Deri Yolma Bozukluğunun Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
Bazı durumlarda deri hastalıkları ile duygularımız arasında net bir bağlantı vardır. Bunlardan biri de deri yolma bozukluğudur.
Kontrol edilemeyen bir kaşınma, kendini çimdikleme ya da akne kabuklarını koparma isteği olarak görülür ve hatta gözle görülebilen lezyonlara sebep olmaya kadar gider.
Daha önce deri yolma bozukluğunu duymamış olabilirsiniz. Öte yandan, bu hastalığa sahip olduğunuz yönünde bir teşhis de konmuş olabilir ya da belki siz de bu soruna sahip olan ama olduğunu henüz fark etmemiş insanlardan olabilirsiniz.
Ne kadar garip gözükse de, bu epey yaygındır ve genellikle depresyon anksiyete bozukluğu ya da obsesif kompulsif bozuklukla (OKB) ilişkilendirilmektedir.
Bu çok açık. Dermatoloji uzmanlarının deri yolma bozukluğu hastalarının ciltlerinden ötesini görme becerisini geliştirmeleri gerekli.
Ayrıca, tıbbi kaynaklar yüzyıldan fazladır bu psikolojik durum hakkında konuşmaktadır. İlk defa “sinirsel deri yolma” ismiyle 1875 yılında ortaya çıkmıştır.
Daha sonra Fransız dermatoloji uzmanı Bocq, vücudunda akne bulunan her yeri kaşıyan ergenlik çağındaki bir hastasından bahsetmiştir. Hatta bu kişi, yüzünü neredeyse tanınmaz hale getirmiştir.
Hem ekstrem vakalar hem de daha küçük belirtiler yaşayan hastalar vardır, bu da deri hastalıklarının bulunması ve tedavi edilmesi gereken önemli bir kısmının psikiyatrik bir temeli olduğunu göstermektedir.
Bu yüzden bazı insanlar sorun kökenine inip doğru teşhis edilmeden birçok pahalı deri tedavilerine başvurmaktadır. Fazla stres, yüksek seviyede anksiyete ya da gizli depresyon bunun sebebi olabilir.
Deri yolma hastalığıyla ilgili birkaç bilgi daha öğrenelim.
Deri yolma bozukluğu: nedir ve nasıl etkiler?
Deri yolma bozukluğu Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı’nda yer almaktadır. Obsesif kompulsif bozukluk ve ilgili bozuklukların olduğu bir bölümdedir.
Peki bu ne demek? Kendini sürekli kaşımak, çimdiklemek, ısırmak ya da akneleriyle oynamak isteyen ve bu davranışı kontrol edemeyen insanlardan bahsediyoruz. Bunu otomatik olarak ve sürekli yaparlar.
Bazı uzmanlar deri yolma bozukluğunu bir bağımlılık gibi görürler, kişi bir bozulma görene kadar vücudunun belli bir kısmını kaşımak ister.
Durum ne olursa olsun, hastanın enfeksiyon ve şekil bozukluğuna yol açan hasar ve yaralar oluşmasına sebep olacak şekilde davrandığı psikiyatrik bir durumdur.
Deri yolma bozukluğu kimlerde görülür?
İstatistikler çok şaşırtıcıdır: deri yolma bozukluğunun toplumun %9’unu etkilediği belirlenmiştir. Hem kadın hem erkeklerde görülür fakat kadınlarda daha yaygındır. Ayrıca, çoğunlukla 30 ila 45 yaş arasındaki kişilerde rastalnır.
İnsanlar bunu neden yapar?
Şimdilerde bile hala deri yolma bozukluğu tam olarak anlaşılmamıştır. Teorilerden biri cildi kaşımanın kişiyi sakinleştirdiği ya da stres, anksiyete, negatif düşünceler, korkular ve gerilimlerle başa çıkmasına yardım ettiği düşünülmektedir.
Bununla birlikte, bu davranış otomatik olarak ortaya çıkar, yani bir kişi kitap okurken, ders çalışırken, televizyon izlerken vb. meydana gelebilir.
Ayrıca deri yolma bozukluğuna başka psikiyatrik durumların da eşlik ettiği görülebilir:
- Genel anksiyete.
- Yeme bozukluğu.
- Cinsel istismara bağlı çocukluk travması.
- Depresyon.
Öte yandan, bu tip vakalarda %40 oranında genetik bileşen olduğunu da unutmamak gerekir. Bu yüzden, bu bozukluk genetik mirasla aktarılması yönüyle trikotilomaniye de (saç çekme bozukluğu) çok benzer.
Deri yolma bozukluğunun tedavisi
İlk bakışta, başka herhangi bir mani gibi zararsız ve hatta masum görünebilir. Bu nedenle, hastanın masum görünen davranışlarının ciddi yaralanmalara yol açtığı bir psikiyatrik bozukluk olduğunu tekrar vurgulamak gerekir.
Bazı insanlar tırnaklarını veya dişlerini kullanırlar, diğerleri ise cımbız veya hatta iğne kullanır. Ve amaç (ihtiyaç) her zaman aynıdır: cildi sıyırmak.
Anlaşılabileceği gibi, bu durumlarda tedavi multidisiplinerdir.
- Bir yandan, bir dermatolog hastanın cildindeki yaralanmaları iyileştirir.
- Ayrıca, tanı konulduktan sonra hasta, sorunun psiko-duygusal yönüyle uğraşabilmek için hem ilaç hem de diğer tedavileri kullanabilir.
- Örneğin, bilişsel davranışçı terapi, burada en başarılı olmuş olan terapidir.
- Öte yandan, ilacın (antidepresanlar, antipsikotikler ve anksiyolitikler) etkinliği de kanıtlanmıştır. Ancak, sonuç eninde sonunda hastaya bağlıdır.
Görüyoruz ki, geçtiğimiz birkaç yılda, deri yolma bozukluğu olan kişiler için üretilen eldivenler marketlerde yerini aldı. Anksiyeteyi yönlendirmek için gayet basit bir yöntemi var, kişi kaşınmak istediğinde eldivenin içindeki işlemeleri kaşıyarak kendini rahatlatabilir.
Bibliyografik referanslar:
- Arenas R. (2005) Dermatoloji. Atlas, teşhis ve tedavi. México: McGraw-Hill; pp. 263-269.
- Arnold L, Auchenbach M, McElroy S. (2001) Psikojenik deri yolma bozukluğu. Klinik özellikleri, öneri teşhis kriterleri, Clinical features, proposed diagnostic criteria, epidemiyoloji ve tedavi yöntemleri. Merkezi Sinir Sistemi İlaçları. 15(5): 351-9.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.