Düşük Yapmanın Çiftler Üzerindeki Psikolojik Etkisi

Yazan ve doğrulayan psikolog Cristina Roda Rivera

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Düşük yapmanın bir çift üzerindeki etkisi hakkında çok az psikolojik araştırma var. Nitekim yakın zamana kadar bu durumun psikolojik etkileri tamamen göz ardı edilmiştir. Ayrıca, düşük yapma konusu acımasız mitlerle çevrilidir. Bunlar genellikle, düşük yapmanın psikolojik etkisiyle çok az veya hiç ilgisi olmayan maço fikirler ve sözde ilahi emirlerle sınırlıdır.

Birçok ülkede, düşük yapma sorunu, şüphe ve hapis tehdidi olmaksızın ele alınamaz. Örneğin, El Salvador gibi ülkelerde düşük yapmak, ‘kendiliğindenliği’ konusunda birçok şüphe uyandırabilir. Bu şüpheler, kadını, eşini ve ailesini ömür boyu korkutan bir deneyim olan 40 yıl hapis cezasına dönüşebilir.

Düşük yapma

Düşük, 20. gebelik haftasından önce iptal edilmiş bir hamileliği ifade eden yaygın bir terimdir. Ektopik gebelik ve boş gebeliğin yanı sıra eksik kürtaj ve tüp bebekte başarısız girişimleri içerir.

Düşükten kaynaklanan gebelik kaybını ölçmek zordur. Bununla birlikte, dört hamilelikten birinin düşükle sonuçlanabileceği tahmin edilmektedir. Bu rakam, kadın hamile olduğunu anlamadan önce meydana gelenleri hesaba katmaz.

Nitekim, düşüğe bağlı gebelik kaybının gerçek oranı yüzde elli kadar yüksek olabilir. Düşüklerin yaklaşık dörtte üçünün ilk 12 haftada meydana geldiği tahmin edilmektedir.

Gördüğümüz gibi, düşük yapmak yaygındır. Yine de, ebeveynler için son derece kişisel ve duygusal bir deneyim.

Aslında, düşük, bir kadının o güne kadar yaşadığı en yoğun üzüntüyü hissetmesine neden olabilir. Bu, gebelik kaybının en az bilinen etkilerinden biridir. Diğeri ise tıbbi veya kişisel nedenlerle gönüllü sonlandırma ile ilişkili yas tepkisidir.

Düşük, genellikle hamileliğin çok erken döneminde meydana geldiğinden, başkalarının kayıp hissinin minimum olduğuna inanması yaygındır. Yani gebelik süresi ile orantılıdır.

Bu nedenle, genel olarak, düşük yapmanın etkisi, bunu deneyimleyenler dışında hafife alınma eğilimindedir.

‘Kürtaj’ kelimesine yönelik damgalama

Bilinen tıbbi terim ‘kürtaj’ genellikle hastalarla kullanılmaz. Bunun nedeni, bu kelimenin gönüllü bir kararla ilişkilendirilme eğiliminde olmasıdır.

Gerçekten de, kürtaj kelimesi genellikle tabu olarak görülüyor. Bunun nedeni, kayıp için kadını suçlamama ve onu tüm şüphelerden kurtarma arzusudur. Ancak bu bizi toplum olarak çocuksulaştırır ve ataerkil bir muameleyi dayatır. Bununla birlikte, ‘kendiliğinden’ veya ‘istemsiz kürtaj’ gibi terimler, ‘düşük’ terimi lehine atılma eğilimindedir.

Kadınlar ve erkekler için farklı acı

Hamilelik kaybından sonra ebeveyn ilişkisinde gerginlik ve çatışma ortaya çıkabilir. Bu, erkekler ve kadınlar arasındaki farklı bağlanma derecelerinden kaynaklanmaktadır. Örneğin, babaya yönelik duygusal bağlanma, anneye göre daha yavaş olma eğilimindedir. Ayrıca, anne genellikle daha derin bağlanma duyguları nedeniyle daha uzun süren daha büyük bir yas düzeyi yaşar.

1982’de Friedman ve Gradstein, Surviving Pregnancy Loss adlı kitaplarında, kadınların düşük yapmayı bir kişinin kaybı olarak görme olasılıklarının daha yüksek olduğunu bildirdiler. Öte yandan, erkekler bunu üzücü bir olay olarak algılama eğilimindeydi, ancak bir ölüm olarak değil. Bununla birlikte, bu mutlaka tüm ebeveynlerin onu aynı şekilde yorumladığı anlamına gelmez.

Aslında, birçok baba, kayıp çocuklarından son derece kişisel terimlerle bahseder. Bu onların yas tutma tarzlarının anneninkinden farklı olması gerçeğinden kaynaklanıyor olabilir. Hatta partnerlerinin kederine bir yenisini eklemek istemedikleri için acılarını göstermemeyi tercih edebilirler.

Peppers ve Knapp (1982), Motherhood and Mourning adlı kitaplarında, toplumun erkeklerden beklentilerinin güçlü kalmaları ve duygularını bastırmaları olduğunu öne sürer. Aksine, kadınların üzüntülerini ve kederlerini ifade etmeleri beklenir.

Aslında, çoğu zaman erkekler kendi acılarından zihinlerini uzaklaştırmak ve eşlerinin yası karşısında çaresizlik duygularından kaçınmak için işe koşarlar. Bazı kadınlar için, bu belirgin keder eksikliği, tecrit ve acı duygularına yol açabilir. Bu genellikle ilişki sorunlarıyla sonuçlanır.

Düşük tekrarladığında

Tekrarlayan düşük, nadir görülen bir durumdur. Çiftler için travmatik bir olay olarak kabul edilir. Aslında, tekrarlayan düşüklerden sonra depresyon, anksiyete ve düşük benlik saygısı belirtileri tanımlanmıştır. Bununla birlikte, bunların çiftin cinselliği üzerindeki etkileri ve yas ve yas tutma konusundaki tutumlardaki cinsiyet farklılıkları hakkında çok az şey bilinmektedir.

Psikolojik bakımın önemi

Çalışmalar erkeklerde travma sonrası stres, kaygı ve depresif belirtilerin daha düşük oranlarını belgelese de, bazı çiftler depresyon ve kaygı belirtilerini azaltmak için destek almaktan yararlanabilir.

Araştırmalar erkeklerin yas tuttuğunu, ancak kadınlardan daha az yoğun olduğunu gösteriyor. Kocanın desteğinin düzeyi belirgin olduğunda, kadınlar genellikle iyileşmekte ve depresyon düzeyleri azalmaktadır (Madden, 1986, aktaran Witzel 1991). Bu aynı zamanda arkadaşlarından ve ailelerinden aktif destek aldıklarında da geçerlidir. Öte yandan, birçok erkek bu desteklerden yoksundur ve kendi kendilerine yas tutar, depresyona girer.

Bazı erkekler, eşleri düşük yaptığında dışlanmış hissedebilir. Bunun nedeni, kadının bebeğinin fiziksel kaybını yaşamış olması ve diğerlerinin genellikle önce onun ihtiyaçlarını düşünmesidir. Ayrıca, erkekler duygularını diğer insanların önünde ifade etmek istemeyebilir ve kendilerini güçsüz hissedebilir ve partnerlerini teselli edemeyebilir.

Bu nedenle çifte hem bireysel hem de birlikte psikolojik bakım sağlanması önemlidir. Uzman bir psikolog tarafından yapılmalıdır. Çiftin düşükle yüzleşmesine ve belki de yeni bir hamileliğe hazırlanmasına yardımcı olmak için yas ve kayıp aşamalarını açıklayabilirler.