unutsanız bile hatırlar

Duygusal hafıza çok özel bir hafıza türüdür. Aslında, söz konusu olayı tamamen unutmuş olsanız bile durmaya devam eder. Örneğin, bir fobiyi nasıl edindiğinizi düşünün. Küçükken bir köpeğin sizi ısırdığını hayal edin. Sonuç olarak, bir köpek fobisi geliştirdiniz.

Yıllar geçtikçe, muhtemelen gerçek olayı unuttunuz. Çünkü olay olduğunda gençtiniz. Ancak, yine de fobiniz hiçbir yere gitmedi. Çünkü olayı siz hatırlamasanız bile duygusal hafızanız hatırlayacaktır.

Bu nedenle, o gün olanları ya da en azından tüm detayları hatırlamasanız bile, vücudunuz hatırlayacaktır. Bunu bilinçli bir şekilde hatırlamaz, ama köpeğin sizi ısırdığı an ile ilgili fizyolojik duyumları hatırlar. Örneğin, artan solunum hızı, rahatsızlık, endişe, terleme, ağrı ve benzerlerini unutmamıştır. Aslında bu, olayı bilinçli bir düzeyde unutmuş olsanız bile fobinizi sürdürecek olan şeydir.

Ne olduğunu ve nasıl hissettiğini hatırlamak

Konstantin Stanislavski ünlü bir tiyatro oyuncusuydu. Adını belirli bir tiyatro yorumlama tekniğine verdi. Bu strateji ile oyuncular, canlandırdıkları karakterin belirli duygularını uyandırmak için kendi hayatlarındaki belirli olayları hatırlarlar.

Yukarıda bahsettiğimiz gibi, belirli olayları düşündüğünüzde, özellikle de bu duygular yoğunsa, o olay sırasında hissettiklerinizi de hatırlama eğiliminde olursunuz. Ancak, bu tam tersi için de geçerlidir. Başka bir deyişle, belirli duyguları hatırlarsanız veya yaşarsanız, o duyguyu hissettiğiniz durumları düşünürsünüz.

Bu nedenle bazı psikolojik teoriler, depresyonu olan bir kişinin hayatındaki üzücü ve olumsuz olayları daha fazla hatırlama eğiliminde olduğunu öne sürer. Bunun sonucunda, bu olaylarla ilgili anıları onların depresyonlarını geri besler.

Duygusal hafıza, tam olarak ne hatırlıyorsun?

Üzerinizde daha fazla duygusal etki bırakan durumları neden hatırlıyorsunuz? Tam olarak ne hatırlıyorsunuz? Aslına bakarsanız, hatırladığınız şeyin, deneyimi yaşadığınızda kendinizi içinde bulduğunuz psikolojik durum olması muhtemeldir.

Duygusal hafızanın konusu budur. Bedenin ve hissettiğiniz duygunun nasıl aktive edildiğini “hatırlamayı” içerir. Biz buna örtük bellek diyoruz. Otobiyografik tür gibi diğer bellek türlerinden farklıdır. Bunun nedeni, aslında o sırada vücudunuzda tetiklenen tepkileri hatırlıyor olmanızdır.

Hayatınız hakkında ne hatırlıyorsunuz?

Gördüğünüz gibi, duygusal hafıza, belirli deneyimler sırasında nasıl hissettiğinizle ilgilidir. Deneyimleri unutmuş olsanız bile, duyguyu hatırlamaya devam edersiniz.

Size bir örnek vermek gerekirse, tüm hayatınızı tekrar düşünecek olsanız, en canlı olarak neyi hatırlarsınız? Kuşkusuz duygusal anılarınızı. En iyi hatırladıklarınız, kesinlikle sizin üzerinizde hiçbir etkisi olmayan olaylar olmayacaklar. Aslında, size hiçbir şey hissettirmeyen bir şeyi gerçekten hatırlamanız muhtemelen mümkün değildir, çünkü bu tür anılar ne beyninizde ne de ruhunuzda iz bırakmaz.