Doğru Psikolog Nasıl Seçilir?
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
Zaman geldi. Hangi nedenden dolayı olursa olsun, psikolojik bir yardım almaya karar verdiniz. Ancak bu kadar fazla aday arasından sizin için doğru olan psikoloğu nasıl seçeceğinizi bilmiyorsunuz. Acaba hangisi sizin için en faydalısı olacak?
Her şeyden önce, çoğu insanın psikoloğa giden, ama sonrasında pek de faydasını göremediği bir arkadaşı olmuştur. Bu kişi birkaç ay boyunca terapi seanslarına gider ancak herhangi bir ilerleme gözlemlenemez. Aslında içinde olduğu durumla daha iyi nasıl başa çıkacağını pek de öğrenememiştir. Eğer iyi bir psikologla kötü bir psikoloğu ayırt edebilmeyi öğrenmek istiyorsanız bu yazıyı okumaya devam edin. Doğru psikoloğu bulmanıza yardımcı olacağız.
“İnsanlar tereddüt etmeden zihin hakkında konuşur, ancak onlardan zihni tanımlamaları istendiğinde ise akılları karışır.”
– B.F. Skinner
Güvenilmez bir psikoloğun işaretleri nelerdir?
Bu konudaki en önemli sorun, sayısı oldukça fazla olan diplomasız psikologlardır. Bu nedenle, eğer doğru psikoloğu seçmek istiyorsanız öncelikle yapmanız gereken şey eğitimine ve uzmanlık alanına bakmak olmalıdır.
Bu kişilerin, anksiyete dahil, belli psikolojik bozukluklara etki eden durumlara nasıl yaklaştıklarını görmeniz gerekir. Bazı yeni terapistler, hiçbir şey yapmadan insanları iyileştirdiklerini iddia ediyorlar. Reiki gibi terapiler, bilimsel olarak ispatlanmış tedaviler değildir.
Psikolog eğitimine sahip bir terapist arıyorsanız dahi dikkatli olmanız gerekmektedir. Pek de iyi olmayan çok sayıda psikolog vardır. Eminiz ki terapilere gidip hiçbir ilerleme kaydedemeyen birçok hasta görmüşsünüzdür.
Bu kişiler, terapileri boyunca sürekli konuştuklarından bahseder. Ancak konuşan sadece kendileridir; terapiyi yürüten kişi bu konuşmaya herhangi bir şekilde katkı sağlamaz. Uzun vadede sorun sabit kalır; hasta, aynı problemlere sahip olmaya devam eder.
Mantıksal olarak terapistin bir şey yapması gerekir. Sadece soru sormasından bahsetmiyoruz. Size sadece sorular soran bir psikolog da iyi bir psikolog değildir. İyi bir psikolog, soru sormaktan daha fazlasını yapar. Bunların yanında size ruhsal evrelerin nasıl işlediğini de açıklar, baş edebilmenizi sağlayacak olan yöntemleri size sunar.
Doğru psikoloğu bulmak için ne tür sorular sormalısınız?
Çoğu kişi en başta bu soruyu sorar: Bir psikoloğun kötü olduğunu en başta nasıl fark ederiz? Bu sorunun cevabı oldukça basittir. Doğru psikoloğu bulmak için bazı sorular sormanız gerekmektedir.
Bu konuda utanmanıza hiç gerek yok. Nihayetinde bu seanslar için para harcayacaksınız. Bu sürecin sonunda kazançlı çıkıp çıkmayacağınızı öğrenmek istemeniz oldukça doğaldır. Hatta bunu talep etmek sizin hakkınız.
Öncelikle sizi kendi eğitimleri ve donanımları hakkında bilgilendirmeleri gerekir. Böylece ne tür yöntemler üzerinde uzman olduklarını ve ne tür sorunlarla ilgilenebilecekelerini keşfetmiş olursunuz. Eğer psikoloğunuz size bilişsel-davranışsal psikoloji ile ilgilendiğini söylüyorsa, bu iyi bir işarettir. Bu yöntemin kullandığı teknikler, deneysel anlamda kanıtlanmıştır. Yani bilimsel olarak bir anlam ifade ediyorlar.
Kendi neslimin en büyük keşfi, insanların ruh hallerini değiştirerek hayatlarını da değiştirebiliyor olmasıdır.
Bu oldukça önemli bir konu, çünkü hastalara yardımcı olmayan birçok yöntem halen birçok psikolog tarafından kullanılmaktadır. Hatta bu işe yaramayan yöntemler, hastaları başlangıçtaki hallerinden daha da kötü bir duruma sokabilmektedir.
Ancak dikkatli olmasınız. Bilişsel-davranışsal psikoloji konusunda çalışan ve bu yöntemi kullanan bir psikolog da kötü çıkabilir. Bu nedenle doğru psikoloğu seçerken aynı zamanda kullandıkları belirli yöntemleri de sormanız gerekmektedir. Çünkü bir hasta olarak, üzerinizde nasıl bir tedavi uygulanacağını bilmeye hakkınız var.
Bir terapi nasıl olmalı?
Bir psikoloğa terapiyi nasıl yürüteceğini sorduğunuzda, bu soruya vereceği cevaplar oldukça belirleyici olabilir. Verilen cevaba göre terapinin sorununuza gerçekten yardımcı olup olmayacağını anlayabilirsiniz. Öncelikle terapinin belli bir planı ve yapısı olması gerekir.
İyi bir terapist, değerlendirmelerde bulunur ve buna göre bir tedavi planı hazırlar. Genellikle bu değerlendirme süreci ilk iki seanstan sonra son bulur ve elde edilen sonuçlara göre izlenecek yöntem ve hedefler belirlenir.
“Eğer elinde sadece bir çekiç varsa, önüne gelen her şeye bir çivi gibi davranmaya meyilli olursun.”
– Abraham Maslow
İyi bir psikolog, eğer hasta depresyonda ise ona davranışsal aktivasyon yöntemi uygular. Psikolog böyle bir durumda hastaya ona neler olduğunu detaylı bir şekilde açıklamalıdır, sonrasında ise mevcut sorunu aşmak için nasıl bir yol izleyeceğini anlatmalıdır. Bu şekilde üzerinizde nasıl ve neden bu şekilde bir yol izleneceğini öğrenmiş olacaksınız. Eğer terapiye başlamadan önce psikoloğunuz bu bahsettiğimiz şeyleri size söylüyorsa, bilin ki bu iyi bir işarettir.
Unutmayın, kendinize uygun ve iyi bir psikolog seçerek, içinde bulunduğunuz problemi ortadan kaldırmak için bir profesyoneli işe almış olursunuz. Terapilerin uzunluğu ve ne kadar süreceği değişebilir. Ancak hasta belirlenen planı izlerse, azar azar da olsa iyileşme ve ilerleme gözlemlenebilir.
Bu gelişme durumu, hastaya özgürlük ve kontrol sağlar. İçinde bulunduğunuz psikolojik rahatsızlığın etkilerini günlük hayatınızın içinde zamanla daha az hissetmeye başlarsınız. Eğer bu şekilde bir gelişme göremediğiniz takdirde psikoloğunuzu değiştirmeniz mantıklı olabilir. Unutmayın ki belli komularda uzmanlaşmış birçok iyi psikolog bulunmaktadır, sorununuzu en iyi şekilde çözecek olan psikoloğu bulmaya çalışın.
Görseller Juliette Leufke, Kelly Sikkema ve Sebastian Mantel’e aittir.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.